Ürtiker, halk arasında yaygın bilinen adıyla kurdeşen, toplumda sık görülen cilt hastalıklarının başında geliyor. Kızaran, kabaran, kaşıntı yapan döküntülerle gelişen hastalık, özellikle alerjik bünyeli kişilerde daha sık görülüyor. İşte, kurdeşen tedavi yöntemleri...
Bazı ciddi hastalıkların belirtileri ile benzer özellikler gösteren kurdeşen (ürtiker) rahatsızlığı için doğru tanı ve tedavi büyük önem taşıyor. 6 haftayı geçen kurdeşen kronik olabilir. Döküntüleri kısa sürede ortadan kaldırmak mümkün olabildiği gibi zaman zaman inatçı olabilir.
KURDEŞEN (ÜRTİKER) NEDİR?
Kurdeşen, ürtiker derinin üst tabakalarını tutan, pembe veya kırmızı renkte, sınırları belirgin döküntü hastalığıdır. Ürtikerdeki bulgular derinin hemen altındaki damarların genişlemesi ve damarlardan bir miktar sıvının sızması sonucunda oluşur. Vücutta çok sayıda kaşıntı, şiş, kızarıklık ve döküntüye neden olur. Bazı hastalarda ciltteki döküntülere dudaklarda, ağız içinde ve yüzde şişlik de eşlik eder.
KURDEŞEN (ÜRTİKER) NEDEN OLUR?
Kurdeşen, vücut içinden ya da dışarıdan gelebilecek çeşitli uyaranlarla tetiklenmektedir. Bu uyaranların bir kısmı alerjik mekanizmalar yoluyla, bazıları iltihabi enfeksiyonlar sırasında veya sonrasında, diğerleri ise soğuk, sıcak, basınç ve efor gibi fiziksel etkiler yoluyla kurdeşeni tetikler. Bununla birlikte, çoğu durumda tetikleyici faktör bulunamamaktadır. Fakat tetikleyicilerden bağımsız olarak vücutta kurdeşene yol açan mekanizmalar her hastada büyük ölçüde aynıdır:
* Vücudun çeşitli nedenlerle tetiklenmesi sonucunda bağışıklık sisteminin savunma hücrelerinden biri olan mast hücrelerinden histamin ve PAF (trombosit aktive edici faktör) olarak adlandırılan haberci ajanlar salınır.
* Salınan bu haberci ajanlar ciltte bulunan kan damarlarında genişlemeye yol aça ve damarları plazma adı verilen kan sıvısı için geçirgen hale getirir.
* Sonuç olarak kan plazması damar dışına çıkarak deriye yayılır, bölgesel olarak birikir ve kurdeşen adı verilen döküntülere sebebiyet verir.
KURDEŞENİ NE TETİKLER?
Kurdeşen hastalığı için tetikleyici çok sayıda faktör olabilir. Ürtikere neden olabilecek tetikleyicilerden bazıları şöyle sıralanabilir:
* Alerjenler. Özellikle fındık ve kabuklu deniz ürünleri
* Enfeksiyonlar. Virüs, bakteri ya da parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar
* Çeşitli hastalıklar. Tiroid hastalıkları, romatizmal hastalıklar
* Böcek zehiri. Arı sokması ve bazen sivrisinek ısırması
* Fiziksel etkenler. Soğuk, sıcak, güneş ışığı, ter, basınç gibi fiziksel faktörler
* Bazı ilaçlar. Bazı antibiyotikler, tansiyon ilaçları ya da ağrı kesici ilaçlar şekilde sıralanabilir.
KURDEŞEN (ÜRTİKER) BELİRTİLERİ NELER?
Ürtiker geliştiğinde her hastada karakteristik bazı belirtiler ortaya çıkar:
* Ciltte etrafı kızarık şişkinlikler belirir. Bunlar milimetrik küçük alanlar şeklinde olabileceği gibi daha büyük boyutlarda da olabilir.
* Şişen cilt alanlarında kaşıntı ve yanma hissi ortaya çıkar.
* Lezyonlar en fazla 24 saat içerisinde herhangi bir iz veya hasar bırakmadan kaybolur. Fakat bu daha sonraki zamanlarda tekrar etmeyeceği anlamına gelmez.
KURDEŞEN (ÜRTİKER) TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Kurdeşen tedavisi öncelikle olası tetikleyicileri bulmak ve mümkün olduğunca bunlardan kaçınmak şeklinde ele alınır.
Hastanın yediği bir besin ürtikere neden oluyorsa, bu besinin hasta tarafından tüketilmesi yasaklanır. Eğer ürtiker bir ilaç nedeniyle ortaya çıkmışsa, ilgili ilaç doktor tarafından kesilir ve uygun farklı preparatlarla değiştirilir.
Arı, yaban arısı, eşek arısı gibi böcek sokması sonucu ürtiker ortaya çıkmışsa ilgili zehre yönelik spesifik immünoterapi tedavisi gerekebilir.
