İstanbul'daki taksiler günde 800 bin sefer yapıp 1.5 milyon kişiyi taşıyor ancak şikâyetler bitmiyor. Plaka sahipleri sabıkaya, ehliyet cezasına bakmıyor. Uyuşturucu kullanan dahil, boşta kalan taksici oluyor. Plaka, günde 500 TL kazandırıyor. Esnaf odasına göre düzeni 300 taksici bozuyor.
Yağışlı, soğuk havada saatlerce taksi bulamayanlardan biri de belki sizsiniz... Taksicilerle ilgili kısa mesafeye gitmeyen, turist dışında yolcu almayan, yolu uzatıp müşteriyi kazıklayan ya da el çabukluğuyla müşteriden aldığı 50 TL’yi 5 TL ile değiştirip “5 TL verdiniz” diyerek dolandırıcılık yapan birçok olumsuz örnek basına yansıdı. Dahası, alkol ya da uyuşturucuyla direksiyon başına geçen bile oldu. Sosyal medyada her gün onlarca şikâyet paylaşılıyor...
SABIKAYA, EHLİYETE, CEZASINA BAKAN YOK
Belirli bir standartta olması gereken taksiler ne yazık ki boşta kalanın mesleği haline gelmiş durumda. Plaka sahibini ikna eden, aylık plaka kiralayan kim olursa, direksiyonun başına geçebiliyor. Sabıkası, ehliyeti, ceza puanı var mı yok mu; bakan yok. Trafik denetlemelerine takılmadan bu mesleği yapıyorlar. Bu yüzden de belirli bölgelerdeki duraklar kendi kurallarını koyarak bir düzen oluşturma arayışına girmiş. Ne dışarıdan gelen taksilerin kendi duraklarına girmelerine izin veriyor ne de kendileri başka duraktan yolcu alıyor. Nispeten durak taksileri daha güvenli. Sebebi ise bir sorun yaşanması durumunda muhatap bulabilmek.
‘300 TAKSİCİ TÜM DÜZENİ BOZUYOR’
Gazete Habertürk'ten Hasan Örnekoğlu'nun haberine göre, İstanbul Taksiciler Esnaf Odası’na göre, belirli bölgelerde çalışan 300 taksici tüm düzeni bozuyor. Bu yerleri Oda Başkanı Yahya Uğur, “Yeşilköy’deki Atatürk Havalimanı ve Kurtköy’deki Sabiha Gökçen Havalimanı, Şişli’de Cevahir AVM’nin önü, Taksim’de The Marmara Oteli’nin önü, Sultanahmet, Yenikapı İDO İskelesi, Eminönü Mısır Çarşısı civarı, Beyazıt bölgesi ve Anadolu yakasında Uzunçayır bölgesi” diye sıralıyor. Uğur, en çok sorun yaşadıkları yerlerin buralar olduğunu söylüyor.
Anadolu yakasında Uzunçayır Taksi Durağı dillerden düşmüyor. Metrobüsün yanında olduğu için sürekli bir yolcu akışı var. Dışarıda bekleyen taksilere göre, duraktan müşteri almak imkânsız. Yabancı taksicilerle ciddi sorunlar yaşanıyormuş. Bu iddiaları sorduğumuz 10 yıllık taksici Özkan Çetinkaya ise durumun abartıldığını düşünüyor. Efendi gibi gelen herkesin bu duraktan müşteri alabileceğini anlatan Çetinkaya, “Kimse anasını bacısını sokakta bulmadı. Buraya gelen taksici efendi olursa sorun yok. Ama müşteri seçtiği için uyarılırsa ve küfrederse dayağını yer ve gider” diyerek kimseyle sorunlarının olmadığını ifade ediyor.
Sorunlu bölgelerden bir diğeri de Taksim... Esnaf, otellerle taksiciler arasında bir anlaşma olduğunu belirtiyor. Oteller, bazı taksicilere iş veriyor ve karşılık olarak da yola göre para alıyor. Durum böyle olunca anlaşmadan habersiz taksiciler ne o bölgeden iş alabiliyor ne de müşteri bekleyebiliyor. Taksim’den Atatürk Havalimanı 100 TL tutuyorsa, bunun 70 TL’si taksiciye, 30 TL’si ise müşteriyi ayarlayana veriliyor.
