Sanatçı Ahmet Öğüt, Amsterdam’daki Stedelijk Müzesi’nde sergilenen ‘Bakunin’in Barikatı’ adlı enstelasyonunun kaldırılmasını istedi. Öğüt, 2020’den beri sergilenen eserinin kaldırılmasını, müzenin eseri İsrail’in Gazze’deki katliamlarına karşı düzenlenen bir protesto sırasında kullanılmasına izin vermemesi üzerine talep etti. Sanatçı, Rus devrimci Mihail Bakunin’in fikrinden ilhamla yaptığı eserini müzeye önemli politik veya sosyal anlarda sokağa geri dönmesi şartıyla verdiğini açıkladı.
SALİHA SULTAN
Sanatçı Ahmet Öğüt, Amsterdam’daki Stedelijk Müzesi’nde sergilenen ‘Bakunin’in Barikatı’ adlı enstelasyonunun kaldırılmasını istedi. Öğüt, 2020’den beri sergilenen eserinin kaldırılmasını, müzenin eseri Gazze’deki İsrail askeri eylemine karşı düzenlenen bir protesto sırasında kullanılmasına izin vermemesi üzerine talep etti. Öğüt, eserinin kaldırılmasını web sitesinde yaptığı duyuru ile talep etti. Duyuruda, “Bir avukatla işbirliği içinde hazırlanan bir ödünç sözleşme, barikatın aşırı ekonomik, sosyal, politik, dönüştürücü anlarda ve toplumsal hareketlerde talep edilebileceğini ve konuşlandırılabileceğini şart koşuyor” ifadelerini kullandı. Öğüt’ün eseriyle ilgili anlaşmazlık, müze ile yaptığı sözleşmedeki bir maddeye dayanıyor. Bu madde, ‘Bakunin’in Barikat’ının önemli politik veya sosyal anlarda sokağa geri dönmesine izin veriyor. Sanatçı Öğüt, açıklamasında “Bu duruş, Bakunin’in Barikatı’nın ardındaki temel fikre tamamen aykırıdır; öyle ki bir sanatçı olarak, eserimin koleksiyon sergisinden kaldırılmasını kamuoyuna açık bir şekilde talep etmekten başka seçeneğim yok. Müze, eserin yasal sahibi olsa da, hem sanat eserinin bütünlüğüne hem de eserin yazarı olarak benim rolüme saygı göstermesini bekliyorum” ifadelerini kullandı.
Stedelijk Müzesi haziran ayında, aktivist grup Not Surprised Collective’in, eseri Gazze’deki İsrail hava saldırılarına karşı bir protestoda geçici barikat olarak kullanma talebini reddetmişti. Aktivistler, polis müdahale ederse eseri öğrenci göstericiler için bir kalkan olarak kullanmayı önermişti. Not Surprised Collective, protestonun Gazze’de gerçekleşen insan hakları ihlallerine karşı bir gösteri olduğunu belirtmişti. Ancak müze, Öğüt’ün orijinal eserini vermek yerine onun bir reprodüksiyonunu kullanılmasını önermişti.
Sanatçı Öğüt, müzenin orijinal satın alma anlaşmasının şartlarına uymadığını iddia ederek, müzenin koleksiyonundaki bir sanat eserini ödünç vermeyi reddettiğini kamuoyuna açıklamasını gerektiğini belirtiyor. Stedelijk Müzesi ise sözleşmeye karşı gelmediğini, sadece küçük değişiklikler önerdiğini ve kamu fonları kullanılarak satın alınan sanat eserlerini korumak zorunda olduğunu savundu.
RUS DEVRİMCİDEN İLHAMLA YAPMIŞTI
Ahmet Öğüt, 1981’de Diyarbakır Silvan’da doğdu. Sanat eğitimine Ankara Hacettepe Üniversitesi’nde başladı, Yıldız Teknik Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı ve eğitimine Amsterdam’daki Rijksakademie van Beeldende Kunsten’de (Sanat Akademisi) devam etti. Son dönemde Venedik, Üsküp, Cleveland ve Ohio’daki sanat projeleriyle adını duyuran sanatçının ‘Bakunin’in Barikatı’ adlı eseri, Rus devrimci ve anarşist Mihail Bakunin tarafından ortaya atılan bir konsepte ve hareketleri devlet şiddetinden korumak için barikatlardaki sanat eserlerinin değerini kullanma fikrine dayanıyor. Bakunin, 1849’da Prusya birlikleri Dresden’deki sosyalist ayaklanmayı bastırmaya çalıştığında askerlerin eserleri yok etmeye ve dolayısıyla barikatı geçmeye cesaret edemeyeceklerini düşünerek, barikatların önüne Ulusal Müze koleksiyonundan resimler koymayı önermişti. Bakunin’in asla gerçekleşmeyen bu önerisinden ilham alan Ögut, Van Abbe koleksiyonundan eserler kullanarak ‘Bakunin’in Barikatı’ eserini yapmıştı.
