Prof. Dr. Hasan Sözbilir, kırılan fay uçlarındaki enerji transferinin yeni depremleri tetikleyebileceğine dikkat çekerek, özellikle Bingöl, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Hatay ve Adana illerinde acil deprem önlemleri alınması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Sözbilir, bu fay segmentlerinde stres birikiminin devam ettiğini belirtti.
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 8 Kasım’da Elazığ’da meydana gelen 5 büyüklüğündeki depremin Doğu Anadolu Fayı üzerindeki stres birikiminin yeni bir göstergesi olduğunu belirtti. Sözbilir, Elazığ depremiyle birlikte Doğu Anadolu Fay Hattı’nda art arda yaşanan depremler dizisinin süregeldiğini ve bu zincirin yeni depremleri tetikleyebileceğini vurguladı.
“PÜTÜRGE SEGMENTİ 6,8’LİK DEPREM SONRASI ZİNCİRLEME DEPREMLERİ TETİKLEDİ”
Prof. Dr. Sözbilir, 24 Ocak 2020'de Doğu Anadolu Fayı'nın Pütürge segmentinin kırılmasıyla gerçekleşen 6,8 büyüklüğündeki Elazığ depreminin sonrasındaki depremler üzerinde zincirleme bir etki yarattığını hatırlattı. 2020’deki depremin, 2023 yılının Şubat ayında Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve Türkiye’yi derinden sarsan 7,8 büyüklüğündeki büyük depremleri tetiklediğini belirten Sözbilir, bu durumun Doğu Anadolu Fay Hattı’nın güneyindeki büyük fay segmentlerinde de kırılmalara yol açtığını ifade etti.
Sözbilir, “Pütürge fayının güneybatısında bulunan Erkenek, Pazarcık, Narlı ve Amanos segmentleri 7,8 büyüklüğünde bir deprem üreterek Hatay Havalimanı’na kadar kırılmıştı. Bu kırılmalar 20 Şubat 2023’te Antakya-Defne bölgesinde 6,4 büyüklüğünde bir başka depremi tetikledi" diyerek Elazığ’da yaşanan son depremin, daha önceki büyük kırılmaların yarattığı gerilimin bir sonucu olarak değerlendirilebileceğini belirtti.
“PALU SEGMENTİNDE ASİSMİK KRİP VE SİSMİK BOŞLUK İHTİMALİ”
Elazığ’da 8 Kasım'da yaşanan depremin, Pütürge segmentinde oluşan önceki kırılmaların bir devamı olduğunu belirten Prof. Dr. Sözbilir, Palu segmentinin özellikle dikkatle izlenmesi gereken bir bölge olduğunu vurguladı. Tarihte büyük depremler üretmiş olan bu segmentin, son 100 yılda 5 büyüklüğünde çok sayıda deprem üretmiş olmasına rağmen, uzun süredir yıkıcı büyüklükte bir deprem yaratmadığını ifade etti. Ayrıca, Palu segmentinin asismik krip, yani yavaş ve sarsıntısız bir kayma süreci yaşadığını ve bu nedenle büyük bir sismik boşluk olarak değerlendirildiğini belirten Sözbilir, “Bu segmentin üzerinde bir stres birikimi olduğunu ve büyük bir deprem potansiyeli taşıdığını öngörüyoruz” dedi.
ADIYAMAN FAYI DA İZLENMELİ: “7 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ÜRETEBİLİR”
Prof. Dr. Sözbilir, Palu segmentinin yanı sıra Adıyaman fayının da diri bir fay olarak 7 büyüklüğüne varan depremler üretme potansiyeline sahip olduğunu belirtti. “Adıyaman fayı da güneybatıya doğru ilerleyerek Adıyaman iline kadar uzanıyor ve burada 7 büyüklüğünde deprem oluşturabilecek bir güç taşıyor. Bu nedenle Adıyaman fayının sismolojik ve jeodezik anlamda sürekli izlenmesi gerektiğini düşünüyorum” diye ekledi.
"6 ŞUBAT 2023 DEPREMİNİN STRES BİRİKİMİNİ DEVAM ETTİRDİĞİ BÖLGELER VAR"
Sözbilir, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin ardından Doğu Anadolu Fayı boyunca bazı segmentlerin halen büyük bir stres birikimi altında olduğunu belirtti. Bu segmentler arasında Çardak ve Doğanşehir fayları, Malatya fayı, Savrun ve Saimbeyli fayları da bulunuyor. Bu segmentlerde stres birikiminin devam ettiğini belirten Prof. Dr. Sözbilir, 6 Şubat’ta kısmen kırılan Narlı fayının güneyinde yer alan Sakçagöz, Yesemek ve Hacıpaşa faylarının da Ölüdeniz fay hattı üzerinde benzer bir stres birikimi yaşadığını ifade etti.
DEPREME HAZIRLIK ÖNERİSİ: "BÖLGEDEKİ İLLERDE ÖNLEM ALINMALI"
Henüz kırılmamış sismik kaynakların, Bingöl, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Hatay ve Adana illeri için deprem riski yarattığına dikkat çeken Sözbilir, bu illerde depreme hazırlık çalışmalarının hızlandırılması gerektiğini söyledi. Bu bölgelerde halkın bilinçlendirilmesinin hayati önem taşıdığını vurgulayan Sözbilir, “Sismik kaynakların henüz kırılmamış olması nedeniyle Bingöl, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Hatay ve Adana’da acil önlemler alınmalı, halk depreme hazırlık konusunda bilinçlendirilmelidir” dedi.
