Bazıları hâlâ Bitcoin'in bir saadet zinciri veya dolandırıcılık olduğunu, hiçbir değeri olmadığını öne sürerken dünyanın en büyük şirketleri, onun açtığı yoldan ilerliyor.
Bunun son örneği Facebook. 2018 yılından bu yana sosyal medya devinin bir kripto para geliştirmek için uğraştığı biliniyordu. Şirket, bunun için ağır toplarından bir ekip oluşturarak konuyu araştırmaya ve neler yapılabileceğine bakmaya başlamıştı. Eski PayPal başkanı olan ve Facebook'ta Messenger başkan yardımcısı olarak görev yapan David Marcus liderliğindeki birkaç kişi ile başlayan ekip, zamanla o kadar büyüdü ki 1 senenin ardından sayı 100'ü geçmişti.
Bu yoğun çabanın meyvesi, dün resmi olarak duyuruldu. Facebook, Libra adında bir kripto para (belki dijital para demek daha doğru) ve Calibra adında bu kripto paranın barındırılacağı bir mobil cüzdan geliştirdiğini duyurdu. Dahası, kripto para Whatsapp ve Messenger'a da entegre edilecek ve dünya çapında saniyeler içinde para alıp göndermek bir mesaj ya da fotoğraf gönderir gibi basitleştirilecek.
Bu çabanın arkasında yalnızca Facebook yok. Facebook başı çekse de Libra, zamanla sayıları 100'ü bulacak dünyanın önemli şirketleri tarafından müşterek yönetilecek. Şirket, bununla kripto paranın tam anlamıyla merkezi bir yapıda olmasının önüne geçmeyi planlıyor. Şimdilik bu şirketlerin yaklaşık 30'u hazır ve her biri Facebook'un kripto parasında söz hakkı elde edebilmek için 10 milyon dolar ödeme yapmayı kabul etti. Bu şirketlerden bazıları Mastercard, Visa, PayPal, PayU, eBay, Vodafone, Booking, Spotify, Uber ve Andreessen Horowitz. Birçoğunun değeri 10 milyar doların üzerinde olan onlarca şirket...
Libra'nın 2020'de piyasaya sürülmesi amaçlanıyor. Önümüzdeki haftalarda Libra ve Libra'nın çalışacağı Blockchain ağının test sürümü çıkacak. Facebook, özerk bir yapıda yönetilecek Libra ile dünya çapında banka hesabı bulunmayan 1.7 milyar insana dokunarak yeni bir finansal ekosistem yaratmayı planlıyor. Dahası gelir akışının %90'ından fazlasını reklamlardan elde eden şirket, bu yolla ikinci bir gelir akışı da oluşturacak.
Söz konusu dijital paranın değeri; dolar, avro, sterlin ve yen gibi para birimleri sepetine bağlı olacak. Bu sayede düşük volatiliteli bir para birimi elde edilerek günlük hayatta kullanımının önü açılacak.
Bitcoin'e tehdit mi?
Libra, değerinin ulusal para birimleri sepetine bağlı olacak olması nedeniyle Bitcoin için bir tehdit oluşturmuyor. Ayrı bir kulvarda ilerleyen Libra, aksine Bitcoin'in popülaritesinin artmasını sağlayabilir. Bitcoin, 2009'da "eşler arası elektronik nakit sistemi" olarak ortaya çıksa da zamanla insanların gözünde altın gibi kıt oluşu ve diğer birçok özelliği ile dijital altına evrildiği bir gerçek.
Son veriler, Facebook'un yaklaşık 2.7 milyar kullanıcısı olduğunu gösteriyor. Bu sayıya Whatsapp, Messenger ve Instagram gibi uygulamaların kullanıcı sayıları dahil. Bu en temelde Libra'nın 2.7 milyar insana ulaşma potansiyeli taşıdığı anlamına geliyor. Libra sayesinde kripto parayı tanıyacak olan milyarlarca insandan Bitcoin gibi diğer kripto paralara da akış olacağı öngörülebilir.
Libra'ya yatırım yapılmalı mı?
Esasında Libra, yatırımlık bir varlık olarak değil, günlük alışverişlerde ve kişiler arası ödemelerde nakit yerine geçecek bir varlık olarak ortaya çıkıyor. Yani Bitcoin'de olduğu gibi Libra alarak bunun bir sene sonra 2-3 katına çıkmasını beklemek yanlış. Libra'ya belki Türkiye'de dolara yüklenen misyon gibi bir misyon yüklenebilir.
Facebook ve gizlilik endişesi
Facebook'un Libra'sı şirketin geçmişteki gizlilik skandallarından ötürü haklı endişeleri de beraberinde getirdi. Facebook esasında Libra ile kullanıcılarının harcama alışkanlıkları hakkında da bilgi sahibi olacak. İnsanların çoğunluğu bunu umursamayacak olsa da poltika yapıcılar, kripto para henüz piyasaya sürülmeden harekete geçti.
ABD Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi, Libra'nın duyurulduğu gün Facebook'tan kripto para geliştirme planlarını ertelemesini talep etti. Komite başkanı Maxine Waters, konuyla ilgili beyanında, "Facebook, bir kripto para yaratmayı planladığını duyurmakla birlikte kontrolsüz genişlemesini sürdürüyor ve erişimini kullanıcıların yaşamlarına kadar yayıyor. Şirketin problemli geçmişi göz önüne alındığında, Facebook’tan Kongre ve düzenleyiciler bu sorunları inceleme ve gerekli adımları atma fırsatını buluncaya kadar kripto para geliştirmeyi ertelemesini talep ediyorum." diyor.
Öte yandan Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire de yine aynı gün yaptığı açıklamada G7 ülkelerinin merkez bankalarını Libra'yı incelemeye çağırdı. Buradan anlaşılacağı gibi şirketin önündeki en ciddi zorluk regülatörler olacak.
