Halk arasında karabasan olarak da bilinen 'uyku felci' aslında bir çeşit uyku bozukluğudur. Uykuya dalmadan hemen önce, bedenin geçici olarak hareket edememesi (felç olması) sonucu gerçekleşir. En temel nedeni, strestir. İşte, uyku felci (karabasan) belirtileri...
'Uyku felci' hastalığı Netflix'te yayınlanan Behind Her Eyes (Gözlerinin Ardında) dizisinin ardından sosyal medyada gündeme geldi. Halk arasında 'karabasan' olarak da bilinen uyku felci, zaman zaman pek çok kişinin korkulu rüyası olabiliyor. Uyku felci belirtileri genellikle kişinin, uykuya hazırlık aşamasında kendisini gösteriyor.
UYKU FELCİ (KARABASAN) NASIL OLUR?
Kişinin uykuya dalması ve uyuması sırasında beyinde bazı değişimler meydana gelir ve sarmallar şeklinde bir uyku süreci yaşanır. Bu süreç REM uykusu ve non-REM uykusundan oluşur. Her biri yaklaşık 90 dakika sürüyor ve her birinin bitmesinin ardından bir diğer sarmal başlıyor.
Uyku felci REM uykusu sırasında meydana geliyor. Uyku durumunda kaslar felç durumundadır. Uyku felcinde beyin herhangi bir nedenle uyanır fakat kaslar felç durumunu korur. Yani kaslar uyanmaz ve bu nedenle kişi hareket edemez.
Kişinin üzerine biri oturmuş gibi hissetmesinin nedeni ise kasların felç durumunda olmasıdır. Zira uyku felci yaşayan kişilerin 'karabasan' olarak adlandırdıkları ve üzerlerine oturduğunu düşündükleri bir varlık yoktur. Kasların uyku durumunda olmasından kaynaklı olarak vücudun üzerinde bir ağırlık hissedilir.
Uyku felci sadece birkaç saniye sürebildiği gibi bu süre birkaç dakikaya kadar da uzayabilir.
UYKU FELCİ TEDAVİSİ NEDİR?
Uyku felci tedavi edilebilen bir durumdur. Genellikle REM uykusu ile non-REM uykusunun sarmalını ve döngüsünü bozmayan ve uyku sürecini düzene sokan ilaç kullanılır. Fakat bu ilaçların gelişigüzel alınmaması, bir doktor kontrolünde kullanılması gerekiyor.
Antidepresan kullanımı tek başına uyku felcini önlemez. İnternette bu yönde çok sayıda doğru olmayan bilgiyle karşılaşabilirsiniz. Antidepresanlar uyku felcini önleyen ilaçlar değildir. Depresyonu tedavi eden ve dolaylı yoldan depresyon kaynaklı uyku sorunlarının ortadan kalkmasını sağlayabilen ilaçlardır.
UYKU FELCİ (KARABASAN) NEDEN OLUR? İŞTE SEBEPLERİ
* Uzun süre sırt üstü yatmak
* Düzensiz uyuma saatleri; şekerlemeler, çok veya az uyumak
* Fazla stres
* Ani çevre/yaşam tarzı değişiklikleri
* Berrak rüya durumuna girebilmek için kullanılan bilinçli indüksiyon yaygın bir yöntemdir.
* Yapay uyku yardımcıları ve antihistaminler.
* Uyku öncesi açlık.
UYKU FELCİNE (KARABASANA) YAKALANMAMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
* Uykuya yan yatış pozisyonunda dalmaya çalışın.
* Stresli olarak uykuya dalmayın, öncesinde ılık duş ya da müzik dinlemek gibi yöntemlerle stresinizden arının.
* Uyku felci durumunda vücudunuzun herhangi bir yerini oynatmaya odaklanın. Oynatabilirseniz uyku felci ortadan kalkacaktır.
* Paniğe kapılmayın, uyku felci geçici bir durumdur.
