Gazze'de 33 bini aşkın sivilin katledildiği soykırım 7'nci ayına girerken, Türkiye nihayet İsrail'e ticarette geri adım attı. Seçimden önce yapılan 'Utanç sevkiyatını durdurun' çağrılarına kulak tıkayan hükümet, yenilgi aldığı 31 Mart sandığının kapanmasıyla aralarında çelik, jet yakıtı, gübre ve çimentonun da olduğu 54 ürün grubunda ihracatı kısıtladı. Kamuoyundan “Harekete geçmek için neden 185 gün beklediniz” tepkisi yükseldi.
İsrail'in Gazze'de çocuk, kadın, yaşlı demeden 7 Ekim'den bu yana işlediği cinayetler vicdanları yaralarken Türkiye, soykırımcı Tel Aviv yönetimiyle ilişkilerine devam etti. Muhalefetten ve toplumdan gelen, 'İlişkileri kesin, ekonomik yaptırım uygulayın' çağrılarına sessiz kalan hükümet süreçte ticareti artırarak sürdürdü.
Ticaret Bakanlığı gemilerle yapılan utanç sevkiyatlarına gelen eleştirilere verdiği cevapta “Gümrüğü olmadığı için ürünler Filistin'e İsrail üzerinden gidiyor” dedi. Yaşananları yazan gazetecilere suçlamalar yöneltti. KARAR'ın hassasiyetle gündeme taşıdığı ve stratejik ürünleri de kapsayan ticaretin tam gaz sürdüğü TÜİK verileriyle defalarca ortaya çıktı.
SANDIK KAPANDI KISITLAMA KARARI GELDİ
6 ay boyunca tepkilere kulak tıkayan, çağrıları dikkate almayan hükümet, 31 Mart sandığının kapanmasından 10 gün sonra İsrail’e ihracatta geri adım attı. Dışişleri Bakanı Fidan’ın “İsrail’e karşı yeni tedbirler aldık” açıklamasının hemen ardından Ticaret Bakanlığı, Tel Aviv’e aralarında jet yakıtı, çelik gibi stratejik malzemelerin de olduğu 54 ürün grubunda ihracatın kısıtlandığını duyurdu.
İhracatı son dönemde katlanan gıda ürünleri ise satışı kısıtlanmadı. Kararın, Gazze’de normalleşme sağlanana kadar yürürlükte kalacağı belirtildi. Alınan kararda, Almanya’dan sonra Türkiye’nin de ‘Soykırıma yardımcı olmak’ suçlamasıyla Adalet Divanı’nda yargılanabileceği uyarılarının da etkili olduğu belirtildi.
KATLİAMIN 7’NCİ AYINDA İSRAİL’E TİCARET KISITLAMASI
Türkiye’nin İsrail ile artarak devam eden ticareti vicdanları yaralamış, hükûmete tepkiler ise protestolara dönüşmüştü. Soykırımın 185’nci gününde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “İsrail’in açlıkla boğuşan Gazzelilere havadan yardım ulaştırma girişimimizi engellemesinin hiçbir bahanesi olamaz. Bu durum karşısında biz de İsrail’e yönelik bir dizi yeni tedbir almayı kararlaştırdık.” dedi. Ticaret Bakanlığı ise 54 ürün grubunda ihracat kısıtlamasına gidildiğini açıkladı. Ancak TİM verilerine göre ihracatı artan ürünlere kısıtlama gelmemesi dikkat çekti.
İsrail’in Gazze’de 7 Ekim’den bu yana bütün dünyanın gözü önünde sürdürdüğü soykırımda, öldürülen sivillerin sayısı 15 bini aşkın çocuk, 10 binden fazla kadın olmak üzere 33 bini geçti. Türkiye’nin ise geçen bu süre içinde soykırıma rağmen İsrail ile ticareti sürdürmesi, vicdanları yaralamış ve toplumda büyük tepkiye neden olmuştu.
