ABD Başkanı Donald Trump, görevinin ilk 100 gününde ekonomik vaatlerinin çoğunu gerçekleştiremedi. Obama’nın sağlık sigortasını yürürlükten kaldıramayan, altyapı yatırımları ve vergi reformunu gerçekleştiremeyen Trump, sınırlı sayıda düşüncesini hayata geçirebildi.
Donald Trump, resmi olarak 20 Ocak’ta başlayan 4 yıllık başkanlık döneminin ilk 100 gününü doldurdu. Trump, başkanlığının ilk dönemeci olarak kabul edilen ilk 100 gün için cesur taahhütlerde bulunmuştu. Bunlarından başında selefi Barack Obama’nın sağlık sigortasını (Obamacare) yürürlükten kaldırmak, vergileri düşürecek yeni vergi reformunu yasalaştırmak, 1 trilyon dolarlık altyapı yatırımlarını başlatmak, Çin’i döviz manipülatörü ilan etmek, regülasyonları azaltmak ve TPP’den çekilmek gibi ekonomik vaatler geliyordu. Trump’ın bu vaatlerden sadece kongre onayına ihtiyaç duyulmayanları hayata geçirebilmesi, ilk 100 günlük ekonomi karnesinin çok parlak olmadığı şeklinde yorumlandı.
Sağlık sigortası: Başkanlık yarışından zaferle çıktığında “İlk icraatım Obamacare’i iptal etmek olacak” diyen Trump, bunun için ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan’ın hazırladığı Amerikan Sağlık Hizmetleri Yasası (AHCA) tasarısına tam destek verdi. Ancak tasarıya, Demokratların yanı sıra yaklaşık 30 Cumhuriyetçi vekil muhalafet etti. Trump, böylece en önemli vaatlerinden birinde hayal kırıklığı yaşadı.
Vergi reformu: Trump, ilk 100 vergi reformunda da başarı sağlayamadı. Trump, geçen hafta bu konuda çok önemli açıklamaları olacağını söyleyerek piyasalara umut vermişti. Buna göre, Trump yönetimi, şirketler için büyük önem taşıyan kurumlar vergisi oranını yüzde 35’ten 15’e düşürmeyi öngörüyor. Mevcut durumda mükelleflerin gelirine göre yüzde 10, 15, 25, 28, 33, 35 ve 39,6 değerlerini alan bireysel gelir vergisi oranlarının, yüzde 10, 25 ve 35 olmak üzere 3’e çekilmesi planlanıyor. Ancak, bu vergi oranlarına karşılık gelecek gelir dilimleri henüz belirlenmiş değil.
Altyapı yatırımları: Ülkenin çürüyen altyapısını 1 trilyon dolarlık kamu ve özel sektör iş birliğinde yapılacak yatırımlarla iyileştirmeyi vadeden Trump, bu konuda, şu ana kadar özel sektör temsilcileriyle fikir alışverişinde bulunmanın haricinde bir adım atmadı. Ulaştırma Bakanı Elaine Chao altyapı yatırımlarına yönelik yasa paketinin muhtemelen mayıs ayında hazır olacağını açıkladı.
Çin döviz manipülatörü: Trump, seçim kampanyası süresince sık sık eleştirdiği Çin’i döviz manipülatörü ilan etmenin yanı sıra yüzde 45 sınır vergisi uygulamak gibi projesini de yerine getirmedi. İşlerini çalıştıkları şirketlerin üretim faaliyetlerini Çin’e taşımasından ötürü kaybeden Amerikalıların oylarını “Çin’in ülkemize tecavüz etmesine daha fazla izin veremeyiz” söylemleriyle toplayan Trump, başkanlık koltuğuna oturunca fikir değiştirdi.
Şirketlere vergi şantajı: Trump’ın “Önce Amerika” sloganıyla vadettiği bir başka yasa, üretimlerini yurt dışına taşıyan Amerikan şirketlerini cezalandırmak için ek gümrük vergisi uygulamaktı. Trump, bu konuda da adım atmadı ancak Ford, General Motors, Toyota ve Fiat-Chrysler gibi otomobil devlerini kişisel Twitter hesabından ek gümrük vergisiyle tehdit etti. Bu şirketler, Trump’ın baskısıyla birer birer Meksika’ya yönelik yatırımlarını iptal edeceğini ya da ABD’ye yeni yatırım yapacağını açıkladı.
