Türkiye’nin 3 büyük operatör şirketinin faturalara yaptığı fahiş zamlar kullanıcıları isyan ettiriyor. Türk Telekom Mobil, Turkcell ve Vodafone’un faturalı hat tarifelerinde zamlar yüzde 400’leri buldu. Konuyla ilgili KARAR’a konuşan Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, “Operatörler, kâr oranları yüksek olduğu için fiyatlarda istedikleri şekilde düzenleme yapabiliyorlar. Ancak baz almaları gereken husus, BTK’nın azami ücret tarifesi.” dedi.
SEDA İNCİRKUŞ
Türkiye’de GSM hizmetlerinin köşelerini 3 şirket tutuyor: Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone. Bu şirketlerin, mevcut taahhütleri bitince abonelerine yaptıkları zamlar ise dudak uçuklatıyor. Seçeneksiz kalan kullanıcılar da aynı operatörlere çok daha yüksek fiyatlar ödemeye devam ediyor.
Kullanıcılar için 3 haneli rakamlar normalleşti, operatörler ise 4 haneleri zorluyor. “Fırsat” olarak sunulan kampanyalı paketlerde birçok kullanıcının ya hiç kullanmadığı ya da bir kısmını kullandığı ek uygulamalar bulunuyor ancak kullanıcıların öncelikleri internet ve dakika hakkı. Operatörlerin fiyatlandırmayı neye göre düzenlediği ise tamamen kendilerine kalmış. 120 GB internet içeren bir paket 400 lira olurken 60 GB internet içeren paket 950 lira olabiliyor.
KÂRIN YÜZDE 2’Sİ CEZAYA GİDEBİLİR
KARAR’a konuşan Bilişim Hukuku Derneği Başkanı Kürşat Ergün, olması gerekenden fazla fiyatlandırma yapan operatörlerin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) şikayet edilebileceğine dikkat çekerek cezasının ağır olabileceğini hatırlattı:
“GSM operatörlerinin baz alması gereken husus, BTK’nın azami ücret tarifesidir. GSM operatörleri oradakinin dışında bir fiyatlamaya girerse vatandaşların ihbarı ya da BTK’nın resen yapacağı çalışma sonunda bu firmalara idari para cezası uygulanabilir. Bu cezanın limiti de ilgili GSM operatörünün bir önceki yıl elde ettiği kârın yüzde 2’sine kadar çıkabiliyor. Ağır nitelikli bir ceza sayılabilir. Ayrıca ilgili müşteriden fazla alınan ücretin iadesi yönünde karar da verilebilir. Tüketiciler, Tüketici Mahkemelerine giderek konuyu hakem heyetine de taşıyabilir. Buradan da genel olarak tüketici lehine karar çıkar.”
ZAMLI TARİFELER İSYAN ETTİRDİ
Mağduriyetlerini dile getiren insanlar, faturalarına yansıyan zammı sosyal medyada paylaştı. Bir Vodafone abonesinin haziran ayında 265 lira ödediği tarife, temmuzda yüzde 316 zamlanarak bin 103 lira oldu.
Türk Telekom ise mayıs ayında 88 lira fatura kestiği tarifesini haziran ayında yüzde 488 artırarak 518 liraya çıkardı.
Ağustos ayı faturası 676 lira olan bir Turkcell kullanıcısı da aynı tarife için teklif edilen yeni fiyatın 950 lira olduğunu paylaştı. Paketin taahhütsüz fiyatı ise 1100 lira.
Turkcell’de yalnızca 1 GB internet, 2000 dakika ve 250 SMS hakkı içeren “Star 1 GB” paketinin yıllık bedeli 270 lira. Paket yalnızca 1 ay için satın alınırsa fiyat 400 liraya çıkıyor. 20 GB internet sağlayan “Star 20 GB” paketinde ise yıllık abonelikte her ay ödenecek fiyat 550 lirayken, aylık abonelikte 700 lira. Paketlerin pahalılığı bir yana, bu fiyat farkıyla kullanıcılar “taahhüt” yapmaya zorlanıyor.
Aynı yöntemi diğer operatörler de uyguluyor. Türk Telekom’da 25 GB internet ve 1000 dakika konuşma hakkı içeren “Yeni Dijital 25 GB” tarifesi taahhütlü haliyle 410 lirayken taahhütsüz fiyatı 820 lira.
