ABD Başkanı Joe Biden'ın ayrıcalıkları, merak konusu oldu. 'Süper güç' ABD'de başkanlık koltuğuna oturanlar, özel yetkilerle donatılıyor. Örneğin, her başkana 100 bin dolar mobilya ödeneği veriliyor. Fakat önceki Başkan Donald Trump'ın Beyaz Saray'daki mobilyalar için 1,75 milyon dolar harcadığı ileri sürülüyor. İşte, Joe Biden'ın sahip olduğu özel yetkileri...
ABD'de 3 Kasım 2020 tarihinde gerçekleşen seçimlerden, eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, galip çıkarak ülkenin 46. başkanı oldu. 20 Ocak 2021'de yemin ederek görevine resmen başlayan Joe Biden, birbirinden özel ayrıcalıkların da sahibi oldu. Büyük bir ekonomik ve askeri gücün yanı sıra bazıları oldukça şaşırtıcı olan özel yetkiler, birçok devlet başkanını kıskandıran cinsten.
ABD BAŞKANININ SAHİP OLDUĞU AYRICALIKLAR
* Başkomutanlık yetkisi
* Yürütme yetkisi
* Büyükelçileri atama yetkisi
* Yüksek Mahkeme hakimlerini atama yetkisi
* Veto yetkisi
* Ulusal Muhafızlar'a çağrı ayrıcalığı
* Özel seyahat ödeneği
* Özel mobilya ödeneği
* ABD başkanı özel uçağı
* Özel personel ödeneği
* Ömür boyu koruma hizmeti
* Özel sinema salonu
BAŞKOMUTANLIK YETKİSİ
Bir ABD başkanı seçildiği zaman hem devlet başkanı, hem hükümet başkanı hem de başkomutan görevlerini üstleniyor. Başkomutanlık yetkisinin anlamı, ABD'de bulunan tüm eyalet ordularının, silahlı kuvvetlerinin ve deniz kuvvetlerinin en yetkili görevlisi olmaktır.
ABD başkanı başkomutan olarak, ülke dışına asker gönderebilir, askeri güç kullanımını onaylayabilir, nükleer silahların kullanılmasını emredebilir ve ordu üzerinde özel düzenlemeler yapabilir. Bazı durumlarda Kongre ya da Senato desteği gerekse bile pek çok durumda başkan kendi başına karar verebilme yetkisine sahiptir.
YÜRÜTME YETKİSİ
ABD başkanı hem devlet başkanı, hem de hükümet başkanı olduğu için ABD Anayasası'nın 2. maddesine göre yürütme gücünü elinde bulundurur. Bu yetkiyle, yaptırımların uygulanmasını durdurabilir, genel af kararlarını onaylayabilir ve uluslararası anlaşmaları sonlandırabilir.
Aynı zamanda Kongre'ye danışarak olağanüstü hal ilan edebilir ve genel seferberlik ilan edebilir. Elbette, tüm bu kararları aklına estiği gibi alamıyor. Kongre'den, Senato'dan ve bakanlardan aldığı tavsiyeler doğrultusunda bir karar veriyor. Ancak bu konularda son söz ABD başkanına ait.
BÜYÜKELÇİLERİ ATAMA YETKİSİ
ABD seçimlerinin tüm dünyayı etkiliyor olmasının en büyük nedenlerinden biri, ABD başkanının diğer ülkelerde bulunacak büyükelçileri atama yetkisine sahip olması. Bu yetkiyi kullanırken Senato çoğunluğunun onayına ihtiyacı olduğunu da belirtelim.
YÜKSEK MAHKEME HAKİMLERİNİ ATAMA YETKİSİ
ABD başkanının Yüksek Mahkeme hakimlerini atama yetkisi, yerel anlamda en güçlü yetkilerinden biri olarak dikkat çekiyor. Çünkü ülkede tartışma yaşanan pek çok konuda Yüksek Mahkeme'nin son sözü söyleme yetkisi var.
VETO YETKİSİ
ABD başkanı hem Kongre tarafından onaylanan yasaları, hem de yapılan anayasal değişiklikleri veto edebilir. Özellikle son ABD Başkanı Donald Trump söz konusu veto yetkisini defalarca kullandı ve bu nedenle Kongre ile pek çok kez sorun yaşadı.
