Çiftçilerin başı bu kez kokarca böceği ile değil o canlıyla fena halde dertte. Karadeniz Bölgesi'nde ortaya çıkıyor ağaçların kökünü kurutuyor. Mücadele etmek için de başka bir böcek doğaya salınıyor. İşte Karadenizli çiftçinin büyük derdi…
2021 yılı ile birlikte ilk kez Karadeniz Bölgesi'nde görülen kestane ağaçlarına zarar veren gal arıları çiftçilerin başına büyük bir bela oldu. Katil arılarla mücadele etmek isteyen çiftçiler başka bir böcek türü olan terminatör böcekler ile çözüm bulmaya çalışıyor. Kestane ağaçlarını kurutangar arılarıyla mücadele için laboratuvar ortamında üretilen ve Kastamonu'da doğaya bırakılan terminatör böcekler Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü tarafından 8.000 adet olarak doğaya salındı.
KARADENİZLİ ÇİFTÇİNİN MÜCADELESİ
Karadeniz Bölgesi'nde 2021 yılı ile görülmeye başlanan ve kestane ağaçlarının kurumasına neden olan gal arılarıyla mücadele devam ediyor. Halk tarafından katil arı olarak anılan gal arıları Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü laboratuvarında çoğaltılan 8.000 adet ‘Torymus Sinensis’ böceği ile özüm bulunmaya çalışılıyor. Ben aralarının yumurtaları ile beslenen böcekler ağaçların kurumasının ve %80 civarında meyve kaybının oluşmasını engellemeye çalışıyor.
Kestane ağaçlarının tomurcuklarına yumurta bırakarak çiçek açmasını engelleyen gal arılarıyla mücadele için Cide Orman İşletme Müdürlüğü bünyesinde laboratuvar kurulduğu. Bu arılarla beslenen bir böcek türü olan ve terminatör adı verilen bu böceğin çoğaltılma çalışmaları devam ediyor.
8000 TANESİ DOĞADA
Laboratuvar ortamında erkek ve dişi olarak çoğaltılan Torymus sinensisler, kestane ağaçlarının dallarına bırakılıyor. 8.000 tanesi Doğanyurt, İnebolu, Abana, Küre, Bozkurt ve Çatalzeytin ilçelerinde bulunan kestane ağaçlarının yapraklarını bırakıldı.
10 YILDIR MÜCADELE VERİLİYOR
Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü Orman Zararlılarıyla Mücadele Şube Müdürü Orman Yüksek Mühendisi Uğur Şahin, “Halk arasında katil arı olarak bilinen kestane gal arısı, 2014 yılından itibaren ülkemizde de görülmeye başlandı. İlk olarak Yalova’da tespit edilen zararlıyla mücadelemiz 10 yıldır devam etmektedir. 2021 yılından itibaren de bölgemizde görülmüştür. Hemen 2023 yılında Cide Orman İşletme Müdürlüğünde biyolojik mücadeleyle ilgili bir laboratuvar oluşturduk. Bir yandan da Bursa Orman Bölge Müdürlüğü laboratuvarlarından getirdiğimiz ‘Torymus Sinensis’ böceğimizi salımlarımız devam etmektedir. Şu ana kadar 8 bin böceği ormanlarımıza saldık. Cide’de laboratuvarda ürettiğimiz ‘Torymus Sinensis’ böceğini salımlarımız bundan sonrada devam edecek” dedi.
DOĞA DENGESİNİ BULACAK
Bir yıl içerisinde doğanın dengeyi sağlaması için çalışmalar yapıldığını aktaran Şahin, teknoloji ile birlikte biyoteknik bir mücadele sağlandığını da vurguladı. Gal arılarının uçma zamanı olan temmuz ve Ağustos aylarını işaret eden Şahin, “Sarı renkte cezbedici polimerden yapılmış tuzaklarımızla kestane gal arısını da havada yumurta koymadan yakalamak amacıyla bütün Kastamonu bölgesini sarı renkteki tuzaklarla donatıyoruz. Geçen yıl uygulamaya başladık bunu ve çokta verimini gördü. Bu sarı tuzak tam uçma döneminde 400 ila 700 arası zararlıyı yakalayabiliyor.” dedi.
Biyoteknik mücadele ile birlikte popülasyonun azaltılmasını amaçladıklarını belirten Şahin, 10 ila 15 yıl arasında bir sürede dengenin sağlanmış olacağını da aktardı. Doğaya salınan böceklerin herhangi bir zararı olmadığını dile getiren Şahin, gal arılarının azalması ile birlikte terminatör böceklerini de azalarak denge sağlayacağını söyledi.
BAL ÜRETİMİNİ ENGELLİYOR
Şifa deposu olarak bilinen kestane balı içinde büyük bir tehlike oluşturan gal arıları, yalnızca ağaçları kurutmakla kalmayıp bal üretiminin de önüne geçiyor. Kestane ağaçları ile kaplı olan ve kestane balı yetiştirilen Cide'de baş gösteren gal arıları için açıklamalarda bulunan Cide Kayaardı Köyü muhtarı Yaşar Dal, mücadele için ormana böcek salındığını vurguladı. Bu sıkıntılı sürecinde geride kalacağını dile getiren Dal, kestane ağaçlarının gal arıları nedeniyle tırtıl veremediğini belirterek kestane balı üretiminin de sıkıntıya düştüğünü söyledi.
