Anayasa Mahkemesi, 2021 ve 2022 yıllarına ait mali hesapları denetlediği 5 siyasi parti hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi. Karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Anayasa Mahkemesi, Türkiye Altın Çağ Partisi, Ülkem Partisi, Kuvayi Milliye Partisi ve Sevgi ve Saygı Partisi'nin 2021 ve 2022 yıllarına ait kesin hesaplarını denetledi. Yapılan incelemeler sonucunda, bu partilerin mali hesaplarında usulsüzlükler tespit edilerek, Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunulması kararlaştırıldı.
SİYASİ PARTİLERİN YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Anayasa Mahkemesi, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 74. maddesinin ikinci fıkrasına atıfta bulunarak, siyasi partilerin her yıl Haziran ayı sonuna kadar "karara bağlanarak birleştirilmiş kesin hesaplarının" yanı sıra "parti merkezinin yanı sıra bağlı ilçeler ve iller teşkilatlarının hesaplarının birer örneğini" Anayasa Mahkemesi'ne teslim etmeleri gerektiğini hatırlattı.
Yapılan denetimlerde, Sevgi ve Saygı Partisi ve Kuvayi Milliye Partisi'nin 2021 yılı hesapları incelendiğinde, "partilerin gönderdiği kesin hesaba göre yapılan incelemeler sonucu" her iki partinin de gelir elde etmediği ve herhangi bir giderde bulunmadığı belirlendi.
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ İHMAL EDEN PARTİLER
Anayasa Mahkemesi'nin kararına göre, "Sevgi ve Saygı Partisi'nin genel merkezinin 2021 yılı için" ve "Kuvayi Milliye Partisi'nin genel merkezinin 2021 yılı içinde ve kapanma kararı alınan 26.06.2022 tarihine kadar hiçbir gelir elde etmediği" tespit edilmiştir. Partilerin, faaliyet yürüttükleri binaların "parti mülkü veya kira olmasına" rağmen, yönetim giderleri gibi "kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye" gibi harcamalarının bulunmadığı ve hesapların şeffaf bir şekilde sunulmadığı vurgulanmıştır.
Bu tür usulsüzlükler, partilerin Anayasa Mahkemesi'ne hesap verilebilir bir kayıt düzeni oluşturmadığı ve "hesabın dışında gelir ve gider gerçekleştirilmesi" gibi denetim engelleyici eylemler sergilediği ifade edilmiştir. Bunun üzerine, 2820 sayılı Kanun'un 111. maddesi gereğince, bu partiler hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmiştir.
ÜLKEM PARTİSİ VE TÜRKİYE ALTIN ÇAĞ PARTİSİ'NE YÖNELİK İNCELENMELER
Anayasa Mahkemesi, Ülkem Partisi ve Türkiye Altın Çağ Partisi'nin 2021 yılına ait kesin hesaplarını da incelemiştir. Yapılan ilk inceleme raporunda, "partilerin hesapları, 2820 sayılı Kanun'un 74'üncü maddesine uygun olarak Anayasa Mahkemesi'ne ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na sunulması gereken belgelerle desteklenmemişti" denilmiştir. Bu belgelerin, parti yetkili organları tarafından onaylanmadığı için, Anayasa Mahkemesi tarafından geçerli olarak kabul edilmediği belirtilmiştir.
SİYASİ PARTİLERİN YÖNETİM DÜZENİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER
Yapılan incelemeler sonucunda, söz konusu partilerin kesin hesaplarını birleştirip onaylı bir karar göndermedikleri, bu nedenle Siyasi Partiler Kanunu’nun 69, 70 ve 74. maddelerine aykırı davrandıkları tespit edilmiştir. Partilerin Anayasa Mahkemesi'ne hesap verebilir bir "kayıt ve belge düzeni oluşturmadığı", hesap dışı gelir ve gider işlemleri gerçekleştirdiği ve denetim ve araştırmayı engellemeye yönelik hareketler sergiledikleri ifade edilmiştir.
SUÇ DUYURUSU KARARLARI ALINDI
Sonuç olarak, bu incelemeler doğrultusunda, "2820 sayılı Kanun'un 111’inci maddesi gereğince" Ülkem Partisi, Türkiye Altın Çağ Partisi, Sevgi ve Saygı Partisi ve Kuvayi Milliye Partisi hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmiştir. Bu karar, siyasi partilerin mali hesaplarının denetimi konusunda daha fazla şeffaflık ve yasal uyum sağlanması gerektiğini göstermektedir.
MALİ DENETİMİN ÖNEMİ ARTIYOR
Anayasa Mahkemesi tarafından alınan bu kararlar, Türkiye’deki siyasi partilerin mali denetimlerinin daha sıkı bir şekilde yapılmasının gerekliliğini ortaya koymuştur. Siyasi partilerin, yasalar doğrultusunda mali hesaplarını şeffaf bir şekilde sunmaları ve denetimlere açık olmaları beklenmektedir.
