Kovid-19 salgınının sona ermesi amacıyla vatandaşlara ücretsiz olarak uygulanan aşılama işlemleri tüm hızıyla sürüyor. İki doz aşı olan vatandaşlara üçüncü doz aşı randevu verilmeye başlandı. İşte detaylar...
Üçüncü doz aşıda hangi aşı tercih edilmeli, merak konusu oldu. Zira, Sağlık Bakanlığı, Koronavirüs Bilim Kurulu'nun yaptığı değerlendirme sonucunda koronavirüs iki doz aşı olmuş 50 yaş ve üzeri vatandaşlar ile sağlık çalışanları için 9 Temmuz 2021'den itibaren üçüncü doz aşı randevularının açılmasına karar verdi.
HATIRLATMA DOZU NE DEMEK? 3. DOZ AŞI NE ZAMAN OLUNMALI?
Koronavirüse karşı uygulanan aşılama işlemlerinde 'hatırlatma' dozu olarak da adlandırılan üçüncü doz aşı uygulamasıyla ilgili merak edilenler Sağlık Bakanlığı tarafından şöyle yanıtlandı:
1) Üçüncü doz aşı neden gerekli?
Aşılarda belirli bir süre sonra azalan antikor oranını yeniden artırmak ve eski seviyesine ulaştırmak için hatırlatma, pekiştirme ya da 'rapel' dozu olarak adlandırılan aşılar vuruluyor.
Kovid-19'a karşı da antikorun tam oluşabilmesi için belirli aralıklarla iki doz aşı vurulurken aşının oluşturduğu antikorun 6 ay sonra etkisini azaltması nedeniyle hatırlatma olarak üçüncü doz öneriliyor. Böylelikle antikor seviyesi yeniden artacağı için vücudun koronavirüse karşı yeniden direnç kazanacağı belirtiliyor.
2) Aşılama süreci nasıl ilerleyecek?
Üçüncü doz aşılama öncelikle iki doz aşısını olmuş sağlık çalışanları ve 50 yaş üstü vatandaşlar için başlayacak. Bu kapsamda huzurevlerinde kalan yaşlı vatandaşların da aşılaması yapılacak.
Edinilen bilgiye göre, bu grupta yer alan kişilerin üçüncü doz aşı randevuları, iki doz aşının yapılmasının üzerinden 3 ay geçtikten sonra açılacak. Sinovac veya Biontech aşısını olanlar için bu sürede bir değişiklik söz konusu olmayacak.
Sağlık Bakanlığı bu grupların ardından üçüncü doz aşıyı diğer yaş gruplarıyla devam ettirmeyi planlıyor.
3) Üçüncü doz hangi aşıyla yapılacak?
Üçüncü doz aşının hangi aşı türü ile olacağına yönelik herhangi bir kısıtlama ya da öncelik getirilmedi.
Bu kapsamda vatandaşlar ve sağlık çalışanları ilk iki dozda hangi aşıyı yaptırmış olurlarsa olsunlar üçüncü doz olarak istedikleri aşıyı olabilecekler.
4) Nasıl randevu alınacak?
Vatandaşlar, üçüncü doz aşısına ilişkin durumunu yine e-Nabız hesabından veya 2023'e kısa mesaj (SMS) göndererek öğrenebilecek.
Aşı uygulaması için vatandaşlar, Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS), e-Nabız hesabı veya ALO 182 üzerinden randevu alabilecek ve tarihi geldiğinde randevu aldığı sağlık kuruluşuna gidecek.
5) Kovid-19 geçirenlerin hatırlatma dozları ne zaman yapılacak?
Öte yandan Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısında 'kovid-19'u geçirenlerin ne zaman aşı olacakları' konusuna ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda hastalığın üzerinden 6 ay geçtikten sonra aşı hakkı tanımlanması uygulamasında değişikliğe gidildi.
Buna göre, hastalığı geçirmiş olan vatandaşlar hatırlatma dozu olarak aşıyı hastalığın üzerinden 3 ay geçtikten sonra olabilecek. Bu uygulamanın da mevcut antikor seviyesini ve koruyuculuğu önemli ölçüde artıracağı belirtiliyor.
