İstanbul depreminin beka sorunu olduğunu söyleyen Çevre Bakanı’nın açıklamaları tartışmayı bir kez daha gündeme getirdi. Uzmanlara göre, atılan adımlar yetersiz. Kentsel dönüşüm deprem odaklı yapılmıyor. Toplanma alanlarıyla kaçış yolları gibi önlemler de bile geriye gidiş var.
HABER MERKEZİ / İSTANBUL
Çevre Bakanı Mehmet Özhaseki, 2030’a kadar İstanbul’da 7 şiddetinden büyük bir deprem olacağı yönündeki uyarıları yineledi. Özhaseki, Prof. Dr. Celal Şengör’ün “büyük İstanbul depremiyle Türkiye’nin bağımsızlığı gider” tespitine katıldığını söyledi ve 100 milyar dolarlık hasar olacağını belirtti. Özhaseki’nin çıkışı ‘beka sorunu’ olarak sık sık dile getirilen deprem tehlikesine karşı alınan önlemleri bir kez daha tartışmaya açtı. Uzmanlar, Gölcük depreminden sonra çıkarılan yönetmeliğinin ardından atılan adımların yetersiz kaldığının altını çizdi. Kentsel dönüşümün bir kandırmacaya dönüştüğünü, bu işin para kazanmak için araç haline geldiğini belirten deprem bilimci Prof. Dr. Ahmet Ercan “Üstleniciler işi paraya döndürmek istiyor. Devletin kaynakları çarçur ediliyor. Varlıklı insanlar 3, 4, 5’nci evlerini alıyorlar. Yoksul insanlar için kentsel dönüşüm, kentsel öteleme oldu” diye konuştu. Yard. Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu ise “Hâlâ 20 kattan yüksek binalarla ilgili yönetmelik yok. Benim gördüğüm en doğru dönüşüm Piyalepaşa’da yapıldı. Kentsel dönüşüm çalışmalarına uyan belediyeler de var ama azınlıkta. Ormanların içine siteler yapılmaya başlandı. Yakında susuz kalacağız” diye konuştu. Gündoğdu, toplanma alanlarına binalar yapılmasını da doğru bulmadığını belirtirek, bu alanlara AVM yapılmasını tasvip etmediğini söyledi.
TOPLANMA ALANLARINA AVM YAPILDI
17 Ağustos Gölcük depremi sonrası İstanbul’da Afet Acil Eylemi Planı kapsamında 493 toplanma alanı belirlendi. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği verilerine göre bu alanların dörtte üçüne AVM ve gökdelen yapıldı. Toplanma alanlarından geriye sadece 77 tane kaldı. 1999-2003 arasında belirlenen bu alanlardan imara açılanlar arasında, Torun Center’ın yükseldiği Ali Sami Yen Stadı, Zorlu AVM’nin yer aldığı Zincirlikuyu’daki Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü arazisi, Taş Yapı’nın gökdelenlerinin yer aldığı Kadıköy Meteoroloji binası ve alanı, Akasya AVM’nin yer aldığı Acıbadem’deki eski Otosan Fabrikası arazisi, Bakırköy’deki Marmara ve İstanbul Forum AVM’nin bulunduğu alan, Zeytinburnu’ndaki 16.9 kulelerinin yer aldığı arazi de var.
KENTSEL DEĞİL RANTSAL DÖNÜŞÜM
Kentsel dönüşüm değil, rantsal bir dönüşüm yapıldığına dikkat çeken Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür bir an önce risk haritası çıkarılıp deprem odaklı bir dönüşüm yapılması gerektiğini anlattı: “Dönüşen bölgeler depremde en fazla zaafiyet gösterecek yerler mi bu belli değil. Önce mikro bir çalışma yapıp risk haritası çıkarılmalı. Bu işi serbest piyasaya havale ederseniz nerede para varsa ona göre yaparlar. Kentsel dönüşüm müteahhitlik projesi değildir. İnsanların güvenliği için yapılır.”
TOPLUM BİLİNÇLENMELİ
Deprem konusunda en büyük eksikliğin toplumsal bilinç olduğunu belirten Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerif Barış ise şunları söyledi: “Öncelikle deprem konusunda şunu sormak gerekiyor. Toplum ne kadar bilinçli? Her şeyi politikacılardan bekliyoruz. Ama halkın da devreye girmesi gerekiyor. Belediye başkanlarını biz seçiyoruz. Peki vatandaş deprem konusunda onlardan bir talepte bulunuyor mu? Bence deprem konusunda toplumsal bir bilinç sorunumuz var. Bu sorun bekadan da öte bir sorun.”
