Tıp dilinde ismi "siyanoz" olan morarma rahatsızlığı insan vücudunda parmakların uçları veyahut dudak çevresi kısmında mavi, morarmaya dönük bir renk değişimi ile kendini gösterir. Sebebi kandaki oksijen miktarının eksik olması nedeniyle muköz zarları, deri üzerindeki maviye dönük, morumsu renk değişikliğidir. Peki daha detaylı olarak bahsetmek gerekirse morarma (siyanoz) nedir? – morarma teşhisi ve çesitleri nelerdir? Gelin bu konu hakkında biraz aydınlanalım.
Temel olarak verdikleri belirtiler ve göründükleri bölgelere göre "periferik tip siyanoz" ve "siyanoz santral" olarak iki farklı tipte ayrılmış olan morarma (siyanoz) hastalığı, hastanın bireysel anlamdaki beden aktivitesine, yaşına ve patolojisine detaylı olarak bakılarak seviye anlamında doğru yerlere oturtulabilir.
PERİFERİK TİP MORARMA
Vücudun daha çok uç noktaları odaklı oluşan bu tipte sebep daha çok dolaşım yetersizliğidir. En bilinen örneklerinden biri olarak, hava sıcaklığının düşük derecede olduğu dönemlerde vücudun damar ve parmak ucu kısımlarında görülen ve daralmaya bağlı olarak buradaki dolaşımın azalmasına işaret eden şekli gösterilebilir.
SANTRAL SİYANOZ
Temel olarak dolaşım ve solunum yolu hastalıklarında görülebilen bu tip morarmalar azalmış kan oksijenizasyonu nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Meydana geldiği kronik solunum yolu hastalıkları astım, KOAH, bronşektazi, bronşit olarak sırlanabilir. Morarmanın bu hastalıklar eşliğinde ağır derece görülmesi mümkündür. Tabii tüm bunların yanı sıra hiçbir şikayet ve belirti göstermeyen bir insanda da akciğer kaynaklı olarak bu hastalığı görek mümkün olabilir.
MORARMA (SİYANOZ) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalığa dair en belirgin belirti olarak vücuttaki renk değişimini sayabileceğimiz gibi bunun yanında etkili farklılık yaratan belirtiler de mevcuttur.
Morarma (siyanoz) hastalığının temel olarak öne çıkan belirtileri şunlardır:
Odaklanamama sorunu
Hızlı kalp atışı
Kas seğirmesi
Öksürük/hırıltı
Baş ağrısı
Nefeste daralma
Bu belirtilerin toplu bir biçimde görülmesi hastaya ,doğal olarak, bir anormali katacakken hızlı bir biçimde, tevdavi amacıyla, çeşitli sağlık kuruluşlarına başvurmayı gerektirir.
MORARMA (SİYANOZ) TEDAVİSİ
Teşhislerin ardından yapılan tüm tetkik ve testler sonucunda hastalığın tedavi sürecinde öncelikle belirtiler kapsamında daha arka planda yatan kalp yahut solunum yolu hastalıklarının varlığı incelenip tespit edilmelidir.
Bu kısımda ise detaylı olarak hastaya dair solunum fonksiyon testleri, akciğer grafisi, arter kan gazları tetkikleri ve EKG gibi verilerin toplanması büyük önem taşımaktadır. Bunun yanında hastalık kendini çok çeşitli olarak göstermesi sebebiyle bazı hastalar adına hava alım yolu tıkanıklığına sebebiyet verebileceğinden ilaç desteği mümkündür.
Tedavi planının içine doğru ve yerinde tanı ve teşhislere ilaveten "mekanik ventilasyon", "oksijen tedavisi", "non-invazif ventilasyon" gibi çeşitli yöntemler vasıtasıyla destek planı oluşturulup hastanın tedavi süreci kapsamında bunların sağlık çalışanları tarafından uygulamaya koyulması büyük önem arz eder.
