'Hizmet pasaportu' olarak da bilinen 'gri pasaport', devlet memurlarına verilen 'yeşil pasaport' gibi devlet için yurt dışında görev yapacak kişilere verilen pasaport türüdür. Yerel yönetimler ve belediyeler tarafından verilebilir. İşte, gri pasaportun özellikleri...
Gri pasaportla insan kaçakçılığı yapıldığı iddialarının ardından İçişleri Bakanlığı hizmet pasaportu verilmesini geçici olarak askıya aldı. Öte yandan Balıkesir Gömeç, Adıyaman Gölbaşı, Burdur Yeşilova, Yozgat Yerköy, Şanlıurfa Suruç, Ordu Korgan olmak üzere toplam 6 belediyeye yönelik soruşturma başlatan Bakanlık, 'dans (folklor) gösterisi', 'kültür turu', 'gençlik programları' adı altında yurt dışına insanlar gönderildiği ve bazılarının geri dönmediğinin tespit edildiğini açıkladı.
GRİ PASAPORT NASIL ALINIR, NE İŞE YARAR?
Devlet memurlarına verilen yeşil pasaport gibi devlet için yurt dışında görev yapacak olan kişilere 'gri pasaport' verilir. 'Hizmet pasaportu' olarak da adlandırılır. Hususi idareler ve belediyeler tarafından verilebilir. Milli sporcular da bu pasaportları kullanabilir. 5682 Sayılı Pasaport Kanunu gereğince sadece görev süresini kapsar. Gri pasaport, birçok ülkeye vizesiz giriş imkanı sunar.
GRİ PASAPORTU KİMLER ALABİLİR?
Devlet adına yurt dışına göreve yollanan, ama siyah (diplomatik) ya da yeşil (hususi) pasaportu olmayan kişilere hizmet pasaportu verilir.
Gri pasaport alabilen kişiler şöyle:
* Hükümet, hususi idareler veya belediyeler tarafından resmi görevle yurt dışına yollanan kişilere
* Türkiye Cumhuriyeti'nin üyesi olduğu milletlerarası kuruluşlarda memur statüsünde çalışan kişilere
* Türk Hava Kurumu ve Türkiye Kızılay Cemiyeti tarafından görevlendirilen kişilere
* Hizmet Damgalı Pasaportu hak sahibinin yanında eşine, reşit olmayan çocuklarına, reşit olup ebeveyni ile birlikte ikamet eden, evli olmayan, iş sahibi olmayan, öğrenimine devam eden ve 25 yaş sınırını aşmamış çocuklar
GRİ PASAPORT NE KADAR SÜREYLE GEÇERLİ?
Hizmet pasaportunun geçerliliği, görev süresini kapsayacak şekilde düzenlenir. Gri pasaportu olanlar, hizmeti süresini sona erdikten sonra bu pasaportu kullanamaz.
Gri pasaport, çoğunlukla 5 yıllık olarak çıkarılır ve göreve çıkılacak ülkenin vizesini de kapsar. Görev bittikten sonra ise pasaport, alınan kuruma geri verilir. Kurum da il nüfus müdürlüğüne pasaportu teslim eder. Hizmet pasaportu ile turistik amaçla yurt dışına çıkılamaz.
PASAPORT TÜRLERİ NELER? KAÇ ÇEŞİT PASAPORT VAR?
2018 yılında pasaport renklerinde değişikliğe gidildi. Ülkemizde hizmet gruplarına göre 4 farklı renkte pasaport bulunuyor:
* Bordo pasaport (Umumi Pasaport)
* Yeşil Pasaport (Hususi Pasaport)
* Gri pasaport (Görev Pasaportu/Hizmet Pasaportu)
* Siyah pasaport (Diplomatik Pasaport)
Yurt dışı giriş ve çıkışı için resmi kimlik görevi gören ve yeni düzenlemeyle dünya standartlarına getirilen pasaportlar, sadece sağlık ve tatil amaçlı tercihlerin yanı sıra devlete hizmet amaçlı seyahatlerde büyük önem taşır.
Geçici Pasaport veya Seyahat Belgesi ile yurt dışında seyahat etmek mümkün. Fakat bunlar istisnai durumlarda verilir. Mesela geçici pasaport, yurt dışındayken pasaportunu kaybedenlere, ya da pasaportunun son kullanma tarihi dolanlara ya da sınır dışı edilenlere Türkiye'ye geri dönmeleri için verilen tek kullanımlıktır.
BORDO PASAPORT NEDİR?
Herhangi bir resmi görevi bulunmayan, turistik amaçlı yurt dışına gitmek isteyen vatandaşlar bordo pasaport sahibi olabilir. Pasaport çeşitleri arasında dolaşım gücü en sınırlı olandır. Yine de dünyadaki ülkelerin yarısından fazlasına vize almadan ya da kapıda vize ya da online vize alarak girmesi mümkündür.
YEŞİLPASAPORT KİMLERE VERİLİR?
Kadro derecesi 1, 2, ya da 3 olan devlet memurlarına ve eski bürokratlara yeşil pasaport verilir. Yeşil pasaport çıkarma hakkı olan kamu personeli arasında, devlette çalışan doktor ve öğretmenler de var ama kadro derecelerinin 1, 2, ya da 3 olması şartı gözetiliyor. Bu memurlar emekliliğe ayrıldıkları ya da görevden çekilme sebepleri ile görevden ayrılmış olmaları halinde de yeşil pasaportlarını koruyabiliyorlar.
GRİ PASAPORT NE DEMEK?
Yeşil ya da siyah pasaportu olmayan, resmi kurumlar tarafından bir görev için yurt dışına gönderilen kişilere gri pasaport verilir. Örneğin; normalde bordo pasaport sahibi birisi belediye ya da özel idare tarafından görev için yurt dışına giderse ona gri pasaport verilir. Gri pasaport sahibi kişinin göreve devam ettiği sürece bazı aile bireyleri de yeşil pasaport sahibi olabiliyor.
SİYAH PASAPORT KİMLER ALABİLİR?
TBMM meclis üyeleri, milletvekilleri, bakanlar, orgeneraller, valiler ve büyükşehir belediye başkanları gibi devletin en üst seviyesinde görev yapan kişilere, sadece görevde bulundukları süre boyunca siyah pasaport verilir. Biyometrik pasaporta geçmeden önce diplomatik pasaportun eski rengi kırmızıydı. Siyah pasaport sahibi kişinin göreve devam ettiği sürece bazı aile bireyleri de yeşil pasaport sahibi olabilir.
