Yargı süreçlerindeki hak ihlallerini ortadan kaldırmaya yönelik düzenlemeler içeren 'İnsan Hakları Eylem Planı'nı Cumhurbaşkanı açıkladı. Nihai amacın yeni anayasa olduğunu belirten Erdoğan seçimi işaret etti. 'Siyasi partiler ve seçim mevzuatını değiştireceğiz' dedi. Eylem planında, mevcut mevzuatta yer aldığı halde uygulanmayan ilkelere atıf yapılması ‘Yine kağıt üstünde kalacaksa anlamı yok’ tepkisine yol açtı.
Eylem planı için “Temenni belgesi değil” vurgusu yapan Cumhurbaşkanı “Nihai amaç yeni ve sivil anayasa. Partileri, kurumları sürece katılmaya davet ediyoruz” dedi.
Siyasi partiler ve seçim mevzuatında değişikliğe gidileceğini açıkladı. Adaletin titizlikle uygulanması gerektiğini kaydeden Erdoğan “Her çiçeğe su vermeyeceğiz. Boynu bükülmüş bir çiçeğe su vermek adaleti yerine getirirken dikene su vermek zulüm olabiliyor” ifadesini kullandı.
‘ÖZGÜRLÜKLER ÇİĞNENİYOR, BU PLAN MİZAH DERGİSİNE GİRER’
Belge kapsamında, AYM’ye bireysel başvuruda etkinliğin artırılacağı, Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu kurulacağı belirtildi. Uzun yargılama zararlarını karşılayacak bir İnsan Hakları Tazminat Komisyonu kurulacağı kaydedildi.
DEVA Partili Mustafa Yeneroğlu “Bu hükümetten milletin faydasına bir reform beklemek beyhude” dedi. “Kendisi gibi düşünmeyen terörist ilan edilirken bu plan mizah dergisine kapak olur” eleştirisini yöneltti.
REFORMUN ARKASI SEÇİM YASASI
İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan “Plan 9 amaç, 50 hedef, 393 faaliyeti içeren bir belge olarak ortaya çıktı. 2 yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlandı” dedi. Metinde “AYM’ye bireysel başvuru kolaylaşacak. Yargıda üst düzey görevlerde kıdem şartı aranacak. Uzun yargılama zararları karşılanacak. Katalog suçlarda somut delil aranacak” unsurları yer aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıkladı. “Eylem Planımızın nihai amacı, yeni ve sivil bir anayasadır” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları şöyle: “Her maddenin hayata geçmesi için gereken adımları kararlılıkla atacağız. Önümüzdeki hafta da Ekonomi Reform Programımızı açıklayacağız. Bu eylem planı 9 amaç, 50 hedef, 393 faaliyeti içeren bir belge olarak ortaya çıktı. 2 yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlanmıştır. Zaman dilimine yönelik takvim de 2 hafta içinde kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.
DAHA GÜÇLÜ İNSAN HAKLARI
1’inci amaç: Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi. Mevzuat ve uygulamayı bu doğrultuda düzenli olarak gözden geçirecek ve gerekli tüm tedbirleri alacağız. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru sisteminin etkinliğini artırıyoruz.
Siyasi partiler ve seçim mevzuatında değişiklik başlatıyoruz. İnsan hakları kurumlarının etkinliğini artırıyoruz. İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Anayasa Mahkemesi’ne başvuruya gerek kalmaksızın, uzun yargılama zararlarını karşılayacak. Ayrıca, ceza infaz kurumlarını insan hakları odaklı olarak denetim ve takip için ‘Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu’ kuruyoruz.
ADİL YARGILANMA HAKKI
2’inci amaç: ‘Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi’. Hâkim ve savcılara coğrafi teminat sağlıyoruz. Terfi ve teftiş mekanizmasını yeniden yapılandırıyoruz. Gerekçelerin sağlam, tutarlı ve tartışmaları bitiren mahiyette olması için Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun denetim alanını genişletiyor, istinaf dairelerine de bu sebepten dolayı bozma yetkisi veriyoruz.
Yargıda hedef süre uygulamasını istinaf ve adli tıp raporları için de getiriyoruz. İdari yargıda gerekçeli karar otuz gün içinde yazılacak. Müdafiiye dosyaya erişim kısıtlamasına sınır. Avukatlar, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruları elektronik ortamda yapabilecek.
HUKUKİ ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK
3’üncü amaç: ‘Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık.’ İdarenin iş ve işlemlerinde öngörülebilirliği ve şeffaflığı daha da güçlendiriyoruz. Bunun için, idareye yapılan başvurularda idarenin cevap verme süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz. Yine bu doğrultuda, Avrupa Birliği’nin ‘Doğrudan Yabancı Yatırımların İzlenmesi Hakkında Çerçeve Kararı’ ile uyumlu hukuki düzenlemeler yapıyoruz.
