Bir araştırmaya göre, son 20 yılda obeziteye bağlı hastalıklardan kaynaklanan ölümlerde yüzde 50'lik bir artış yaşandı. Özellikle kalp rahatsızlıkları ve felç gibi hastalıklar, bu artışın önemli bir kısmını oluşturuyor. Türkiye'nin obezite oranının yüksek olduğu belirtilerek, bu durumun endişe verici olduğu vurgulandı.
2000 yılında yüksek vücut kitle endeksi (VKİ), ömrü kısaltan risk faktörleri arasında 11. sırada yer alıyordu. Ancak Lancet dergisinde yayınlanan Küresel Hastalık Yükü araştırmasına göre, 2021'e gelindiğinde bu risk faktörü altıncı sıraya yükseldi. Obezite, yüksek tansiyon, kalp sorunları, böbrek fonksiyon bozuklukları ve tip 2 diyabet gibi sağlık sorunlarına yol açarak ölümlere neden oluyor.
Hava kirliliğinin de obezite gibi küresel hastalık yüküne önemli katkıda bulunduğu bulgusu dikkat çekiyor. Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nde (IHME) yardımcı profesör olan Dr. Michael Brauer, risk faktörlerinin genç nüfusta arttığını, ancak yaşlanan bir nüfusun bu sağlık sorunlarını geliştirme olasılığının da yüksek olduğunu belirtiyor.
TÜRKİYE DE KIRMZII RENKTE
Araştırma, 1990'dan 2021'e kadar 204 ülke ve bölgeden elde edilen verilere dayanıyor. Obezitenin en yaygın olduğu yerlerin başında Tonga, Amerikan Samoası, Polinezya, Mikronezya, Cook Adaları ve Niue geliyor. Türkiye'nin de obezite konusunda kırmızı renkte tehlikede olduğu tespit edildi.
Araştırmacılar, küresel hastalık yüküne en büyük katkının hava kirliliği olduğunu, bunu yüksek tansiyon ve sigara kullanımının takip ettiğini belirtiyor. Özellikle genç nüfusta düşük doğum ağırlığı, erken doğum, kirli su ve hijyenik koşullar gibi faktörlerin sağlıksızlık ve erken ölüm risklerini artırdığı görülüyor.
Son yıllarda, hareketsiz yaşam tarzı ve aşırı işlenmiş gıdaların yaygınlaşmasıyla birlikte obezite ve kötü sağlık koşulları nedeniyle erken ölüm oranlarında yüzde 16'lık bir artış yaşandı. Bu artışta aşırı işlenmiş gıdaların ve fiziksel aktivitenin azalmasının etkisi büyük.
Araştırmacılar, küresel yaşam beklentisinin artmaya devam edeceğini ancak bu artış hızının yavaşlayacağını belirtiyor. Ancak 2050 yılına gelindiğinde, kalp hastalığı, felç, diyabet ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı gibi sağlık sorunlarının erken ölümlerin ana nedenleri olacağı öngörülüyor.
