EYT'liler, prim ve yıl şartını tamamladıklarında emeklilik hakkı elde ediyorlar. Ancak primlerini tamamlayamadığı için emekli olamayanlar da toplu ödeme alabiliyor. Bu kişiler Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak birikmiş primlerini geri alabilirler. Ayrıca, vefat durumunda yakınlarına da bu imkan sağlanıyor.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar veya başlangıç tarihini borçlanarak bu tarihe getirenler, prim ve yıl şartlarını yerine getirdikleri anda emekli olabiliyorlar. SGK çalışanlarının 5.000-5.975, Bağ-Kur'daki kadınların ve memurların 7.200 ve erkeklerin 9.000 prim gün tamamlaması gerekmektedir. Bu süreyi tamamlayamayanlar için SGK çalışanları için 3.600 gün, Bağ-Kur için 5.400 gün olmak üzere kısmi imkanlar mevcuttur. Ancak burada belirlenen yaşı da tamamlamak gerekiyor.
Bazı sigortalılar emeklilik şartlarını yerine getiremezler. Emeklilik primlerini borçlanarak veya çalışarak ödeyemeyenler, toplu ödeme alma imkanından yararlanabiliyor. SGK'ya başvuranlar birikmiş primlerini bir bütün olarak alma seçeneğini kullanabilirler. Vefat halinde bu imkan hak sahibi yakınlara sağlanır.
Bu konuda ortaya çıkabilecek bazı soruları cevaplamak için:
TOPLU ÖDEME İÇİN HANGİ ŞARTLAR GEREKLİDİR?
SSK ve Bağ-Kur çalışanlarının toplu ödeme alabilmeleri için işçi veya serbest meslek erbabı olarak çalışmıyor olmaları gerekir. Ayrıca, emekli ikramiyesi gerekliliklerini karşılayamıyor olmaları gerekir.
EMEKLİ OLAMAYAN KİŞİ PRİMİ NASIL ALABİLİR? NE YAPILMALI?
Emeklilik için gerekli prim ödeme günlerini tamamlayamayanlar, ödedikleri prim tutarlarını toplu olarak almak için sosyal güvenlik merkezine veya il müdürlüğüne yazılı talepte bulunabilirler.
HANGİ PRİMELER GERİ DÖNÜYOR?
4A çalışanları için 2008 yılından önce kendi adına ödenen işveren ve işçi primlerinin iadesi yapılırken, 2008 yılından sonra sadece çalışan primlerinin iadesi yapılmaktadır. 4B çalışanları için tarih ayrımı yapılmaksızın ödenen tüm primler iade edilir. Bu primler sadece maluliyet, yaşlılık ve vefat sigortalarından oluşmaktadır. Hizmet borçları veya ihtiyari sigorta primleri varsa bunlar vefat ve yaşlılık götürü ödemelerine dahil edilir. Kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası primleri tek seferde ödenmez.
VERİLEN MİKTARDA GÜNCELLEME MÜMKÜN MÜ?
Bir güncelleme mümkündür. Başvuru tarihine kadar geçen yıllar için güncel katsayı ile hesaplama yapılır.
ÖLENİN YAKINLARI DA ASUR ÖDEVİNİ ALABİLİR Mİ?
Ölüm aylığı alabilmek için en az 1.800 gün malullük, yaşlılık ve vefat sigortası primlerinin bildirilmiş olması veya 4/1-(a) sigortalılarının tüm borçlanma sürelerine bakılmaksızın sigortalı olmaları gerekir. en az beş yıl, toplam 900 gün olmak üzere maluliyet, yaşlılık ve vefat sigortası primi bildirilir. Bu şartlar sağlanmadığı için ölüm aylığı alamayacak olan hak sahipleri başvuruda bulunarak prim tutarlarını toplu olarak alabilirler. Örneğin, bir Bağ-Kur çalışanı 1.500 prim gün ile vefat ederse hak sahipleri ölüm aylığı alamazlar. Ancak bu 1.500 gün için ödenen primleri toplu olarak alabilirler.
TOPLU ÖDEME ALAN KİŞİLER SONRADAN İHTİYAÇ DUYDUĞUNDA PURAMLARINI GERİ DÖNDÜREBİLİR Mİ?
Toplu ödeme alanlar primlerini iade edemezler.