Karar’ın da manşetlerinde takipçisi olduğu tepkilere ilişkin 6 aydır hükûmet kanadından herhangi bir adım gelmezken, Gazeteci Metin Cihan Türkiye Varlık Fonu şirketlerinden Eti Maden’in 23 Mart tarihinde İsrail’deki Fertilizers & Chemicals şirketine bor madeni gönderdiğini belgelemişti. Artan tepkiler üzerine açıklama yapan Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise kamunun bu süreçte olmadığını savunarak İsrail ile ticaretin de yüzde 33 daraldığını söylemişti. Ne var ki yine Ticaret Bakanlığı’nın resmi rakamlarına göre Türkiye’nin İsrail’e ihracatının, aylık ortalama 373 milyon dolar seviyesinden Mart ayında 436.9 milyon dolara yükseldiği ortaya çıkmıştı. Son olarak ise yapılan ticareti protesto etmek için İstiklal Caddesi’nde toplanan ‘Filistinli Bin Genç’ topluluğu ‘Soykırımın ortağı olmamak için sevkiyat durdurulsun’ çağrısı yapmıştı. İsrail ile devam eden ticarete isyan eden gençler, polisin sert müdahalesi ile karşılaşmış ve aralarında Mavi Marmara şehidi Cengiz Akyüz’ün kızlarının da bulunduğu 43 kişi ters kelepçe ile gözaltına alınmıştı.
31 Mart’tan yenilgiyle çıkan ve İsrail ile süren ticaret nedeniyle de tepkilerin hedefinde olan hükûmetten, Gazze’ye saldırıların başlamasından 185 gün sonra İsrail ile ticarete kısıtlama açıklaması geldi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail’in Türkiye’nin Gazze’ye havadan yardım ulaştırma talebini reddettiğini, bu doğrultuda da Ankara’nın İsrail’e karşı yeni tedbirler uygulama kararı aldığını bildirdi. Fidan’ın açıklamasının ardından ise Ticaret Bakanlığı 54 ürün grubunun İsrail’e ihracatına kısıtlama getirdiğini açıkladı.
‘GAZZE’YE YARDIMLARIMIZ 42 BİN TONU GEÇTİ’
Dışişleri Bakanı Fidan, Bakanlık binasında daha önceden programında bulunmayan bir açıklama yaparak, Türkiye’nin Ürdün üzerinden Gazze’ye havadan paraşütlerle yardım ulaştırmak istediğini Ürdün yönetimine bildirdiğini söyledi. Fidan, Ürdünlü yetkililerin de bu tavsiyeye sıcak baktığını, ancak İsrail’in havadan yardım ulaştırma girişimine izin vermediğini söyledi. “İsrail’in açlıkla boğuşan Gazzelilere yardım ulaştırmamızı engellemesinin hiçbir bahanesi olamaz” diyen Fidan, “Bu doğrultuda İsrail’e yönelik bir dizi tedbir almayı kararlaştırdık. Gecikmeksizin adım adım hayata geçirilecek. İsrail ateşkes ilan edene kadar bu tedbirlerimiz devam edecektir” ifadelerini kullandı. Gazze’ye en çok yardım gönderen iki ülkeden birinin Türkiye olduğunu da dile getiren Fidan, “Deniz ve havayoluyla Gazze’ye ulaştırılmak üzere Mısır’a ilettiğimiz yardımlarımız 42 bin tonu geçti” dedi. Fidan, dokuzuncu yardım gemisinin de yolda olduğunu ifade etti.
Hakan Fidan’ın tedbir açıklamasının ardından ise Ticaret Bakanlığı, 54 ürün grubunun İsrail’e ihracatına kısıtlama getirdiğini açıkladı. Ticaret Bakanlığının sosyal medya hesabından paylaşılan açıklamada, Türkiye’nin 7 Ekim’den bu yana çatışmaların durdurulması, insani kayıp ve fiziki yıkımın engellenmesi, önce kalıcı ateşkes ve diplomatik çözüm arayışlarının hâkim olması ve Gazze’nin yeniden imarı için siyasi ve diplomatik çalışmaları en üst düzeyde yaptığı ifade edildi. İsrail’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, BM Genel Kurulu, BM İnsan Hakları Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın bu yönde almış oldukları hiçbir kararı uygulamadığı belirtilen açıklamada, BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı’nın söz konusu kararları hukuken bağlayıcılığı vurgulanarak, “Türkiye, tüm bu kararların uygulanmasının takipçisi olacağını defaatle açıklamıştır. Bu doğrultuda, Türkiye, 9 Nisan 2024 tarihinden itibaren, belirtilen ürün grupları altında yer alan ürünlerin İsrail’e ihracatını kısıtlama kararı almış bulunmaktadır” ifadelerine yer verildi.