TPP’DEN 3 GÜNDE ÇEKİLDİ
Donald Trump’ın gerçekleştirdiği sınırlı sayıda vaadi bulunuyor. Bunlardan biri, ABD’yi Obama yönetiminin Asya-Pasifik bölgesindeki 12 ülke ile imzaladığı Trans-Pasifik Ortaklığından (TPP) çekmesiydi. Trump, seçim kampanyası boyunca kötü bir anlaşma olduğunu savunduğu TPP’den görevinin 3. gününde imzaladığı başkanlık kararnamesiyle çekildi. ABD, Kanada ve Meksika’yı kapsayan Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşmasını (NAFTA) yeniden müzakare etmek isteyen Trump, bu niyetini göreve gelir gelmez Kanadalı ve Meksikalı mevkidaşlarına bildirdi. Buna karşın, anlaşmaya yönelik müzakareler henüz başlamadığı için Trump’ın NAFTA vaadinde başarılı olduğunu söylemek için henüz çok erken.
KEYSTONE VE KUZEY DAKOTA BORU HATLARINI ONAYLADI
ABD Başkanı Donald Trump’ın başarılı olduğu bir başka vaat, tartışmalı Keystone XL ve Kuzey Dakota petrol boru hatlarına onay vermek oldu. Kanada’dan ABD’nin güneyindeki petrol rafinerilerine ham petrol taşıması planlanan ve yaklaşık 8 milyar dolara mal edilen Keystone XL boru hattı, Obama tarafından Kongrenin onayına rağmen üç kez veto edilmişti. Kuzey Dakota petrol boru hattı ise Standing Rock Sioux adlı Kızılderili kabilesinin arazisinden geçeceği gerekçesiyle Kızılderili Amerikalılar ve çevre örgütleri tarafından protesto edilmişti.
FEDERAL İŞE ALIMLARI DURDU
Donald Trump göreve geldikten 3 gün sonra, federal hükümeti küçültmek amacıyla kamu kuruluşlarının işe alımlarını dondurma sözünü tuttu. Trump’ın bu kararı, federal çalışanların ülkedeki iş gücünün sadece yüzde 2’sini oluşturması nedeniyle sembolik adım olarak nitelendirildi. Beyaz Saray’ın 90 günlük işe alım yasağı geçen hafta sona ermesine karşın hala boş olan binlerce pozisyonu doldurmayacağını açıklaması tepkilere neden oldu.
REGÜLASYONLARDA İMZALAR TAMAM
ABD’nin 45. Başkanı Donald Trump, seçim kampanyası boyunca selefi Obama’nın regülasyonlarının büyük bölümünü kaldıracağı taahhüdünde de bulunmuştu. Trump, üst üste çıkardığı başkanlık kararnameleriyle, federal kurumlara, Regülasyon Reformu Görev Güçleri oluşturarak gereksiz, zararlı ve külfetli regülasyonları belirlemeleri ve bunlara yönelik giderleri sıfıra indirmeleri talimatını vererek iptal süreci başlattı. Ayrıca, düzenleyici bütün federal kurumlara her yeni regülasyon için en az iki eski regülasyonun iptal edilmesi şartını getiren Trump, genel direktiflerinin yanı sıra Obama’nın 2008 krizinin yeniden yaşanmaması amacıyla 2010 yılında hayata geçirdiği Dodd-Frank Wall Street Reformunu spesifik olarak hedef aldı. ABD Hazine Bakanlığına Dodd- Frank’in yeniden gözden geçirilmesi direktifini veren Trump, gerekçesini şöyle açıklamıştı: “Dodd-Frank’in birçok bölümünü sileceğiz çünkü açıkçası iyi işletmeleri olan birçok insan ve arkadaşım var ama bankalardan kredi alamıyorlar. Çünkü bankalar onlara Dodd-Frank’in kural ve regülasyonları nedeniyle para vermiyor.”
