Son dönemde “Kederde ve kıvançta beraberiz” denilerek ‘en yakın müttefikimiz’ ilan edilen Katar, Doğu Akdeniz’de yarısı Türk kıta sahanlığına giren alanda doğalgaz aramak için Kıbrıs Rum Kesimi’yle el sıkıştı. Ankara’nın stratejik çıkarlarını tehdit eden anlaşmanın Erdoğan’ın Doha ziyaretinden birkaç gün sonra imzalanması dikkat çekti.
KARAR
Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını bir süredir ‘Mavi Vatan’ konseptiyle savunan Ankara, beklemediği bir gelişmeyle karşılaştı. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, tek taraflı ilan ettiği ihtilaflı 5. parseldeki hidrokarbon arama lisansına ilişkin ExxonMobil ve Katar Petrolleri ortaklığı ile ‘Arama ve Üretim Paylaşımı Sözleşmesi’ imzaladı. Daha önce anlaşmaya dair haberlerin yayımlanması üzerine “Türkiye, deniz yetki alanlarımızda izinsiz arama faaliyetlerine asla fırsat vermeyecek” açıklaması yapan Ankara, şu ana dek üçlü imzaya tepki göstermedi.
ERDOĞAN ‘HATIRLATMA YAPTIK ÜZÜNTÜMÜZÜ BELİRTTİK’ DEMİŞTİ
KKTC Dışişleri “Seyirci kalmamız mümkün değil. Ana vatan ile bölgedeki hak ve çıkarlarımızı kararlılıkla muhafaza etmeyi sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu. Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz ise anlaşmada bulunan alanın Türkiye kıta sahanlığı sınırlarını ihlal ettiğine dikkat çekerek “Bu hamleye sahada cevap verilmeli. Sismik ve sondaj gemilerimiz bugün için var” ifadelerini kullandı. Söz konusu gelişmenin Katar’da gündeme geldiğini anlatan Erdoğan “Tabi hatırlatma yaptık. Üzüntümüzü de belirttik. Temenni ederim ki bunu aşarlar” demişti.
Akdeniz'de 'kardeş' çalımı
Körfez ülkelerinin ekonomik abluka koyduğu dönemde ‘kardeş’ ilan edilen Katar, Akdeniz’de Türkiye’nin ‘kırmızı çizgimiz’ dediği anlaşmaya imza attı. Katar Petrolleri şirketler ortaklığı, Amerikan ExxonMobil ve Rum Kesimi ile doğalgaz için el sıkıştı. Anlaşmanın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Katar ziyaretinden birkaç gün sonra yapılması da dikkat çekti.
Mısır’la ilk adımın atıldığı ardından Birleşik Arap Emirlikleriyle devam eden Türkiye’nin Körfez’e yönelik normalleşme diplomasisinde, beklemedik bir gelişmeyle yaşandı. Ankara’nın kardeş ilan ettiği Doha yönetimi, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de şiddetle karşı çıktığı anlaşmayı üstelik Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretinden kısa bir süre sonra imzaladı.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, tek taraflı ilan ettiği ihtilaflı 5. parseldeki hidrokarbon arama lisansına ilişkin ExxonMobil ve Katar Petrolleri şirketler ortaklığı ile ‘Arama ve Üretim Paylaşımı Sözleşmesi’ imzaladı. Anlaşma çerçevesinde Katar Petrolleri Ortaklığı yüzde 40, Exxon yüzde 60 pay sahibi olacak. Operatörlük de Exxon’a ait olacak. Anlaşmaya dair uzlaşma geçen hafta sağlanmıştı. İmza Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hafta içinde Katar’a yaptığı ziyaretin ardından geldi. Daha önce anlaşmaya dair haberlerin yayımlanması üzerine “Türkiye, deniz yetki alanlarımızda izinsiz arama faaliyetlerine asla fırsat vermeyecek” açıklaması yapan Ankara, şu ana dek üçlü imzaya tepki göstermedi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç yaptığı yazılı açıklamada Türkiye’nin hiçbir yabancı ülkenin, şirketin veya geminin deniz yetki alanlarında izinsiz hidrokarbon arama faaliyetlerinde bulunmasına izin vermeyeceği açıklamasını yaptı.Bilgiç, söz konusu ruhsat sahasının bir bölümünün Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlığını ihlal ettiğini ve bu tek taraflı adımın Ada’nın ortak sahibi Kıbrıs Türklerinin haklarını da görmezden geldiğini belirtti. Açıklamada Ankara’nın ‘kardeş’ ilan ettiği Doha yönetimine herhangi bir eleştirinin bulunmaması da dikkat çekti.
Öte yandan KKTC Dışişleri “Seyirci kalmamız mümkün değil. Ana vatan ile bölgedeki hak ve çıkarlarımızı kararlılıkla muhafaza etmeyi sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu. Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz ise anlaşmada bulunan alanın Türkiye kıta sahanlığı sınırlarını ihlal ettiğine dikkat çekerek ‘’Bu hamleye sahada cevap verilmeli. Sismik ve sondaj gemilerimiz bugün için var” ifadelerini kullandı. Söz konusu gelişmenin Katar’da gündeme geldiğini anlatan Erdoğan “Tabi hatırlatma yaptık. Üzüntümüzü de belirttik. Temenni ederim ki bunu aşarlar” demişti. Güney Kıbrıs Rum yönetimi daha önce de Fransız TotalEnergies ve İtalyan Eni ile 7 lisans anlaşması yapmıştı.
