Astronomlar, evrenin derinliklerinde henüz 3 milyon yaşında olan TIDYE-1b adlı genç bir gezegen keşfetti. Şimdiye kadar gözlemlenen en genç gezegenlerden biri olan TIDYE-1b, 4,5 milyar yaşındaki Dünya’dan yaklaşık bin 500 kat daha genç.
Astronomlar, evrenin derinliklerinde daha önce nadiren rastlanan bir keşfe imza attı. Henüz 3 milyon yaşında olan ve TIDYE-1b ya da IRAS 04125+2902 b adı verilen bir gezegen keşfedildi. Bu genç gezegen, şimdiye kadar gözlemlenen en genç gezegenlerden biri olarak bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Karşılaştırıldığında, Dünya’nın yaşı 4,5 milyar yıl; bu da TIDYE-1b’nin, Dünya’dan yaklaşık 1.500 kat daha genç olduğu anlamına geliyor.
GEZEGENLERİN BEBEKLİK DÖNEMİ: TIDYE-1B’NİN ÖNEMİ
Gezegen oluşumunun erken evrelerine dair önemli ipuçları sunan bu keşif, bilim insanlarını gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlama yolunda önemli bir adım atmaya zorluyor. Kuzey Karolina Üniversitesi (UNC-Chapel Hill) yüksek lisans öğrencisi ve çalışmanın başyazarı olan Madyson Barber, bu keşfi “gezegen oluşumuna dair bir zaman yolculuğu” olarak tanımladı. Barber, “Astronomi, evrendeki yerimizi, nereden geldiğimizi ve nereye gidebileceğimizi anlamamıza yardımcı oluyor. TIDYE-1b gibi gezegenlerin keşfi, bu süreçlere dair anlayışımızı derinleştiriyor” dedi.
Barber ve ekibi, NASA’nın TESS teleskopunu kullanarak TIDYE-1b’yi transit yöntemiyle tespit etti. Bu yöntem, bir gezegenin yıldızının önünden geçerken yıldız ışığını hafifçe karartması sayesinde gezegenin varlığının belirlenmesini sağlıyor.
TOZ VE GAZ BULUTLARININ ARDINDAKİ GENÇLİK
Astronomlar daha önce 10 ila 40 milyon yıl yaş aralığında bir düzineden fazla genç gezegen keşfetmişti. Ancak TIDYE-1b, bu gezegen grubunun bile çok daha gerisinde bir yaşa sahip. Bu kadar genç bir gezegenin gözlemlenebilmesi, gezegenlerin genellikle onları gizleyen gaz ve toz bulutlarının içinde yer alması nedeniyle oldukça nadir bir durum.
UNC-Chapel Hill’den Doç. Dr. Andrew Mann, “Gezegenler genellikle gaz ve tozdan oluşan düz bir diskin içinde şekillenir. Güneş sistemimizdeki gezegenlerin hizalanışı bu düzene örnek oluşturur. Ancak TIDYE-1b’nin yıldızı ve diskiyle hizalanmamış bir yörüngesi var. Bu sıra dışı eğiklik, gezegen oluşumuna dair mevcut modellerimizi sorgulamamıza neden oluyor” dedi.
Sciencealert'te yer alan habere göre; bu sıra dışı yörünge, TIDYE-1b’nin normalde gaz ve toz tarafından gizlenmiş olması gereken bir konumda gözlemlenmesini sağladı.
BİR SÜPER-DÜNYA’YA DOĞRU
TIDYE-1b, yıldızına çok yakın bir yörüngede bulunuyor ve yıldızının etrafındaki bir turunu sadece dokuz günde tamamlıyor. Bilim insanları, bu gezegenin gelecekte bir “süper-Dünya” ya da “sub-Neptün” tipi bir gezegene dönüşeceğini tahmin ediyor. Çapı Dünya’nın 11 katı olan TIDYE-1b, yoğunluğu Dünya kadar yüksek olmasa da, gezegenlerin 10 milyon yıldan daha kısa sürede oluşabileceğine dair güçlü kanıtlar sunuyor.
Araştırmacılar, bu genç gezegenin varlığının, gezegenlerin yok olmaktan çok, gaz ve toz bulutları tarafından gizlenmiş olabileceğini gösterdiğini belirtti. Daha önceki çalışmalar, genç gezegenlerin azlığını, onların oluşum sürecindeki belirsizliklere bağlarken, TIDYE-1b bu hipotezleri yeniden gözden geçirme gereği doğurdu.
