Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Ev hanımlarımıza emeklilik hakkı getiriyoruz. Emekli olmak isteyen ev hanımlarımızın primlerinin 3'te 1'ini devlet olarak biz karşılayacağız" açıklamasıyla ev hanımlarına emeklilik müjdesi verdi. Peki, ev hanımları emekli olabilir mi? Ev hanımlarına emeklilik şartları neler? Ev hanımları nasıl emekli olabilir? İşte, ev hanımları emeklilik başvurusu...
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Denizli 29 Ekim Bulvarı'nda düzenlenen mitingde açıklamalarda bulundu. Aile Koruma Kalkanı Programı kapsamında ev hanımlarına emeklilik hakkı getirileceğini ve emekli olmak isteyenlerin primlerinin 3'te 1'inin devlet tarafından karşılanacağını söyleyen Erdoğan, finansmanın uluslararası standartlarda dijital Aile ve Gençlik Bankası kanalıyla sağlanacağı belirtildi.
AİLE KORUMA KALKANI PROGRAMI NEDİR?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aile Koruma Kalkanı Programı hakkında şunları söyledi:
"Yeni dönemde, aileyi güçlendirmeye dönük yenilikçi mekanizmalar geliştirmeye devam edeceğiz. Bu kapsamda, önümüzdeki dönemde uygulamaya koyacağımız Aile Koruma Kalkanı Programıyla ev hanımlarının emekliliğine destek sağlayacak, yeni ailelerin kurulmasını teşvik edecek, gençler öncelikli olmak üzere her ailede en az bir kişiye iş imkanı sağlayacak, aileyi ve çocuğu tehdit eden her türlü olumsuz eğilimlere karşı etkin bir şekilde mücadele etmeye devam edeceğiz.
AİLE VE GENÇLİK BANKASI KURULACAK
Aile Koruma Kalkanı Programının finansmanı, uluslararası standartlarda dijital Aile ve Gençlik Bankası kanalıyla sağlanacaktır. Bu sosyal amaçlı bankanın ana gelir kaynaklarından biri de Karadeniz'de keşfedilen doğalgaz gelirlerinin belirli bir yüzdesi olacaktır.
Aile Koruma Kalkanı Programı kapsamında her ailede en az bir çalışanın bulunmasını sağlayacağız. Bu amaçla, özel sektör işletmelerinin sigorta primlerinin tamamını belirli bir süreyle devlet olarak biz ödeyeceğiz. Programı uygularken gençlere öncelik vereceğiz.
AİLE KORUMA KALKANI ŞARTLARI NELER?
Aile Koruma Kalkanı Programı kapsamında;
* Ev hanımlarının emekliliğine destek sağlayacak,
* Her ailede gençler başta olmak üzere en az bir çalışan olması sağlanacak,
* Yeni evlilikler teşvik edilecektir.
EV HANIMLARINA EMEKLİLİK GÜVENCESİ VERİLECEK
Ev hanımlarının evdeki emekleri karşılığında emeklilik gibi bir güvenceye sahip olmalarını en temel hakları olarak görüyoruz. Bu çerçevede, ev hanımlarının isteğe bağlı ödeyecekleri primlerin üçte birini devlet olarak biz karşılayacağız. Emeklilik yaşını özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esneteceğiz."
EV HANIMLARI ÇALIŞMADAN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?
Yasaya göre, emekli olmak için prim, yıl ve yaş şartı gerekiyor. Yani bir yerde çalışmak ya da primlerini ödemek şart. Fakat ev kadınları dahil, bugüne kadar sigorta girişi yapılmamış vatandaşlar da emekli olabilir. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yazılı olarak başvurmak gerekiyor.
Türkiye'de emeklilik için üç şart bulunuyor. Bu şartlardan birisi, işe giriş tarihine göre belli bir yaşa gelmek, diğeri belli bir prim ödemek ve ilk sigorta olunan tarihten sonra kadınlar için 20 erkekler için 25 yılın geçmesi. SSK kapsamındaki bu emeklilik şartları 9 Eylül 1999'dan sonra değişikliğe uğradı ve yıl şartı ortadan kalktı.