54 ÜRÜN ARASINDA JET YAKITI DA DİKENLİ TEL DE VAR
Alüminyum Profiller, Alüminyum Teller, Boyalar, Bakır Profiller, Çubuklar ve Teller, Beton Mikserleri, Çelik Borular ve Bağlantı Parçaları, Çelik Filmaşin, Çelik Kaplar ve Depolar, Çelik Köprü Aksamı, Çelik Kuleler, Çelik Profiller, Çimento, Çimentodan, Betondan veya Suni Taştan İnşaat için Bloklar ve Levhalar, Demir Çelikten Tüm İnşaat Malzemeleri, Demir-Çelik Tüm Teller, Ekskavatörler, Elektrik Kabloları, Elektrik Panoları, Fayanslar, Fiberoptik Kablolar ve Elektrik İletkenleri Forkliftler, Granit, Halat ve Kablolar, Hırdavat Ürünleri, Hidrolik Yağlar, İnşaat Demiri, İnşaat Makinaları, İnşaat Yalıtım Malzemeleri, İnşaatta Kullanılan Camlar, Kimyasal Bileşikler, Kimyasal Gübreler, Klinker, Kovalar, Kepçeler, Kürekler, Kıskaçlar ve Kancalar, Kükürt, Madeni Yağlar, Makaralı Zincirler, Mermer, Metal İşleme Makinaları, Metallerin İşlenmesinde Kullanılan Kimyasallar, Mineral Gübreler, Motor Yağları, Paletler, Plastik Borular, Sandviç Paneller, Seramikler, Solvent Boyalar, Tel Çekme Makinaları, Testere Makinaları, Tuğlalar, Uçak Benzini ve Jet Yakıtı, Vernikler, Vinçler, Yapıştırıcılar ve Tutkallar, Yassı Çelik Ürünleri.
SATIŞI KATLANAN GIDA ÜRÜNLERİNE YASAKLAMA YOK
Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre İsrail’e yönelik kısıtlama kararı inşaat demirinden yassı çeliğe, mermerden seramiğe kadar 54 ürün grubunu kapsıyor. Ancak bu ürünlerin içinde ‘uçak benzini ve jet yakıtı’ bulunması ise “7 Ekim’den bu yana Gazze’yi bombalayan uçakların yakıtı Türkiye’den mi gitti?” sorusunu gündeme getirdi. Diğer yandan TİM verilerine göre, kısıtlama listesinde ihracatı artan ürünlerden hiçbirinin olmaması da dikkat çekti. TİM verilerine göre zeytin ve zeytinyağı ihracatı yüzde 213, meyve ve sebze mamulleri ihracatı yüzde 53, fındık ve mamülleri ihracatı yüzde 51, kuru meyve ve sebze ihracatı yüzde 43, tütün ihracatı yüzde 20, tekstil ihracatı yüzde 12 artmış.
DÜRÜST VE CESUR GAZETECİLİĞİN BAŞARISI
Türkiye’nin Gazze’de 33 bin kişi katledilirken İsrail ile sürdürdüğü ticareti KARAR onlarca manşetle gündeme taşıdı. Toplumda hassasiyeti olan konuyu titizlikle okurlarına aktardı. İhracatı yapan şirket sahiplerinin MÜSİAD üyesi olduklarını tek tek ortaya çıkardı. Muhalefet partilerinin liderleri bile 31 Mart seçim meydanlarında, KARAR’ın gündemde tuttuğu konuyu yine KARAR’ın sütunlarında yer alan bilgilerle açıkladı.
