6 Şubat 2023’de Kahramanmaraş merkezli depremler, 11 şehirde 14 milyon kişinin yaşadığı bir bölgeyi etkisi altına aldı. Dayanışma İnsanları Derneği’nin hazırladığı rapora göre 17 ay sonra bile depremin yol açtığı büyük yıkım ve kayıpların izleri tam anlamıyla sarılamadı. Adıyaman'da depremin ardından gençler özellikle psikososyal destek ve eğitim imkanlarına erişim konularında büyük ölçüde sorunlar yaşıyor.
SEMA KIZILARSLAN
6 Şubat depremleri cumhuriyet tarihinin en büyük afeti olarak kayıtlara geçti. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın 2 Şubat 2024’teki açıklamalarına göre depremlerden 11 il, 124 ilçe ve 6 bin 929 köy ve mahallede 14 milyon kişi etkilendi. Yerlikaya, depremlerde 53 bin 537 kişinin yaşamını yitirdiğini, 107 bin 213 kişinin de yaralandığı söyledi.
ESMAT (Earthquake Solutions and Mobility Analysis Team) 2023 verilerine göre, depremde hayatını kaybeden her altı kişiden biri Adıyaman’da ikamet ediyordu. Dayanışma İnsanları Derneği, Adıyaman’da gençlerin deprem sonrası ihtiyaçlarına yönelik “Adıyaman Gençlerinin Deprem Sonrası İhtiyaçları” raporunu hazırladı.
“ADIYAMAN'DA, ŞUBAT 2023'TEN BU YANA MEVCUT DEZAVANTAJLAR DAHA DA DERİNLEŞTİ”
Raporu hazırlayanlardan KARAR’a konuşan Mehmet İlhanlı, depremden sonra yaşanan sorunların derinleştiğini belirtti. İlhanlı, kötü koşullardan en çok etkilenen gruplardan birinin de gençler olduğunu anlattı:
“Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremlerin üzerinden neredeyse bir buçuk yıl geçmesine rağmen hayatta kalanlar büyük maddi ve duygusal zorluklarla mücadele etmeye devam ediyor. Kadınlar ve çocuklarla birlikte gençler, afetlerden en çok etkilenen gruplar arasında yer alıyor. Bu tarz kriz anlarında yetişkinliğe geçişte benzersiz zorluklarla karşılaşıyorlar; özel ihtiyaçları ve deneyimleri, kendilerini bağımlı ve pasif aktörler olarak görme eğiliminde olan otoriteler tarafından sıklıkla göz ardı ediliyor. 6 Şubat Depremlerinden etkilenen kentlerin en yoksulu olan Adıyaman'da, Şubat 2023'ten bu yana mevcut dezavantajlar daha da derinleşti. Kötüleşen koşullardan en çok etkilenen gruplardan birisi de gençler oldu. Mayıs 2024'te Adıyaman’da yapılan saha çalışmasına dayanan bu raporla gençlerin sesini duyurmayı amaçlıyoruz.”
BARINMA KRİZİ
Adıyaman'da yaşayan depremzede gençler, depremin ardından en acil ihtiyaçlarının barınma olduğunu ifade etti. Yapılan çalışmada gençlerin yüzde 78'i barınma sorununu en önemli ihtiyaç olarak belirtti.
Gençlerin yüzde 48'i sağlık hizmetlerine erişimde sorun yaşadığını söyledi. Özellikle kronik hastalığı olan gençler, düzenli tedavi ve ilaç temininde zorluklar yaşadıklarını anlatıyor.
İŞSİZLİK VE GEÇİM SIKINTILARI
Gençlerin yüzde 42'si işlerini kaybettiklerini veya yeni iş bulmakta zorluk çektiklerini belirtti. Gençlerin yüzde 48'i, deprem sonrası ailelerinin geçim sıkıntısı çektiğini ve bu durumun kendilerini de olumsuz etkilediğini söylüyor. Yüzde 30'u iş bulmakta zorlandığını, yüzde 53'ü ise deprem sonrası sosyal destek ağlarının zayıfladığını ifade etti.
GELECEK KAYGISI
Araştırmaya katılanların yüzde 62'si, deprem sonrası altyapı sorunları nedeniyle elektrik, su kesintileri gibi temel hizmetlere erişimde zorluk yaşadıklarını belirtti. Gençlerin yüzde 45'i, deprem sonrası geleceğe dair ciddi kaygılar taşıdıklarını ve belirsizliklerin kendilerini stres altında bıraktığını söyledi.
Gençlerin yüzde 40'ı, aldıkları yardımların ihtiyaçlarını karşılamadığını ve daha fazla destek beklediklerini ve özellikle gıda, giyim ve hijyen malzemeleri konusunda eksiklikler yaşandığını belirtti.
Depremzede gençlerin yüzde 35'i, deprem sonrası kriz yönetimi ve bilgilendirme süreçlerinin yetersiz olduğunu ve bu durumun belirsizlik yarattığını söylüyor.
Deprem sonrası internet ve teknolojiye erişimde de sorunlar yaşadıklarını belirten gençlerin yüzde 37'si internet erişiminde zorluk yaşıyor.
Raporun tamamı için: https://dayanismainsanlari.org/proje-raporlari/