Fakat diğer yetkiler gibi ABD başkanının sahip olduğu veto yetkisinin de sınırları var. Kongre ve Senato üyelerinin üçte iki çoğunluğu ile başkanın vetosu geçersiz kılınabiliyor. Bu nedenle pek çok yasanın başkan ile Kongre arasında git-gel yaşanabiliyor.
ULUSAL MUHAFIZLAR'A ÇAĞRI AYRICALIĞI
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Muhafızları her eyalette bulunan, hem eyalete hem de federal hükümete bağlı olan silahlı kuvvetlerdir. ABD başkanı kendi kararı ile ya da bir eyaletin isteği ile Ulusal Muhafızlar'ı göreve çağırabilir.
ABD Ulusal Muhafızları nedir: Ordudan farklı olarak ülke içinde asayişi sağlama görevini üstlenmiş ağır silahlı kolluk kuvvetleridir. Son dönemde ülkede yaşanan iç çatışmalar nedeniyle Ulusal Muhafızlar'ın Donald Trump tarafından çağırılması; halk, Kongre ve Senato tarafından eleştirildi.
ÖZEL SEYAHAT ÖDENEĞİ
ABD başkanı, 50 bin dolar sağlık sigortası ve yıllık 400 bin dolar başkanlık maaşının yanı sıra kendisine özel olarak ayrılan bir bütçeden seyahat ödeneği alıyor. Kongre tarafından belirlenen özel seyahat ödeneği, Obama döneminde yıllık 200 bin dolardı.
ÖZEL MOBİLYA ÖDENEĞİ
Her ABD başkanına, çalışma ofisi olan Beyaz Saray'a taşındığı için 100 bin dolar mobilya ödeneği ayrılıyor. Son başkan Donald Trump'ın Beyaz Saray mobilya değişimi için 1,75 milyon dolar harcadığı iddia ediliyor fakat bu rakamın kendi cebinden çıkıp çıkmadığı bilinmiyor.
ABD BAŞKANI ÖZEL UÇAĞI
ABD başkanları seyahatleri sırasında mavi-beyaz renkli, Boeing 747 model Air Force One isimli başkanlık uçağını kullanıyorlar. Air Force One toplam 4 bin metrekare alana ve ameliyat odasına sahip. Aynı anda 100 kişiye yemek verilebilen uçağın saatlik masrafı 200 bin dolar olarak biliniyor.
ÖZEL PERSONEL ÖDENEĞİ
Beyaz Saray'da başkanın ailesinin yanı sıra pek çok kişi daha yaşadığından ve çalıştığından dolayı bu kişiler için yatılı olarak çalışan 100'den fazla personel bulunuyor. Aşçı, tesisatçı, temizlikçi, bahçıvan gibi pek çok personel ile birlikte Beyaz Saray için harcanan yıllık gider ortalama 4 milyon dolar olarak biliniyor.
ÖMÜR BOYU KORUMA HİZMETİ
Görev süresi boyunca kendisi ve ailesi İç Güvenlik İstihbarat birimleri tarafından korunan ABD başkanları, görev süreleri bittikten sonra da ömür boyu koruma hizmeti almaya devam ederler. Aynı şekilde başkanların çocukları da 16 yaşına kadar söz konusu koruma hizmetinden faydalanıyor.
Koruma hizmeti içine; başkanların görev süresi sonrası aldıkları maddi tazminat, her başkan için gerçekleştirilen cenaze masrafı, halka açık yollarda direksiyon başına geçmeleri yasak olduğu için sürücü hizmeti gibi pek çok tutar daha dahil oluyor. 2017 yılında Gizli Servis bütçesi 1,9 milyar dolar olarak belirlenmişti.
ÖZEL SİNEMA SALONU
Diğer ayrıcalıkların yanında Beyaz Saray'da bulunan bir sinema salonu çok önemli gibi görünmese bile yalnızca ABD başkanı ve ailesinin sahip olduğu bir ayrıcalık olması açısından dikkat çekici bir nokta.
İlk kez ülkenin 32. başkanı Franklin D. Roosevelt tarafından Beyaz Saray'da 1 oda, 51 koltuklu bir sinema salonuna dönüştürüldü. Son first lady Melania Trump için bu salon yeterli gelmemiş olacak ki, yönetim birimlerinin bulunduğu Batı Kanadı'nda bir sinema salonu daha açıldı.
