ABD’nin müstakbel Başkanı Trump’tan şaşırtan Suriye çıkışı... Daha önce Rusya ve Esad rejimini destekleyen açıklamalarda bulunan Trump, tavır değiştirdi. Halep’teki sivil katliamlarını hatırlattı, Obama’yı “Bu duruma son noktayı koymak için tek şansı kaçırmakla” suçladı.
ABD’de başkanlık koltuğunu devralmaya hazırlanan Donald Trump, Avrupa basınına verdiği mülakatlarda önemli açıklamalarda bulundu. İngiliz Times ve Alman Bild gazetelerine konuşan Trump, Suriye’deki iç savaş, Çin’le ilişkiler, NATO’nun geleceği, Almanya’nın göç politikası, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması (Brexit) ve mevcut ABD Başkanı Barack Obama’nın, ‘Obamacare’ olarak bilinen sağlık sigortası konularına değindi.
Mülakatlarda genellikle daha önceki söylemlerine benzer bir çizgide konuşan Trump, Suriye konusunda ise ilk kez Rusya’ya sert eleştirilerde bulundu. Times gazetesi için İngiltere’nin eski Adalet Bakanı Michael Gove ile bir söyleşi gerçekleştiren Trump, Suriye’nin Halep kentindeki kuşatma sürecinde Rusya’ya müdahale etmeyen Obama yönetimini eleştirdi. Trump, “Bu çok kötü bir şey. Son noktayı koymak için bir şansımız vardı ve... Hiçbir şey olmadı. Bu tek şanstı. Ve şu anda çok geç olmuş durumda. Çok geç... Ancak Halep korkunçtu” diye konuştu. Geçen yaz Halep’i kuşatmaya alan, aralık ayında ise şehri tamamen ele geçiren Esad rejiminin sivillere yönelik saldırılarına da değinen Trump, şunları söyledi:
“Demek istediğim, onları (Esad güçlerini) şehirden ayrılan yaşlı kadınları vururken, yürümekte bile zorlanan kadınları vururken görmek, neredeyse onları spor olsun diye vuruyor gibilerdi... Hayır, bu korkunç bir durum.”
Bu sözleriyle Trump, Rusya’yı Suriye konusunda ilk kez bu kadar açık biçimde eleştirmiş oldu. Trump, daha önce Suriye’deki krizin çözümü ve IŞİD’le mücadele konularında Rusya ve Esad rejimiyle çalışabileceğini söylemişti. Trump, Rusya’ya yaptırımların kaldırılması içinse, Moskova yönetiminin nükleer silahlarını azaltması gerektiğini ifade etti. Rusya’nın şu anda yaptırımlardan büyük zarar gördüğünü savunan Trump, ancak Kremlin adım attığı takdirde iki tarafın da fayda sağlayabileceği bir anlaşma yapılabileceğini söyledi.
Donald Trump, uzun süredir Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesini savunuyordu. Ancak ABD’li sitihbarat kurumlarının, Rusya’nın başkanlık seçimlerine siber saldırılar yoluyla müdahale ettiği yönündeki raporlarının ardından, Trump üzerindeki baskılar artmıştı.
OBAMA’DAN SON MUHASEBE
ABD Başkanı Obama, ‘Suriye’de kimyasal silah kullanılmasının kendileri için kırmızı çizgi olacağı’ yönündeki açıklaması nedeniyle pişmanlık duymadığını söyledi. Görevi cuma günü devredecek ABD Başkanı Barack Obama, CBS’in ‘60 Dakika’ programında Beyaz Saray’daki sekiz yılını anlattı. Gazeteci Steve Kroft’u Beyaz Saray’da ağırlayan Obama, Suriye krizinin ilk yılını geride bıraktığı Ağustos 2012’de yaptığı “Suriye’de kimyasal silahların ortalıkta gezindiğini ya da kullanıldığını görmeye başlamamız bizim için kırmızı çizgidir” açıklaması hakkındaki bir soruyu da yanıtladı. ‘Kırmızı çizgi’ ifadesinin orijinal konuşma metninde yer almadığını açıklayan Obama, “Beşar Esad’ın kendi halkına karşı kimyasal silah kullandığını görmemizin, Suriye’de yapmaya gönüllü olup olmadığımız şeyler hakkındaki değerlendirmemi değiştirebileceğini söylemekten pişmanlık duymuyorum” dedi. Obama ayrıca, geçen ay Filistin’deki işgal nedeniyle İsrail aleyhinde çıkarılan BM kararını da ‘dostça bir eleştiri’ olarak niteledi.
