İYİ Parti Grup Başkanı Prof Dr. İsmail Tatlıoğlu Bütçe görüşmesinde sordu: “Erhan Usta Plan Bütçe görüşmelerinde size 3 kez sordu ama hiç cevap vermediniz” dedi.
Nedir bu konu gelin beraber bakalım:
06 Ocak 2011 Sabah Gazetesi haberi:
“Dünyanın en uzun ikinci köprüsü olacak İzmit Körfez Geçiş Köprüsü’nü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nü de yapan Japon IHI şirketi inşa edecek. Projenin yüklenicisi Nurol-Özaltın-Makyol-Astaldi-Yüksel-Göçay Ortak Girişim Grubu, önümüzdeki günlerde IHI ile sözleşme imzalayacak. 6 milyar dolarlık proje içinde Körfez Geçiş Köprüsü’nün yaklaşık 1.4 milyar dolara mal olması bekleniyor.”
Rakamları bir daha tekrar edelim:
İstanbul-İzmir otoyol (Körfez geçiş dahil) yapım maliyeti 6 milyar dolar. Bu maliyetin Osmangazi Köprüsü payı ise 1,43 milyar dolar. Köprüyü de zaten ana ihaleyi alan ortak girişim grubu Japon firmaya veriyor.
İhalenin toplam TL değeri 11,5 milyar lira. Ama kur düşük olduğundan dolar bazında 6,0-6,5 milyar dolar ediyor. Köprü ise 1,2 milyar dolar ve yan bağlantılarla en fazla 1,43 milyar dolar maliyete bitiyor.
Not: İhaleyi alan konsorsiyum temel atmak için yaklaşık 3 yıl bekliyor. Oysa ihaleye tek başına girmesi beklenen Cengiz-Kolin-Mapa-Limak sürpriz şekilde eleniyor.
***
Köprünün maliyetini tekrar edelim:
Temel yapım ihale maliyeti 1,2 milyar dolar
TEM bağlantı yolları ile maliyet 1,3 milyar dolara yükseliyor.
Bu maliyete yüzde 5 tamamı kredi kullanımı kabul edilerek eklenen faiz yükü ile toplam maliyet 1,43 milyar dolar.
Biz buna kısaca 1,5 milyar dolar toplam köprü maliyeti diyelim.
***
Gelelim işin Hazine garantilerine veya Devlet & Millet elbirliği ile ödeyeceğimiz faturaya.
İhalede köprü geçiş fiyatı 35 dolar olarak belirleniyor ama bu fiyat ABD enflasyonuna bağlı endeksler oranında her yıl artıyor.
Yıllık geçiş garantisi 14 milyon 600 bin araç. Bu araç sayısı üzerinden yıllık Hazine garantisi 510 milyon dolar. Ama şu anda bile köprü geçiş fiyatı 45 dolara nerede ise vardı.
2035 yılına kadar ortalama ABD enflasyonu üzerinden hesaplandığında otomobil başına dolar garantisi 46 doları geçiyor. Ama biz şu anki fiyat üzerinden gidelim.
45 dolar * 14.600 bin otomobil = yıllık ödenecek para 655 milyon dolar.
Yaklaşık 20 yıl işletme üzerinden 13,1 milyar dolar toplam fatura. Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu küsurat hesapları da dikkate alarak toplam ödenecek paranın tam 13 milyar 015 milyon dolar olduğunu söylüyor.
Tam rakamla ifade edelim:
Toplam yapım maliyeti: 1 milyar 430 milyon dolar (Kabaca 1,5 milyar dolar)
Toplam garanti tutarı: 13 milyar 015 milyon dolar
Tahmini bakım onarım gideri: 650 milyon dolar
Tahmini faiz gideri: 250 milyon dolar
Bir köprüden konsorsiyuma 2035 yılına kadar kalacak net (kar) para 10 milyar 685 milyon dolar.
***
Bakınız burada rakamlarda küçük değişimler olabilir. Mesela Osmangazi Köprüsünün maliyetini 1,47 milyar dolar değil de 1,55 milyar dolar açıklayabilirler. Ama bu köprü ihaleyi alan ve o günlerde basına yansıyan bilgilere göre hiçbir şekilde 1,8-2,0 milyar dolar vs etmez.
Verilen araç ve fiyat garantisi de zaten belli. Yıllık 40 bin otomobil eşdeğer araç ve 35 dolardan başlayan fiyatlar... O fiyat bugün 45 dolara geldi zaten.
Hatta burada hiç hesaba katılmayan kaçak geçiş ve ceza tahsilatı var. OGS-HGS bakiyesi dolu olan insanlara bile neden cezalar geliyor? Çünkü bu cezalardan da işletmeci şirket büyük pay alıyor.
***
Şimdi son notu da ekleyelim:
Bakınız bu köprüde 13 milyar doların hepsini Hazine ödemiyor. Şirketin garanti geliri bu kadar tutmaktadır.
Mesela geçen araçlar 117 lira şu anda köprü parası ödüyor. O geçen araçlar başına en az 150 lirada da Hazine ödüyor. Geçmeyen araçların ise bütün parasını Hazine ödüyor. Burada da Hazine derken aslında Hazineden aktarılan paralarla Karayolları GM ödeme yapıyor.
(Köprü geçiş fiyatı dolar bazında yılbaşı kur dikkate alınarak belirleniyor. Bu kur düzeyi sabit kalsa gelecek yıl Osmangazi Köprüsü geçiş fiyatı 350 lirayı aşacaktır. Hazine bu fiyatın yine yarısından fazlasını Milletin vergileri ile ödeyecek ve oradan geçenler de yüksek bir meblağla köprüyü geçmiş olacaktır. Köprüden geçmeyenler ise zaten vergileri ile ödemeye devam edecektir)
Yapım maliyeti 1,6 milyar doları geçmeyen bir köprüye yıllık 650 milyon dolar gelir garantisini sizce kim nasıl verebilir? Sorarım size, bu dava nasıl bir davadır....