‘TAKSİMETREYİ AÇIK BIRAKIYORLAR’
Durak sorununun dışında müşteriyi mağdur eden, taksimetre ayarını değiştiren taksiciler de var. Piyasada çalışan bazı taksicilerin dolandırıcılık yaptığını belirten Atatürk Havalimanı’nda görevli 40 yıllık taksici Kemalettin Kurtuluş, şunları kaydediyor: “Taksicilerin çoğu helal kazanmıyor. Taksimetreyi açık bırakıyorlar. Özellikle yabancı turist bunu anlamaz. 4 TL’den başlaması gerekirken 15-20 TL’den başlıyor. Turistlerden TL olan ücreti dolar olarak, Euro olarak alıyorlar.”
BOŞTA KALAN TAKSİCİ OLUYOR
Bir de bu işi haftanın belli günleri yapanlar var. Kimisi ek iş olarak yapıyor, kimisi de iş bulana kadar parasız kalmamak için. Onlardan biri de Erbil Sel. 2 çocuk babası Sel, yabancı bir şirkette müdür olarak çalışırken işsiz kalmış. İş bulamayınca bir arkadaşının taksisinde haftanın belirli günleri işe çıkmaya başlamış. Yabancı dili olduğu için turistlerle iletişim kurabildiğini dile getiren Sel, “Bu işe başladığımdan beri çok taksici tanıdım. İyisi de var, kötüsü de. Her işte olur ama taksicilikte inanılmaz üçkâğıtçı var. Kafalarına göre bir bölgeyi alıyorlar ve başka taksici sokmuyorlar. İstediği müşteriyi alıp istemediğini almıyorlar. Özellikle turistleri dolandırıyorlar. Verilen parayı değiştiriyorlar ve sonra inkâr edip kavga çıkarıyorlar. Müşteri ne kadar diretirse diretsin ispat edemiyor” diyerek yanımızdan ayrılıyor.
TURİST DEĞİLSENİZ ALMIYORLAR
Turistik bölgelerde çalışan taksiciler, birini beklediğini söyleyerek yerli müşteri almıyor. Özellikle Sultanahmet bölgesinde bu sorun yaşanıyor. Kısa mesafe ücretinin artmasının ardından bu durumun biraz olsun değiştiği söyleniyor. Sosyal medya hesapları üzerinden yapılan şikâyetlerde dikkat çeken bir yer de Bahçelievler. Şikâyetler, yolcu ve mesafe seçen taksiciler üzerine yoğunlaşmış. Özellikle akşam saatlerinde taksicilere güzergah beğendirmek neredeyse imkânsız.
‘PLAKA SAHİPLERİ SORUMLULUĞUNU BİLMELİ’
Plaka sahibi olmaksa hem yüksek kazanç sağlıyor hem de farklı sorumlulukları var. Özellikle şoför seçerken dikkatli olmaları gerekiyor. Sabıka kaydı, sağlık raporu gibi gerekli evrakları incelemek onların elinde. Yani araçlarını emanet ettikleri şoförlerin kim olduğunu bilmek zorundalar. Buna dikkat eden de var, sadece akşam alacağı hasılata bakan da. Bir plaka günlük ortalama 400- 500 TL kazandırıyor. 2 vardiyayla şoför çalıştırdıklarını söyleyen plaka sahibi Mehmet Ayvaz, “Ben şoför seçerken çok dikkatli davranıyorum. Sağlık raporundan sabıka kâğıdına kadar isterim. Aksi halde başımın ağrıması işten bile değil” diyor.