BREXİT HARİKA BİR OLAY
Trump’ın, İngiltere eski Adalet Bakanı Michael Gove’la yaptığı söyleşide gündeme gelen konulardan biri de, Britanya halkının geçen haziran ayında yapılan referandumla aldığı Avrupa Birliği’nden ayrılma (Brexit) kararıydı. Brexit’i ‘harika bir olay’ ifadesiyle niteleyen Trump, “İngiltere’nin AB’den ayrılacağını söyledim. Ayrıldı. Herkes benim çılgın olduğumu düşünmüştü. Ülkeler kendi kimliklerine sahip çıkmak istiyorlar. İngiltere’de kendi kimliğini istedi. Bu çok zekice bir karardı. Fakat eğer bütün göçmenleri almak zorunda bırakılmasalardı Brexit gerçekleşmezdi diye düşünüyorum” diye konuştu.
NATO KÖHNE BİR YAPI
Donald Trump, Bild gazetesine verdiği mülakatta “Doğu Avrupalıların Putin ve Rusya korkusunu anlıyor musunuz?” şeklindeki soruya, “Elbette, biliyorum. Neler yaşandığını anlıyorum. Uzun zamandan beri şunu söylüyorum: NATO’nun sorunları var. NATO eskidi çünkü birincisi, bildiğiniz gibi yıllar öncesinden tasarlanmış. İkincisi, ülkeler ödemeleri gerektiği parayı ödemiyorlar. NATO’nun eskidiğini söylediğimde baskı altında kaldım. Terörizme karşı bir şey yapmadığı için de eskidi” yanıtını verdi. Ülkelerin kendi üzerlerine düşen payı ödemediğini belirten Trump, yine de NATO’yu ‘çok önemli’ bulduğunu ifade etti.
MERKEL KORKUNÇ BİR HATA YAPTI
Almanya Başbakanı Angela Merkel de Trump’ın eleştiri oklarının hedefinde olanlardan biriydi. Trump, Merkel’e büyük saygı duyduğunu söyledi ancak Merkel’in 1 milyondan fazla sığınmacıyı Almanya topraklarına kabul etmesini eleştirdi. Trump, “Bence Merkel tüm bu sığınmacıları ülkesine alarak feci bir hata yaptı. Kimse bu insanların nereden geldiğini dahi bilmiyor. Yani bence Merkel feci bir hata yaptı, kötü bir karar aldı” dedi. Merkel’in yardımcısı Sigmar Gabriel ise Trump’ın açıklamalarını “Amerika’nın başta Irak savaşı olmak üzere hatalı müdahaleci politikaları ile mülteci krizi birbiriyle bağlantılı konular” sözleriyle eleştirdi.
BMW’YE YÜZDE 35 VERGİ KOYARIM
Müstakbel ABD Başkanı ile Berlin arasındaki bir başka gerginlik ise Alman otomotiv devi BMW üzerineydi. Trump, Meksika’da yeni bir üretim tesisi kurarak buradan ABD’ye araç ihraç etmeyi planlayan BMW’ya yüzde 35 gümrük vergisi getirebileceğini söyledi. Daha önce Amerikan otomotiv devlerine de benzer şekilde gözdağı veren Trump, şirketlerin fabrikalarını Meksika yerine ABD’de kurmasını sağlamayı amaçlıyor. Trump’a yanıt veren Sigmar Gabriel ise Trump’a cevaben ABD’li otomotiv şirketlerinin daha iyi otomobil üretmeleri halinde Alman arabalarının da Amerikalı tüketiciler tarafından daha az tercih edileceğini söyledi.
