Kış mevsimi soğuyan hava ve kısalar günler nedeniyle kimileri için dört gözle beklenirken kimi insanlar da bu durumdan psikolojik olarak olumsuz etkileniyor. Sertonin ve melatonin hormanlarının dengelenmesine yardımcı olan gün ışığının azalması, mevsimsel depresyona yol açabiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Özge Selçukoğlu Kilimci, kış depresyonuyla ilgili, "Belirtiler günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetliyse bir uzmana başvurmak önemlidir." uyarısını yaptı.
Gün ışığından daha az faydalanmak başta olmak üzere sosyal aktivitelerin kısıtlanması, soğuk havanın kapalı alanlarda durmayı gerektirmesi gibi nedenler kış depresyonuna neden olabiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Özge Selçukoğlu Kilimci; kış depresyonun nedenleri, belirtileri ve çözümleriyle ilgili bilgi verdi.
TEMEL NEDEN GÜN IŞIĞININ AZALMASI
Kış depresyonunun, mevsimsel depresyon olarak da bilinen bir depresyon türü olduğunu açıklayan Kilimci, "Özellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkar, ilkbaharla birlikte belirtileri hafifler. Kış depresyonunun temel nedeni gün ışığının azalmasıdır. Gün ışığı eksikliği, beyindeki serotonin seviyelerini düşürebilir ve melatonin hormonunun dengesini bozabilir. Bu da uyku düzenini, ruh halini ve enerji seviyelerini olumsuz etkileyebilir.” ifadelerini kullandı.
BİPOLAR BOZUKLUK RİSKİNE DİKKAT EDİLMELİ
Kış depresyonunun bazı durumlarda bipolar bozuklukla alakalı olabileceğini anlatan Uzm. Dr. Kilimci, “Mevsimsel depresyon bazı bireylerde bipolar bozukluğun erken bir göstergesi olabilir ancak bu durum tüm mevsimsel depresyon vakaları için geçerli değildir. Klinik gözlem, aile öyküsü ve bireyin ruhsal durumundaki değişimler yakından izlenmeli ve bipolar bozukluk riski açısından değerlendirme yapılmalıdır. Bu tür durumlarda, özellikle bir psikiyatristle düzenli takip önerilir.” şeklinde konuştu.
KIŞ DEPRESYONUNUN BELİRTİLERİ
Uzm. Dr. Kilimci, kış depresyonunda görülebilecek belirtilerin sürekli yorgun hissetmek ve enerji düşüklüğü, üzgün veya umutsuz hissetmek, ilgi kaybı ve zevk alamamak, aşırı uyumak veya uykusuzluk, karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklere yönelmek ve kilo artışı ile konsantrasyon zorluğu yaşamak olabileceğini söyledi.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kış depresyonunun, ilkbaharın gelmesiyle birlikte hafifleyeceğini ve kendiliğinden geçebileceğini vurgulayan Kilimci, tedavi edilmediğinde belirtilerin daha uzun sürebileceği uyarısını yaptı. Kilimci, "Düzenli egzersiz, gün ışığından olabildiğince faydalanma, sağlıklı ve dengeli beslenme, sosyal aktivitelerle meşgul olmak kış depresyonuna iyi gelen yöntemlerdir." dedi.
Uzm. Dr. Kilimci, kış depresyonundan kurtulmak için her gün açık havada vakit geçirmeyi, hobi edinmeyi ve rutinleri değiştirmeyi, günlük bir program oluşturup bu programa bağlı kalmayı ve tedavi olanaklarına başvurmayı tavsiye etti.
TERAPİ SEÇENEKLERİ
Kış depresyonunda farklı tedavi seçeneklerinin olduğundan bahseden Uzm. Dr. Kilimci bu tedavi seçenekleri ise şu şekilde paylaştı:
“Işık terapisi (fototerapi): Özel ışık cihazları kullanılarak eksik olan gün ışığı taklit edilir.
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi ile düşünce ve davranış kalıpları değiştirilebilir. Psikodinamik psikoterapi ise bireyin mevsimsel değişikliklere verdiği tepkinin geçmişteki deneyimlerle ve içsel çatışmalarla ilişkili olup olmadığını anlamak için kullanılabilir
İlaç tedavisi: Serotonin seviyesini düzenleyen antidepresanlar doktor kontrolünde kullanılabilir.”
Uzm. Dr. Kilimci, “Kış depresyonu ciddi bir durum olabilir ancak doğru adımlar atıldığında kontrol altına alınabilir. Eğer belirtiler günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetliyse bir uzmana başvurmak önemlidir." vurgusunu yaptı.