‘UYUŞTURUCU KULLANAN VAR’
18 yıldır taksicilik yapan Murtaza Doğan, çalışırken uyuşturucu alan taksiciler olduğunu anlatıyor. Doğan, arkadaşları arasında WhatsApp grubundan videolar paylaştıklarını ve birbirlerini bu kişilere karşı uyardıklarını söylüyor. Meslektaşlarından gelen görüntüleri gösteren Uğur, insanı dehşete düşüren görüntülerin ardından, “Bu insanlar bir de insan taşıyor. Denetlemede eksiklik var. Önüne gelen taksici olursa durum da böyle olur” diye konuşuyor.
MÜŞTERİYİ VE ŞOFÖRÜ DÜŞÜNEN UYGULAMA
Yeni hayata geçirilen bir uygulama olan İTaksi ile bu sorunların önüne geçilmeye çalışılıyor. İTaksi, akıllı cihazlarla seyahat etmenizi kolaylaştıran ve güvenli hale getiren; şoför ile yolcuyu tam zamanında buluşturmayı amaçlayan bir uygulama. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Taksiciler Esnaf Odası işbirliği ile hayata geçen İTaksi, bulunduğunuz bölgeye en yakın konumdaki taksi ile haberleşmenizi ve seyahatinizi sağlıyor. Müşterilere farklı ödeme seçenekleri de sunan İTaksi uygulaması, yol güzergâhı ve yolculuk hesabıyla ilgili bilgiler de veriyor.
UBER, TAKSİCİLERİN KORKULU RÜYASI
UBER uygulamasıyla özel taşımacılığa da yeni bir boyut geldi. Uluslararası bir uygulama olan Uber, kimine göre özel taşımacılık yapıyor, kimine göre ise korsan taksinin kılıf bulmuş hali. Lüks araçlarla yapılan seyahatler, özel bir uygulama ile sağlanıyor. Telefonlara indirilen ‘Uber’ uygulamasına, gidilecek güzergâh ve alınacak yer bilgileri giriliyor. Daha sonra size en yakın şoför yanınıza geliyor ve seyahat başlıyor. Gideceğiniz yere ulaştığınızda kredi kartı ya da nakit olarak ödeme yapabiliyorsunuz. Bazı ticari taksiler bile Uber için çalışıp uygulama üzerinden parasını kazanıyor. Sistemde puanlama da olduğu için, belirli bir memnuniyet seviyesine ulaşamayan şoförler, otomatikman sistemden atılıyor. Uber çıktığından beri de taksiler müşteri bulmakta zorlanıyor. Konuştuğumuz müşterisi azalan birçok taksici, uygulamaya karşı önlem alınması gerektiğini söylüyor.
10 MİLYON KİŞİ TOPLU TAŞIMA KULLANIYOR
2016 yılı itibarıyle 14.8 milyon nüfusa sahip İstanbul’da, karayolu ile toplu taşıma yüzde 78’lik bir oran oluşturuyor. Bu oranla, her gün ortalama 10 milyonun üzerinde kişi kara toplu taşıma araçlarını kullanıyor.
- İETT otobüsü ve metrobüs: 1.554.927
- Özel halk otobüsü: 1.392.824
- Otobüs A.Ş.: 838.040
- Minibüs: 2.073.600
- Taksi ve taksi dolmuş: 1.675.824
- Servis: 2.560.270
İSTANBUL’DAKİ SORUNLU YERLER
- Yeşilköy’de Atatürk Havalimanı
- Kurtköy’de Sabiha Gökçen Havalimanı
- Şişli’de Cevahir AVM’nin önü
- Taksim’de The Marmara Oteli’nin önü
- Sultanahmet
- Yenikapı İDO İskelesi
- Eminönü Mısır Çarşısı civarı
- Beyazıt bölgesi
- Anadolu yakasında Uzunçayır
KAOS NEDEN ÇÖZÜLEMİYOR?
- Gerekli denetim yapılmıyor.
- İstanbul Taksiciler Esnaf Odası, emniyet ve belediye arasında koordinasyon yok.
- Herkes taksicilik yapabiliyor.
- Plaka sahibi, taksisini istediği kişiye günlük ya da aylık kiralayabiliyor.