Geçtiğimiz günlerde ABD'nin Teksas eyaletinde bulunan Houston şehrinde meydana gelen Harvey kasırgası binlerce kişinin evsiz kalmasına neden oldu. Şimdiye kadar beş kişiden fazla hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan kasırga ABD'nin ekonomisine de darbe vurdu.
Harvey kasırgası, ABD’nin ekonomik merkezlerinden birini alt üst ediyor. ABD’nin Texas eyaletinin petrol ve ticaret merkezi Houston’u esir alan Harvey kasırgası, beklentilerin de ötesinde bir hasara yol açıyor. Yaklaşık 600 milyar dolarlık milli geliriyle Houston, Polonya, Taylant ve Nijerya gibi bir çok ülkeyi geride bırakan bir ekonomi. Kasırga öncesi 40-100 milyar dolar arası beklenen ekonomik darbenin 145 milyar doları bulabileceği belirtiliyor. ABD’nin güney sahillerini 2005 yılında vuran Katrina kasırgasının maliyeti 130 milyar dolar seviyesindeydi. ABD’nin en zararlı kasırgası Houston ekonomisini uzun dönemde de etkisi altına alabilecek. Moody’s analistleri kasırganın görünen etkilerinin ancak 2 yılda toparlanabileceğini belirtiyor.
Kasırganın yolundaki Houston, ABD’nin beşinci en büyük nüfuslu bölgesi. Ayrıca kent, ABD milli gelirinin de tek başına yüzde 3’ünü oluşturuyor. New York, Los Angeles ve Chicago’nun ardından ekonomik büyüklük olarak dördüncü sırada. 50 milyar dolarlık petrokimya yatırımlarının da ortasında yer alan Houston, önemli bir de liman merkezi konumunda. Kasırga nedeniyle 25 rafineriden 10’u kapandı ve günlük 3 milyon varillik petrol üretimi durdu. Analistler ABD’nin rafine kapasitesinin yüzde 30’unun risk altına girdiğini vurguladı. Houston tek başına ülke olsa dünyanın 30’uncu büyük ekonomisi olacaktı. Dünyanın en büyük medikal kompleksi ile en büyük rafinerileri Houston’da. ABD’li her 12 işçiden 1’i de bu bölgede yaşıyor.
BENZİN YÜZDE 7 ARTTI
Nişantaşı Üniversitesi Ekonomi Masası Direktörü Murat Tufan, şöyle konuştu: “Ülkenin enerji merkezi olan Teksas’ ta afet sonrası şimdilik ülkenin petrol üretim kapasitesi 2 milyon varilden fazla azaldı. Ülkede kasırga ile birlikte düşen petrol üretimi benzin fiyatlarını yaklaşık yüzde 7 yükseltti. Kasırganın ilk başta ülkeye yaklaşık 30 milyar dolar zarar verileceği söylenmiş olsa da, ABD tarafından yapılan açıklamalar bu maliyetin 100 milyar dolardan fazla olabileceği şeklinde. Havayolu şirketlerinin yaptığı açıklamalarda ise felaket sonrası şu ana kadar yaklaşık 400 uçuşun iptal olmuş ce bu sayı birkaç gün daha sürmesi beklenen felaket sonrası da daha yükselebilir.”
HAM PETROL 50 $’I BULMAZ
KASIRGA sonrasında ülkenin en büyük enerji tesisleri arasında yer alan Excon Mobil’in Baytown tesislerinin de geçici süreyle kapandığını hatırlatan Tufan, “Bu gelişmelerle ham petrol 48 doların üzerine tırmanmış olsa da orta vadede 50 dolar psikolojik seviyesinin üzerine çıkması için çok daha fazla neden gerektiğini düşünüyorum. OPEC ve OPEC dışı ülkelerin petrol arzını kontrol altına almak için yaptığı anlaşmaya rağmen petrolün arzı bir türlü istenen seviyelere çekilemiyor. Petrol fiyatları dün güne yaklaşık yüzde 0.30 düşüşle başladı ve kasırga etkisi petrol fiyatlarında yavaş yavaş azaltmaya başladı. Ama reel ekonomiye etkisi daha fazla ve ağır olacak” dedi.
HOUSTON’UN ÖZELLİĞİ NE?
- Enerji: Houston bölgesi petrol rafinerileri ve dağıtım ağlarıyla enerji sektörü için tam bir merkez. Rafineriler günlük 6 milyon varil üretim yapıyor ve bu ABD rafineri kapasitesinin yüzde 13’üne denk
geliyor.
- Kimya: Teksas kimyasal üretiminde lider. Harvey kasırgası nedeniyle ABD kimyasal üretiminin 3’te 1’i sekteye uğradı. Houston Teksas’ın kapasitesinin yüzde 55’ine ev sahipliği yapıyor.
- Havacılık: ABD’nin en yoğun iki havaalanı Bush Intercontinental ve
Houston Hobby ekonomi için de önemli. Harvey nedeniyle hafta boyunca her iki uçuştan biri
yapılmadı.
- Nakliye: Houston limanı, ülkenin en büyük ikinci limanı. Sevkıyatların çoğu petrol, gaz ve kimya olurken aynı zamanda enerji dışı ürünler için dünyanın 10’uncu büyük limanı konumunda.
- Sağlık: Houston, sağlık araştırması ve hizmetleri için gelişen bir merkez. Teksas Tıp Merkezi’nin 100.000’den fazla çalışanı olduğunu bulunuyor ve bölgenin en büyük işvereni.
RİSKTEN KAÇIŞ TEPKİSİ
KUZEY Kore’nin attığı ve Japonya’nın üzerinden geçen balistik füze, gerilimin yeniden tırmanmasına neden oldu. Olumsuz yönde etkilenen risk iştahı nedeniyle güvenli varlıklar değerlendi, borsalar kaybetti. Altın, Japon Yeni, gelişmiş ülke tahvilleri gibi finansal varlıklarda yükseliş, dolarda, Asya para birimleri ve borsalarında, düşüş görüldü. KapitalFX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, “Altında 1325 dolar direnci test edildi. ABD 10 yıllık faizleri de yüzde 2.10 seviyesine kadar geriledi” dedi.