Operatörlerin eleştirildiği tek nokta zamlar da değil. Benzer tarifeler farklı kullanıcılara farklı fiyatlarla sunuluyor. Türk Telekom tarafından sağlanan mobil ağ operatörü Pttcell kullanıcısı, ikisi de kendisine ait olan hatların fiyatlarını paylaştı. Bir hatta 20 GB internet ve 1500 dakika konuşma hakkı 304 lirayken diğerinde 12 GB internet ve 1500 dakika konuşma hakkının 301 lira olduğu görüldü.
‘BTK DAHA DÜŞÜK FİYAT BELİRLEMELİ’
Avukat Kürşat Ergün, şirketlerin uyguladığı tarifelerin ötesinde BTK’nın da toplumun ekonomik durumunu göz önüne alıp fiyatları indirmesi gerektiğini vurgulayarak, “Madem düzenleme yapma yetkisi idarede, toplumun içinde bulunduğu sosyoekonomik durum dikkate alınarak yayımlanan fiyatlamanın daha asgari düzeyde kalması sağlanabilir. Çünkü bunlar vermiş oldukları hizmetin katbekat üstünde para kazanıyorlar.” dedi.
TÜKETİCİYE ZAM, GSM ŞİRKETİNE KÂR
Fahiş fiyatlarına isyan edilen GSM şirketlerinin kârları da kazançları oranında artıyor.
Turkcell, yılın ikinci çeyreğinde 14,9 milyar TL faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr (FAVÖK) marjına ulaştı. Şirketin net kârı 2,9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Ayrıca ikinci çeyrekte 43,2 milyon aboneye ulaştı.
Vodafone’un Nisan 2023-Mart 2024 arası dönemi kapsayan mali yılda faiz, amortisman ve vergi öncesi kârı 17,5 milyar lira olarak gerçekleşti. Vodafone’un faturalı abone sayısı son bir yılda 1,4 milyon artışla 19,8 milyona çıktı.
Türk Telekom’un FAVÖK’ü ise 2024 yılı birinci çeyreğinde %36,6 marjla 10,3 milyar liraya ulaştı.
‘FİYATLARI İSTEDİKLERİ ŞEKİLDE DÜZENLİYORLAR’
Avukat Ergün, abonelerin kendilerine sunulan seçenekleri hemen kabul etmemesi gerektiğini ise “Size teklif edilen kampanya fiyatını beğenmediğiniz taktirde aynı firmadan gelen ikinci aramada size daha uygun bir teklif veriyorlar. Onu kabul etmezseniz daha da indirim yapılıyor. Bir limit yok. Kâr oranları yüksek olduğu için müşteriyi kaybetmemek adına istedikleri şekilde düzenleme yapabiliyorlar. Müşteriler kurumların internet sitelerini incelesin. Mümkün olduğunca ilk teklifleri kabul etmesin, kendi tekliflerini iletsinler.” sözleriyle ifade etti.
TÜRKİYE MOBİL İNDİRME HIZINDA 68’İNCİ SIRADA
Fiyatlar yüksek ve kârlar yüksek; kalite düşük. Hız testi şirketi “Speedtest by Ookla” verilerine göre Türkiye’de ortalama mobil indirme hızı 46,37 Mbps. Türkiye, mobil hız konusunda 147 ülke arasında 58'inci sırada yer alıyor. Sabit internette ise ortalama 42,90 Mbps indirme hızı ile listenin 106'ncı sırasında.
Türkiye’nin servis sağlayıcıları Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone’un indirme hızları sırasıyla 56,73 Mbps, 30,78 Mbps, 20,36 Mbps. Şu an listenin başında yer alan Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki en iyi iki servis sağlayıcısının ortalama indirme hızı ise 216,65 Mbps ve 154,02 Mbps.
‘TÜRK TELEKOM ALDIĞI ÜCRETİN KARŞILIĞINI VERMELİ’
Türkiye’nin internet alt yapısının geliştirilmesi gerektiğini söyleyen Avukat Kürşat Ergün, “Türkiye jeopolitik açıdan internetin en hızlı olması gereken yer. Etrafındaki ülkelere bakılınca internet hızı 2-3 katına çıkıyor ama faturalar daha ucuz. Tüketicinin önüne bu faturaları koyuyorsanız bi zahmet gerekli altyapıyı Avrupa seviyesine getirin. Özellikle Türk Telekom söz sahibi bu konuda. Aldığınız ücretin karşılığını verin en azından.” şeklinde konuştu.