Ayrıca Biontech aşısının ilk dozunu olan vatandaşlar, ikinci dozlarını 4 hafta sonra olacak şekilde randevu alabilecek.
BIONTECH AŞISI OLANLAR 3. DOZ AŞI OLACAK MI?
Şimdiki veriler Biontech aşısının oluşturduğu bağışıklık yanıtının güçlü bir şekilde 9-12 ay devam ettiğini gösterdiğinden iki doz Biontech aşısı olan kişilerin 9-12 ay boyunca ek doz aşı olmalarına gerek yok.
Bu kişilerde üçüncü doz aşıya ihtiyaç olup olmayacağı ve ne zaman olacağı bu konuda yapılmakta olan çalışmaların sonuçlarına ve ortaya çıkabilecek yeni varyantlara göre belli olacak. Sadece Biontech bulunan ülkelerde de sadece iki doz aşı uygulanıyor.
SINOVAC AŞISI OLANLAR 3. DOZ AŞIYI HANGİ AŞIDAN OLMALI?
İki doz Sinovac aşısı olan kişilerde oluşan bağışıklık yanıtının 3-6 ay içerisinde giderek azaldığı gözlendi. Ayrıca Sinovac aşısının tüm dünyada birkaç ay içinde hakim hale gelmesi beklenen Delta varyantına karşı etkisi de sınırlı gözüküyor.
Bu nedenlerle iki doz Sinovac aşısı olanların ikinci dozdan 3-6 ay sonra üçüncü doz (hatırlatma veya rapel) aşıyı olması hem kendilerinin korunması hem de Delta varyantının yayılmasının önlenmesi açısından yararlı olacak.
Bu kişilerde üçüncü doz aşı Sinovac ile uygulanabilir. Ancak Delta varyantına karşı koruyuculuğu sağlamak açısından, özellikle sağlık çalışanları, kalabalık yerlerde çalışanlar gibi virüsle karşılaşma olasılığı yüksek kişilerin, ayrıca daha güçlü bağışıklık oluşturduğu için ileri yaştaki kişiler ve bağışıklık yetmezliği olanların üçüncü doz aşıyı Biontech ile olması tercih edilmeli.
KORONAVİRÜS GEÇİRENLER HANGİ AŞIDAN OLMALI?
Hastalığı geçirmiş olan kişilere 3. ile 6. aydan itibaren tek doz Biontech aşısının uygulanması ile yüksek düzeyde bağışıklık yanıtı oluştuğunu gösteren çalışmalar bulunuyor.
Daha az sayıda veri olmakla birlikte hastalığı geçirmiş olan kişilere iki doz olmak kaydıyla Sinovac aşısı uygulamasının da yüksek düzeyde bağışıklık sağladığı belirlendi.
Bu konuda kesin öneride bulunmak için hastalığı geçirenlere tek doz Biontech veya iki doz Sinovac uygulamalarından hangisinin daha faydalı olacağını araştıran çalışma sonuçlarına ihtiyaç var.
Ancak eldeki verilerle Delta varyantının yayılmasının önlenmesi ve yeni varyantların ortaya çıkmasının engellenebilmesi için hastalığı geçirenlere 3-6 ay sonra Biontech aşısının uygulanması daha faydalı olur.
İKİ DOZ AŞI OLDUKTAN SONRA KORONAYA YAKALANANLAR ÜÇÜNCÜ DOZ AŞI OLABİLİR Mİ?
Bir veya iki doz sonrasında kovid-19 hastalığı geçiren kişiler tıpkı aşılanmamış ve koronavirüs geçirmiş kişiler gibi hastalıktan sonra 3. ile 6. aydan itibaren aşılanabilecekleri düşünülüyor.
Bir doz Sinovac aşısından sonra kovid-19 geçirmiş olanların 3. ile 6. aydan itibaren olacakları aşı birinci dozla aynı aşı olabileceği gibi hem kendilerinin korunması hem de Delta varyantının yayılmasının önlenmesi ve yeni varyantların ortaya çıkmasının engellenebilmesi açısından Biontech aşısı olmaları yararlı olur.
