Erken ya da geç anne yaşı, çoğul gebelik, enfeksiyonlar, yetersiz gebelik bakımı, annede diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalıklar ve genetik nedenler olup, bazen de nedeni belirlenemeyebilir. Annenin sağlıksız beslenmesi, sigara ve alkol kullanması gibi nedenlerden dolayı da prematüre doğumlar yaşanabilir. İşte, prematüre bebeklerin özellikleri...
Prematüre doğumun anneye, bebeğe ve daha farklı durumlara bağlı nedenleri bulunmaktadır. Bununla birlikte, prematüre bebekler doğum haftalarına göre, ileri derece prematüre, orta derece prematüre ve sınırda prematüre olmak üzere sınıflandırılmaktadır.
PREMATÜRE NE DEMEK?
Bir bebeğin doğması gereken tarihten daha erken bir tarihte doğmasına 'prematüre' adı verilir. Erken doğan, özellikle de çok erken doğan prematüre bebekler, genellikle karmaşık tıbbi problemlere sahiptir. Karşılaşılan tıbbi sorun ve komplikasyonlar bebekten bebeğe değişkenlik gösterir. Ancak bebek ne kadar erken doğarsa, komplikasyon riski de o kadar yüksektir.
KAÇ HAFTADA DOĞAN BEBEKLER PREMATÜRE OLUR?
Normal bir hamilelik süresi 38 hafta ile 42 hafta arasındadır. Hamilelik 37 haftadan önce sona ererse, doğan bebek prematüre olur.
Doğdukları hamilelik haftasına prematüre bebek sınıflaması:
24-31 haftada doğan bebekler: İleri derece prematüre
32-35 haftada doğan bebekler: Orta derece prematüre
36-37 haftada doğan bebekler: Sınırda prematüre
Doğum tartısına göre prematüre sınıflaması:
Bebeğin doğumda 2500 gramdan az olması: Düşük doğum ağırlığı
Bebeğin doğumda 1500 gramdan az olması: Çok düşük doğum ağırlığı
Bebeğin doğumda 1000 gramdan az olması: İleri derecede düşük doğum ağırlığı
PREMATÜRE DOĞUMUN NEDENLERİ
Bir bebeğin prematüre olarak doğmasının pek çok sebebi vardır. Rahim, plasenta ve ana rahmindeki bebeğin durumuna göre prematüre doğum gerçekleşebilir.
Anneye bağlı nedenler: Anne adayının hamilelik sırasında yaşam alışkanlıklarındaki hatalar (alkol, uyuşturucu, sigara) prematüre doğuma neden olabilir. Bununla birlikte, aşırı stres, beslenme bozukluklarına bağlı kilo alınamaması, aşırı yorgunluk ve bakımsızlık da prematüriteye yol açabilir.
Annenin yaşı: 35 yaş üstü ve 18 yaş altı hamilelikler, prematüre doğum için risk sınırındadır.
Sık doğum yapmak: doğum kontrolünün yapılamadığı bölgelerde prematüre doğum daha sık görülür. Uzmanlar iki bebek arasındaki sürenin en az iki yıl olmasını tavsiye etmektedir. Aksi takdirde prematüre doğum olasılığı artar.
Annenin sahip olduğu hastalıklar: Karaciğer, akciğer, kalp ve böbreklerde görülen kronik hastalıklar riski artırır.
Yüksek tansiyon: Annenin yüksek tansiyona sahip olması, kan dolaşımı ile beslenen bebeğin negatif etkilenerek erken doğmasına denen olabilir.
Enfeksiyonlar: Annede görülen bütün enfeksiyon çeşitleri, amnion sıvısına bulaşarak erken doğuma sebep olabilir.
Genital nedenler: Rahim tümörü ve rahmin küçük olması gibi yapısal bozukluklar prematüre doğumun sebepleri arasındadır.
Servikal yetersizlik: Rahim boynunda gevşeme ve yumuşama nedeniyle rahmin fetüsü taşıyamaması erken doğuma sebep olur.
Plasentaya ait nedenler:
Plasentada görülen yapısal bozukluklar, erken doğum nedenleri arasındadır. Ayrıca, yapısal bozukluklar haricinde plasentaya ait kimi patolojiler de şunlardır:
Plasenta dekolmanı: Rahmin iç yüzüne iyice yapışık duran plasenta bir sebeple yerinden ayrılmaya başlar ve erken doğum gerçekleşir.
Plasenta previa: Plasenta rahmin alt kısımlarına yerleştiğinde hamileliğin ilerleyen haftalarında rahmin gerilmesi erken doğumu neden olabilir.
Bebeğe ait nedenler:
Çoklu hamileliklerde bebek sayısı arttıkça erken doğum riski de çoğalır.
Doğuştan anomalisi bulunan bebeklerin prematüre doğma riski daha fazladır.
PREMATÜRE BEBEKLERİN ÖZELLİKLERİ
* Vücudun küçük olmasına karşın orantısız bir şekilde büyük baş
* Zamanında doğan bebeklere göre daha az yağ depolanması nedeniyle yuvarlak olmayan keskin görünümlü vücut hatları
* Tüm vücudu kaplayan ve lanugo adı verilen ince sarı tüyler
* Düşük vücut ısısı. Özellikle doğumdan hemen sonra depolanan yağ eksikliği nedeniyle doğum odasında tespit edilebilir.
* Nefes darlığı ya da solunum güçlüğü
* Emme ve yutma reflekslerinde yetersizlik
Prematüre doğan bebekler, özel bir bakım ünitesinde tutulur ve daha uzun süre hastanede kalmaları gerekir. Prematüre yenidoğan ne kadar bakım gerektirdiğine bağlı olarak yenidoğan yoğun bakım ünitesine ya da farklı birimlere kabul edilerek takip edilebilir. Erken doğmuş bebeklerin bakımı konusunda eğitim almış doktorlar ve uzman bir sağlık ekibi, prematüre bebeğin bakımı konusunda yardımcı olur.
Prematüre bebekler doğumdan hemen sonra ekstra beslenme ve desteğe ihtiyaç duyabilir. Sağlık ekibi, bebeğin neye ihtiyaç duyduğunu belirleyerek bakım planı konusunda ebeveynlere rehberlik eder.
