Suudiler tarafından Riyad’a getirilerek istifa ettirilen ve iki haftadır ülkesine dönmeyen Lübnan Başbakanı Hariri krizine Fransızlar el koydu. Kral’ı ikna eden Macron, Dışişleri Bakanı’nı Arabistan’a yolladı. Hariri ve ailesi, cumartesi Paris’e geçecek.
Lübnan Başbakanı Saad Hariri’nin istifa krizinde, Fransa’nın devreye girmesi sonucu bir ‘ara çözüme’ ulaşıldı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önceki gün Hariri’yi davet etmesinin ardından, dün Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian Riyad’a giderek Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz ve Hariri ile görüştü. Görüşmenin ardından açıklamada bulunan Le Drian, Lübnanlı liderin Macron’un davetine olumlu yanıt verdiğini kaydederek, “Hariri Fransa’ya gelecek. Veliaht Prens’e (Muhammed bin Selman) bu konu hakkında bilgi verildi” dedi. Bunun ardından Lübnan Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın, “Başbakan Saad Hariri, ailesi ile birlikte cumartesi günü Paris’e gidecek ve bir süre dinlendikten sonra istifa konusunu görüşmek üzere Lübnan’a gelecek” ifadelerine yer verildi. Avn, Mayıs 2018’de yapılması planlanan seçimlere dikkati çekerek, “Yaşanan tüm bu krizler, meclis seçimlerini planlandığı gibi yapmamıza engel değildir” dedi. Avn ayrıca Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Avn, Saad Hariri’nin Fransa davetini kabul etmesini “Krizin bu davetle sona ereceğini umuyorum. Böylece krize bir çözüm bulunmuş olur” ifadelerini kullandı. Açıklamada, Hariri’nin Fransa’da ne kadar kalacağı ve Lübnan’a ne zaman döneceğine dair bilgi verilmedi. Macron, Hariri ve ailesini ‘birkaç günlüğüne’ davet ettiğini belirtmiş, ancak bunun bir ‘sığınma’ olmayacağını söylemişti. Lübnan Cumhurbaşkanı Avn, Hariri’nin Suudiler tarafından zorla istifa ettirildiğini ve rehin tutulduğunu belirtmişti.
Öte yandan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr, Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Avn’ın Suudi Arabistan’a karşı ileri sürdüğü suçlamaların aslı astarı olmadığını ve Hariri’nin Suudi Arabistan vatandaşı olduğunu ve makamından istifa ettiğini söyledi. Al Cubeyr, Hariri’nin kendi isteği ile Suudi Arabistan’da yaşadığını ve Lübnan’a dönmemesinin kendi güvenlik değerlendirmeleri olduğunu söyledi. Cubeyr Lübnan’daki krizin, ülkenin rejimi ele geçiren ve ülkeye kendi otoritesini dayatan Hizbullah olduğunu söyledi. Al Cubeyr Hizbullah’ın politikalarını sürdürmesinin ülkeyi tehlikeye ve istikrarsızlığa sürükleyeceğini söyledi.
Bu arada Lübnan’da siyasi kriz devam ederken, Türkiye’nin Beyrut Büyükelçisi Çağatay Erciyes, tüm ülkenin istifa eden Başbakan Saad Hariri’nin Riyad’tan ülkeye dönmesini beklediğini söyledi. Büyükelçi Erciyes, Körfez ülkeleri vatandaşlarının Lübnan’ı terketmesi çağrısının ardından, “Şu an için vatandaşlarımızın ülkeyi terketmesini gerektirecek bir durum yok”dedi. Büyükelçi bölgedeki son durumları Türkiye’nin çok yakından takip ettiklerini belirterek, “Lübnan’da üç yıllık siyasi krizin ardından cumhurbaşkanının seçilmesi ile, ülke kurumlarının işleyemez hale geldiği siyasi bir kriz yaşadı. Geçtiğimiz yıl Başbakan Saad Hariri’nin Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile bir anlaşmaya varması sonucu üç yıllık bu kriz çözüldü. 2016 aralık ayında ulusal bir koalisyon hükümeti kuruldu. Önümüzdeki sene yapılması planlanan seçimler için geçici koalisyon hükümeti ülkeyi bu seçimlere hazırlamakla mükellefti. Ancak Hariri beklenmedik Suudi Arabistan ziyareti sırasında istifa etti. Şu anda bütün Lübnan Hariri’nin dönmesini bekliyor” diye konuştu.
BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
* Lübnan Başbakanı Saad Hariri, İran dini lideri Hamaney’in danışmanı Ali Ekber Velayeti’yi Beyrut’ta kabul ettiği 2 Kasım günü, Suudi Arabistan’dan sürpriz bir davet aldı. Suudiler, Hariri’nin bir hafta içinde ikinci ziyareti yapmasını istiyordu.
* 3 Kasım’da Riyad’a giden Hariri, bir gün sonra canlı yayında istifa açıklamasını okudu. Kendisine suikast düzenlenebileceğini iddia eden Hariri, İran ve Hizbullah’ı suçladı.
* Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Hariri’nin Suudiler tarafından rehin tutulduğunu, okuduğu açıklamanın Suudilerin sözleri olduğunu, bu nedenle ciddiye almadıklarını söyledi.
* Hariri’nin uçağı, 9 Kasım’da Beyrut’a boş olarak iniş yaptı.
* Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn da Hariri’nin Suudiler tarafından alıkonulduğunu belirtti. Avn, 10 Kasım’da Suudi Büyükelçi’yi çağırarak Hariri’yi göndermelerini istedi.
* Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 10 Kasım’da Riyad’a sürpriz bir ziyaret yaptı. Hariri ile de görüşen Macron, taraflara istikrar ve krizin çözümü çağrısı yaptı.
* Hariri, istifa açıklamasının ardından ilk kez 12 Kasım’da ortaya çıktı. Medine’den Riyad’a dönen Kral Selman’ı havalimanında karşıladı.
* Hariri 13 Kasım’da sonra Twitter’dan yaptığı açıklamada alıkonulmadığını, ülkeye döneceğini söyledi. Bir gün sonra bir açıklama daha yapan Hariri, “İki gün içine döneceğim” dedi.
* Fransa lideri Macron, 15 Kasım’da Hariri’yi Paris’e davet etti.