Buradaki en önemli şartlardan olan prim ödeme şartı ise değişik şekillerde oluyor. Bir işyerinde çalışanların primlerini işveren ödüyor. Kendi işini kuranlar ise BAĞ-KUR kapsamında prim ödüyorlar. Borçlanma yolu ile yani doğum ve askerlik gibi sürelerin satın alınması yoluyla da prim elde edilebiliyor. Bu da isteğe bağlı sigorta demek. 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı, isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabilir.
Sigortalı bir işte hiç çalışmamış olan isteğe bağlı sigortalılar, emekli olduklarında 4/B'li çalışanlar ile (yani BAĞ-KUR'lularla) aynı koşullara tâbi olur.
- Kimler isteğe bağlı sigortaya başvurabilir?
Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye'de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;
* 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan
* Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar
* Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar
* 18 yaşını dolduranlar. Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre isteğe bağlı sigortaya devam edenlerin, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettirilecektir.
- Nereye ve nasıl başvurulmalı?
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan 'İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi' ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/ sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekmektedir. Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır.
- Sigorta ne zaman başlıyor?
İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar.
- Ne kadar prim ödenmesi gerekiyor?
İsteğe bağlı sigorta primi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın yüzde 32'sidir. Bunun yüzde 20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12'si genel sağlık sigortası primidir.
İsteğe bağlı sigortalılığın devamında belli süre prim ödememe halinde sigortalılığın sona ermesi uygulaması kaldırılarak, ait olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyen sigortalının o aya ait primini ödeme imkanı olmayacak, 12 ay geçmedikçe diğer aylara ait primlerini gecikme zammı ile ödenmesi imkanı ve talep veya ölüm dışında isteğe bağlı sigortalılık sonuçlandırılmayacaktır.
- Nasıl emekli olunuyor?
İsteğe bağlı sigortada bir incelik var. Bu şekilde ödenen primler BAĞ-KUR sigortası olarak değerlendiriliyor. Yani 1 Ekim 2008'den sonra BAĞ-KUR kapsamına alındı. Öncesinde SSK isteğe bağlı ödenebiliyordu. Dolayısıyla daha önce bir yerde sigortalı olarak çalışmamış ve sadece isteğe bağlı sigortalı olanlar için BAĞ-KUR şartları geçerli.
Bugün isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başlayanlar kısmi yaştan emeklilik için en az 5 bin 400 gün yani 15 yıl primi tamamlamak zorunda. Primler tamamlandıktan sonra da yaş şartı devreye giriyor. Yaş şartı 30.04.2008 sonrası sigorta başlangıcı için kadınlarda 61 erkeklerde ise 63 olarak belirleniyor. Eğer tam emekli olmak isterseniz bu kez 9 bin gün yani 25 yıl prim ödemek durumundasınız. Bu kez yaş şartı ise kadınlarda 60 erkeklerde ise 62 oluyor.
Önceden sigortası olanlar da isteğe bağlı ile eksik primlerini tamamlayıp erken emekli olabiliyor. Burada 1261 günü geçmeden isteğe bağlı ödendiğinde SSK kapsamı oluşuyor.
- Nasıl sona eriyor?
* İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden.
* Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden
* Ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.
- Süre değerlendirilmesi nasıl olacak?
01.10.2008 tarihinden itibaren ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların 01.10.2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreleri 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.
- Sadece ev kadını olmak yeter mi?
Evet, yeterli. Bugüne kadar çeşitli nedenlerle herhangi bir işte çalışmayan vatandaşlar (ev hanımları dahil), isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabilir.
30 Nisan 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalar 4/B (BAĞ-KUR) kapsamında sayılıyor. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olan ve hanımları, BAĞ-KUR emeklileriyle aynı haklara sahip olur.
