İspanyol yazar Miguel de Cervantes’in başyapıtı ‘Don Kişot’ aynı isimle bale sahnesinde. İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin Zorlu Performans Sanatları Merkezi’ndeki temsilde büyük performans isteyen Kitri rolündeki Berfu Elmas, bu sahne uyarlamasının hem teknik açıdan zorlayıcı olduğunu hem de çok fazla mimik kullanımı gerektirdiğini söylüyor. Elmas “İspanyol kültürünün enerjisini ve heyecanını çok fazla taşıyan ölümsüz bir eser” diyor.
ERKUT TEZERDİ/İSTANBUL
Modern Batı edebiyatının başyapıt romanlarından, İspanyol yazar Miguel de Cervantes’in 17’nci yüzyılın ilk yıllarında okuyucuyla buluşturduğu ‘Don Kişot’ baleseverlerin karşısına çıkıyor. Temsilde Fransız sanatçı Marius Petipa’nın koreografisi uygulanıyor. Ayşem Sunal Savaşkurt’un sahneye koyduğu, İstanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından Zorlu Performans Sanatları Merkezi’nde (PSM) bugün sergilenecek uyarlama tıpkı romanı gibi aynı olay dizisi üzerinden ilerliyor: Orta Çağ şövalye öykülerine saplantı derecesinde ilgi duyan Don Kişot, gezgin bir şövalye olmaya karar veriyor. Ardından yaveri Sancho Panza ile beraber kente doğru hareket ediyor. Hayalinde ise aşkını kazanmak istediği Dulcinea yer alıyor. Ama şehre vardığında karşısına Kitri karakteri çıkıyor. Kitri’yi gören Don Kişot, aşkına kavuştuğunu zannediyor... İki perdeden oluşan, 100 dakika süren balede müzik ve mekân kullanımı da dikkat çekenler arasında. İzleyici pazar meydanından tavernaya, çingene kampından düğün sahnesine kadar pek çok mekanda yolculuğa çıkıyor. Alkış Peker, Alper Akalın ve Egemen Kement’in dönüşümlü olarak Don Kişot karakterini canlandırdıkları temsilde Kitri karakterini oynayan Berfu Elmas’la komedi, aşk ve mutluluğu iç içe sunan ‘Don Kişot’ balesini konuştuk.
‘Don Kişot’ balesindesiniz. Nasıl dahil oldunuz, neler hissediyorsunuz?
İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde beşinci sezonum. Bu süre içerisinde dans edilen bütün eserlerde dans etme şansım oldu, ‘Don Kişot’ balesi de bunlardan biri. Tek fark olarak ilk başrolüm, bu nedenle benim için çok daha heyecanlı geçti.
Peki dünya bale tarihinde ‘Don Kişot’ balesinin önemi nedir?
‘Don Kişot’ balesi Cervantes’in romanından uyarlandı. Birçok bale eserini de tasarlayan büyük koreograf Marius Petipa tarafından ilk olarak Rusya’da sahneye konuldu. Müziklerinden sahne dekoruna kadar tamamen değişik stiliyle inanılmaz keyifli bir bale. Hem teknik açıdan zorlayıcı hem de çok fazla mimik sahnesi bulunan, İspanyol kültürünün enerjisini ve heyecanını çok fazla taşıyan ölümsüz bir eser.
Çalışmalar ne kadar sürdü, sahnelenme aşamasında nelere dikkat edildi?
Yaklaşık iki ay boyunca durmadan çalışıldı. Karakterleri çok belirgin bir eser. O nedenle önemi büyük. Karakterimi, seyirciye anlatım açısından önce benim anlamam ve hissetmem gerektiğini düşünüyorum. Samimiyetin çok önemli olduğunu öğrendim bu süreçte. Önce kendim inanmalıyım kim olduğuma, nasıl bir karakter canlandırdığıma. Böyle olunca da direkt yansıyor karşı tarafa ve siz de daha rahat hissediyorsunuz. Küçük nüanslar, bir kol jesti, hisleriniz, tüm detaylara dikkat etmelisiniz. Ayrıca teknik kısmı da çok önemli! Çok zor bir eser. Eksik olan, daha iyi yapmam gereken bir sürü hareket var, bunun için hâlâ çalışıyorum. Her gün yeni bir şeyin fark edilmesi, öğrenilmesi ve o hareketi daha iyi nasıl yapabilirim savaşıyla geçiyor.
Rolünüzün detaylarını ve hazırlık sürecini anlatır mısınız?
Balede Kitri karakterini canlandırıyorum. Çok keyifli bir karakter çünkü belki de Akdeniz ikliminin sıcakkanlılığından dolayı çok yabancı değil bize. Sadece karakter de değil aslında, Don Kişot’un eseri de yabancı gelmiyor bize. Karakterim; aşık, hayatın keyfini çıkaran, pozitif biri ama aynı zamanda İspanyol kadınının sertliğini de taşıyor. Benim için çok büyük bir şans bu rolü oynayabilmek.
Pazar meydanından Çingene kampına, meşhur yel değirmeninden düğün sahnesine... Don Kişot balesi harika bir yolculuk. Seyirciye neler sunuyor?
‘Don Kişot’ balesinin enerjisi ve eğlencesi direkt seyirciye geçiyor. Müziklerinin de katkısı büyük. Renkli, canlı ve çok samimi. Komedi, aşk, mutluluk... Bunları en ihtişamlı haliyle konu edinip seyirciyle buluşturuyor. Bu nedenle bence en keyifli balelerden biri.
