Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, son günlerde fetvalar üzerinde yapılan tartışmalara değindi, yasal olan bir uygulamanın dinen haram olabildiğine dikkati çekti: “Fetvaların tepkiyle karşılanması, din-devlet ilişkilerinde yaşanan ikilemden kaynaklanmaktadır.”
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, piyangonun haram olduğu, WhatsApp üzerinden boşanılabileceği ve sanal para birimi bitcoinin caiz olmadığı fetvalarının ardından kamuoyunda başlayan tartışmalar hakkında konuştu. Avrasya İslam Şurası Fetva Meclisi 2. Toplantısı’na katılan Erbaş, fetvanın kazai ve diyani olmak üzere iki önemli boyutunun bulunduğunu, diyani yönün ön planda olduğu bugünkü şartlarda üzerine ittifak edilen bir fetva usulüne ve güncel bir dil ile üsluba şiddetle ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Fetvanın, barındırdıkları ortak vasıflar sebebiyle içtihatla bir arada düşünülmesinin önemli olduğunu işaret eden Erbaş “Fetvada, meseleyi akli ve nakli delillerle ve hikmet boyutuyla ortaya koyan bir yaklaşımın, zamanın ruhunu yakalayan, ihtilaftan uzak, anlaşılır sade bir dilin oldukça önemli bir husus olduğunu vurgulamak istiyorum” dedi. Din İşleri Yüksek Kurulu’nun verdiği fetvaların belli ilkeler üzerinden gerçekleştirildiğini dile getiren Erbaş, şöyle devam etti: “Verilen fetvaların zaman zaman medya tarafından tepkiyle karşılanması, din-devlet ilişkilerinde yaşanan ikilemden kaynaklanmaktadır. Örneğin, devletin yürürlükte olan sistemi içerisinde yasal olan bir uygulama dini açıdan caiz olmayabilir, yani haram olabilir. Örneğin faiz meselesi, yasal ama haramdır ya da içki, kumar, şans oyunları ayette açık açık yer alıyor. Bir vatandaşımız içkiyle, kumarla, fal oklarıyla, ayette yazan dikili taşlarla ilgili bir soru sorduğu zaman kurulumuz bununla ilgili kitapta, sünnette, icmada, kıyasta, mezheplerin görüşlerinde olan hususlardan süzerek bir fetva oluşturur.” Yasal olan bir şeyin bazen haram olduğunu ortaya çıkabildiğini anlatan Erbaş, vatandaşlardan verdikleri fetvalara dikkat etmelerini istedi. “Bu tip bir fetva verildiğinde kimi kesimler biraz spekülasyon da katarak fetvaya karşı çıkıyor, ‘Devletin yasal olarak yaptığı faaliyete nasıl haram dersin?’ gibi birtakım eleştiriler getiriyor” ifadelerini kullanan Erbaş, fetva verirken dayanaklarının Kur’an-ı Kerim, sünnet ve mezheplerin görüşleri olduğunu aktardı.