'YETERSİZ DE OLSA BİR İLK ADIM'
CHP lideri Özgür Özel, Ramazan Bayramı mesajında İsrail’e getirilen ticaret kısıtlamasına değindi. Özel, “İsrail ile ticaretin kesilmesi taleplerine kulaklarını tıkayan Cumhur İttifakı’nın Ramazan ayının son gününde ilan ettiği kısmi kısıtlamayı yetersiz de olsa bir ilk adım olarak değerlendiriyoruz” dedi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Ticaret Bakanlığı’nın 54 ürün grubunda İsrail’e ticaret kısıtlaması getirme kararı için “Yetersiz de olsa bir ilk adım” diyen Özel, “Tüm İslam alemi ve tüm insanlığın yüreğini acıtan Gazze’deki katliama karşı yurttaşlarımızdan yükselen ve bizim de sahiplendiğimiz İsrail ile ticaretin kesilmesi taleplerine kulaklarını tıkayan Cumhur İttifakı’nın Ramazan ayının son gününde ilan ettiği kısmi kısıtlamayı yetersiz de olsa bir ilk adım olarak değerlendiriyoruz. Gazze başta olmak üzere İslam coğrafyasındaki mezalimin son bulmasını temenni ediyorum. Tüm milletimizin Ramazan Bayramı’nı kutluyor, bu bayramın yeni ve güzel başlangıçlara vesile olmasını diliyorum,” şeklinde konuştu.
Özel bayram mesajında yerel seçimlere de değinerek; “Yarın kavuşacağımız Ramazan Bayramı’ndan 10 gün önce milletimiz bir büyük demokrasi bayramını, bir büyük demokrasi şölenini geride bıraktı. Tüm yurttaşlarımız oy tercihleriyle merkezi iktidarı yerelden dengeledi ve yeni bir Türkiye’nin kapılarını araladı” ifadelerini kullandı.
'YOKSULLUĞU BİTİRMEK ÜZERE SOSYAL POLİTİKALAR ÖNERİYORUZ'
Ülkemiz, Ramazan Bayramı’na büyük bir ekonomik krizin tam ortasında, derin bir yoksulluğun içinde giriyor. Ramazan Bayramı’nın ardından yönettiğimiz belediyelerimiz vasıtasıyla ve Parlamento’da grubumuzla, ekonomik krizden etkilenen geniş halk kesimlerinin, emeklilerin, beyaz, mavi, gri yakalı işçilerin, asgari ücretlilerin, memurların, gençlerin sorunlarını çözebilmek ve bu krizin etkilerini azaltabilmek için elimizden geleni yapacağız. Yoksulluğu yönetmek değil yoksulluğu bitirmek üzere sosyal politikalar öneriyoruz, önereceğiz.
‘TÜRKİYE’NİN LİMANLARI DA YASAKLANSIN’
Türkiye’nin ticaret kısıtlamasın değerlendiren Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu “Madem ki başta uçak yakıtı olmak üzere, birçok sevkiyatı durdurma kudretiniz vardı; madem ki bu malzemelerin Filistin’e gitmesi söz konusu değildi, o halde 7 aydır Gazze’de devam eden soykırıma malzeme taşıyan hattı neden kesmediniz?” Türkiye, İsrail’e limanlarını da kapatmalı” dedi.
‘DÜN İNKÂR EDİLEN BUGÜN KABUL EDİLDİ’
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ise “Meclis kürsüsünde ‘İsrail’le ticareti durdurun’ derken şehid olan vekilimiz Hasan Bitmez’e parmak sallayanlar bugün utanırlar mı acaba? Yaptığınız ticaret, mazlumların ahını almaya değdi mi? Bugün getirilen kısıtlama kararı, yeterli değildir. Bizler kısıtlama değil, İsrail’le olan ticaretin tamamen bitirilmesini istiyoruz” ifadesini kullandı.
‘KARAR OLAYIN VEHAMETİNİ ORTAYA KOYDU’
Yeniden Refah Partisi lideri Fatih Erbakan’da alınan kararı değerlendirdi: “7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yaşanan soykırım karşısında ‘Uçak Benzini ve Jet Yakıtı’ başta olmak üzere, Türkiye’den İsrail’e sevk edilen 50 maddeye kısıtlama getirilmesi bugüne kadar çocuk katili Siyonist rejim ile yapılan ticaretin boyutunu, olayın vehametini açıkça gözler önüne sermiştir” dedi.
Bolat'tan İsrail'e ihracat kısıtlaması hakkında açıklama: Ambargo uygulayan ilk ülke olduk
6 aydır süren yanlış bitti: İsrail'e ihracata kısıtlama geldi
