Cumhuriyet tarihimizin belki de en kötü felaketlerinden birinin ardından, sağlık sistemimizi ve yapabileceğimiz yenilikçi hamleleri tartışmanın vaktinin geldiğini kesinlikle söyleyebiliriz. Önceki yazımın devamı olarak, bu sefer blokzincir teknolojisinin sağlıktaki yerine, önemine, uygulanabilirliğine değinmek istiyorum. Daha az teknik bilgiye sahip olduğum bir alan olarak, özellikle yabancı ülkelerdeki örnekler üzerinden gideceğim.
Sağlık hizmetleri söz konusu olduğunda, blockzincir teknolojisinin kullanımı, verilerin saklanma, paylaşılma ve güvenlik altına alınma biçimlerinde devrim yaratma potansiyeline sahip. Elektronik sağlık kayıtlarından ilaç tedarik zinciri yönetimine kadar, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler ve sağlık bakanlıkları, verimliliği artırmanın, maliyetleri düşürmenin ve hasta sonuçlarını iyileştirmenin bir yolu olarak blokzincir'e bakıyor.
Blokzincir'in ana avantajlarından biri, veri gizliliğini ve güvenliğini sağlama yeteneğidir. Blokzincir ile, tüm veriler kriptografik olarak güvence altına alınır ve merkezi olmayan bir ağ üzerinden dağıtılır, bu da herhangi bir tarafın verileri kurcalamasını veya verileri manipüle etmesini neredeyse imkansız hale getirir. Bu güvenlik seviyesi, yetkisiz erişime karşı korunması gereken hassas sağlık verileri söz konusu olduğunda özellikle önemlidir.
Blokzincir'in bir başka avantajı da karmaşık tedarik zincirlerini düzene sokma yeteneğidir. Örneğin ilaç endüstrisinde, ilaçların üreticiden son kullanıcıya hareketini izlemek için blokzincir kullanılabilir. Paydaşlar, tedarik zincirinin her adımını bir blok zincirine kaydederek ilaçların orijinal, güvenli ve kurcalanmadığından emin olabilir. Bu şeffaflık düzeyi, sahte ilaçların dağıtımını önlemeye ve hasta güvenliğini artırmaya yardımcı olabilir.
Birçok ülke sağlık hizmetlerinde blokzincir teknolojisini zaten kullanıyor. Örneğin Estonya'da vatandaşlar, blokzincir üstünde saklanan dijital sağlık kayıtlarına erişebilir. Bu, hastaların nerede olurlarsa olsunlar sağlık bilgilerine kolayca erişmelerini ve sağlık hizmeti sağlayıcılarıyla paylaşmalarını sağlar. Buna ek olarak, blokzincir kullanımı Estonya sağlık sisteminde idari maliyetlerin düşürülmesine ve verimliliğin artırılmasına sebep oldu.
Benzer şekilde Birleşik Arap Emirlikleri, sağlık hizmetlerini modernize etmeyi ve veri yönetimini iyileştirmeyi amaçlayan "BAE Blokzincir Stratejisi 2021" olarak bilinen, blokzincir destekli bir platform başlattı. Platform, hastaların tıbbi kayıtlarına erişmeleri, tıbbi tavsiye almaları ve sağlık ihtiyaçlarını yönetmeleri için güvenli ve merkezi olmayan bir platform oluşturdu. Bu şekilde platformun manipüle edilmesi engellendi, şeffaf bir sistem sayesinde eşitliği destekleyici bir altyapı kurulmuş oldu.
Bununla birlikte, sağlık hizmetlerinde blokzincir teknolojisinin kullanımı gelişmiş ülkelerle sınırlı değil. Aslında, gelişmekte olan ülkeler, sağlık hizmetlerini iyileştirmek için blokzincir kullanmanın ön saflarında yer alıyor. Örneğin, Sierra Leone'de, tıbbi malzemeleri izlemek ve yönetmek için blokzincir destekli bir platform geliştirildi, böylece tedarik zincirinde dolandırıcılık ve yolsuzluk riski azaltıldı. Bu, ülkenin Ebola ve diğer bulaşıcı hastalıklara karşı mücadelesi bağlamında özellikle önemli olmuştur.
Sağlık hizmetlerinde blokzincir teknolojisini kullanan bir diğer ülke ise Güney Kore. 2020'de Güney Kore hükümeti, COVID-19 salgını sırasında yüz maskelerinin dağıtımını izlemek için blokzincir kullanacağını duyurdu. Hükümet, maskelerin hareketini bir blok zincirine kaydederek, maskelerin onlara en çok ihtiyaç duyanlara adil ve verimli bir şekilde dağıtılmasını sağlayabildi.
Sonuç olarak, sağlık hizmetlerinde blokzincir teknolojisinin kullanılması, sağlık verilerini saklama, paylaşma ve güvenceye alma şeklimizde devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Elektronik sağlık kayıtlarından ilaç tedarik zinciri yönetimine kadar blokzincir, verimliliği artırma, maliyetleri düşürme ve hasta sonuçlarını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Yeni dönemde Hükümetin en öncelikli konularından birisi sağlık sektörünün yapısal sorunlarını çözmek olacağına göre bu konuda blokzincir teknolojisinin getirebileceği olağanüstü bazı avantajları seçimden önce hatırlatmak isterim…