Mahkeme kararları erişime açılacak. Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçilebilmek için en az 45 yaş ile birinci sınıf olmanın yanında, belli bir kıdem şartı da getiriyoruz. Adliyelerde hâkimlere destek olacak ‘mahkeme uzmanı’ kadrosu ihdas ediyoruz. Yetersiz ve hatalı rapor veren bilirkişiler, derhal sicilden çıkarılacak.
İFADE, ÖRGÜTLENME VE DİN ÖZGÜRLÜĞÜ
4’üncü amaç: “İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi”. Mevzuatı ve uygulamayı, ifade özgürlüğü ile toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının en geniş şekilde teminat altına alıyoruz. Eleştirileri ve düşünce açıklamalarının soruşturma konusu olmaması için hâkim, savcı ve kolluk görevlilerine eğitim veriyoruz.
Gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştiriyoruz. Kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında izinli sayılmalarını sağlıyoruz. Gayrimüslim cemaat vakıfları yönetim kurullarının oluşturulması ve seçimine ilişkin Vakıflar Yönetmeliği’ni yeniden düzenliyoruz.
KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİ
5’inci amaç: “Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi.” Katalog suçların kapsamını daraltıyoruz. Katalog suçlarda ‘somut delile dayanma şartı’ getiriyoruz. Adli kontrol tedbirlerini de tutuklamada olduğu gibi üst süreye bağlıyoruz. Sadece ifade vermek için mesai saati dışında yakalayıp gözaltına alma, otelde gecenin bir yarısı bulup gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz
İŞKENCEYLE SORUŞTURMALARI
6’ncı amaç: ‘Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması.’ İşkence iddialarıyla ilgili disiplin soruşturmalarında da zamanaşımını kaldırıyoruz. Kamu görevlileri hakkında rücu ve disiplin işlemlerinin etkinliğini artırıyoruz. Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırıcı sebebi, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletiyoruz. Üst ve beden aramaları insan onurunu zedelemeyecek şekilde yapılacak.
MÜLKİYET HAKKI TEMEL HAK
7’nci amaç: ‘Mülkiyet hakkının daha etkin korunması’. Acele kamulaştırmaya ilişkin hükümleri de içerecek şekilde, kamulaştırmayla ilgili tüm mevzuatı yeniden ele alıyoruz. İcra ve İflas Kanunu ile ilgili yönetmeliği, mülkiyet hakkının en geniş şekilde korunmasını sağlayacak şekilde düzenliyoruz.
ÇOCUKLAR İÇİN YAPILACAKLAR
8’inci amaç: “Toplumsal refahın güçlendirilmesi ve kırılgan kesimlerin korunması.” Çocukların fiziki ve ruhi gelişimlerinin desteklenmesi için onların dijital riskler, siber zorbalık ve internet bağımlılığından korunmasına yönelik çalışmaları en üst seviyeye çıkarıyoruz. Tüzel kişi vesayet sistemini hayata geçiriyoruz.
İNSAN HAKLARINA DUYARLI KAMU
9’uncı amaç: “İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalıktır”. İnsan haklarına duyarlı çalışmalarıyla, emsallerine göre öne çıkan kamu görevlilerini ödüllendiriyoruz. Hâkim, savcı ve avukatlara yönelik eğitim faaliyetlerinde, Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihatlarını da içerecek şekilde, insan hakları konusunu merkeze alıyoruz. Her yıl ‘Türkiye İnsan Hakları Raporu’ hazırlanmasını ve kamuoyu ile paylaşılmasını sağlıyoruz.
‘İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI HAZIRLIYORSANIZ KAVALA VE ALTAN’I SERBEST BIRAKIN’
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İnsan Hakları Eylem Planı açıklamasına tepki gösterdi.
Eylem planı açıklanıyorsa Osman Kavala ve Ahmet Altan’ın serbest bırakılması gerektiğini vurgulayan Yeneroğlu “İnsan hakları reformunu Meclis’e getireceğiniz günlerde hak ihlallerinizi yüzünüze vuran, Gergerlioğlu’nun milletvekilliğini bir twetinden dolayı elinden almaya utanmanız gerekir.
Mevcut iktidarın varlığı haksızlıklara borçludur. Sorun üreten bu anlayıştan kesinlikle çözüm beklememiz mümkün değildir. Osman Kavala’nın sırf İnsan Hakları savunucusu olduğu için tutuklu olduğunu ilan eden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını insan hakları eylem planı yapıyorsanız, derhal uygulayacaksınız.
Şayet tutuksuz yargılama kural, tutukluluk istisna ise dört buçuk yıldır tutuklu yargılanan Ahmet Altan’ı serbest bırakırsınız” diye konuştu.
Yeneroğlu “İnsan Hakları Reformu Eylem Planı” için “Kendisi gibi düşünmeyen herkesin vatan haini, herkesin terörist ilan edilebildiği bir ülkede insan hakları eylem planı ilan etmek sadece mizah dergilerine kapak olabilir” dedi.
BEŞTEPE’DE SÜRPRİZ GÖRÜŞME
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı Tanıtım Toplantısı sonrası MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile bir araya geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, Erdoğan ile Bahçeli’nin görüşmesinden fotoğraflara yer verildi.
