Kışın evi sıcak tutmanın yolları aslında oldukça pratik ve masrafsız. Sıcaklık düştüğünde ve dışarısı buz gibi olduğunda bazı püf noktaları uygulayarak kış boyunca sıcak ve rahat kalabilirsiniz. İşte, evinizi daha sıcak tutacak yöntemler...
İngiltere'nin başkenti Londra'da yalnız başına yaşayan emekli Patsy Pope, geçen kış soğuk havayı bacaklarında, sırtında hissederken, bir yandan da ısınmaya çalışıyordu. Yaşadığı sosyal konut dairesinin penceresi, kenarlarından içeri soğuk hava alıyordu. O Aralık ayında hava sıcaklığı sıfır dereceye kadar düşmüştü. Ama Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle birlikte artan enerji fiyatları nedeniyle de ısınma masrafları tavan yapmıştı.
Bir yandan sarınıp soğuktan kaçmaya çalışan Pope, yetkilileri aramış, onlar da evindeki altı kalorifer peteğinin arkasına saracak, içeri hava girmesini engelleyecek folyolarla eve gelmiş. Bu folyoların amacı, içerideki ısının duvardan dışarıya kaçmasını önleyip içeride kalmasını sağlamak.
İçerideki sıcaklığın tam olarak ne kadar değiştiğinden emin olmayan ama aradaki farkı hissedebilen Pope, "Burası sahiden de çok sıcaktı. İçeri giren soğuğu hissetmiyordunuz. Sanki ısı içeride tutuluyor gibiydi" diyor.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, onun bu konuda elde ettiği tecrübe, bazı basit çözümlerle aslında evin içindeki sıcaklığı nasıl da artırılabileceğini gösteriyor. Sosyal medyada da böyle ipuçlarını gösteren onlarca video var.
KIŞIN EVİNİZİ SICAK TUTMANIN BASİT VE UCUZ YOLLARI
Ancak, 'insanlar hangi yöntemi niye tercih etsin?' noktasında nispeten az bilimsel veri mevcut. Ayrıca, sıkça bahsedilen bazı fikirler, örneğin bir odayı mumlarla ısıtmak da tehlikeli olabilir. Elbette ki soğuk iklimlerde kışın ısıtma sistemine sahip olmamak tavsiye edilmez. Ancak söz konusu sistemin performansını biraz artırmak mümkün.
İngiltere de dahil birçok ülkede enerji yoksulluğu da giderek büyüyen bir sorun. Enerji yoksulluğu ile mücadele eden End Fuel Poverty Coalition isimli kuruluş, geçen sene İngiltere’de soğuk evler nedeniyle yaklaşık 5 bin kişinin öldüğünü tahmin ediyor. Bu veri, bir önceki kışa göre yaklaşık yüzde 50’lik bir artışı simgeliyor. ABD’de Enerji Enformasyon Dairesi, hanelerin yüzde 27'sinin enerji güvensizliği yaşadığını ve bunun da yaklaşık 34 milyon haneye tekabül ettiğini belirtiyor.
Ekonomik ısınma yöntemleri hakkında bilmeniz gerekenleri, tasarruf yöntemlerini derledik.
EVİ SICAK TUTMAK İÇİN NE YAPMALI?
İngiltere'de küresel inovasyonu destekleyen bir vakıf olan Nesta'nın sürdürülebilir gelecekten sorumlu direktör yardımcısı Katy King, "Bu ucuz ya da ücretsiz yöntemlerin bazıları hakkında yeterince bilgi yoktu" diyor. Geçen sene Nesta, insanların peteklerin arkasına folyo yerleştirmek veya pencerelerine cam filmi eklemek gibi yöntemlerle elde edebilecekleri tahmini tasarrufları kilovat saat cinsinden hesapladı.
Tipik bir İngiliz evinin enerji tüketiminde beklenen değişikliğe dayanan bu veriler, bir kombinin peteklere gönderdiği suyun sıcaklığını 60C'ye düşürmenin yılda 43 sterlin (55 dolar) tasarruf sağlayacağını gösteriyor. King, kombi su sıcaklığını daha da düşürülmesi durumunda bu tasarrufun artacağını söylüyor.
Cam filmler de çoğu evde yaklaşık 40 sterlin (51 pound) tasarruf sağlayabilir. Bu veriler 2023 sonbaharında İngiltere’deki enerji maliyetini yansıtıyor. Ancak ABD Enerji Bakanlığı pencerelerden geçen ısının binaları ısıtmak ve soğutmak için kullanılan enerjinin yaklaşık yüzde 25-30'unu oluşturduğunu tahmin ediyor.
Ancak Nesta araştırması, peteklerde kullanılan folyo desteğinin o kadar de büyük bir tasarruf sağlamadığını gösteriyor. Bu sadece gaz veya yakıt bazlı ısıtma sistemlerinin olduğu evlerde dıştan yalıtımlı duvarlarda işe yarıyor. Bununla birlikte, içeri sızan havayı azaltmak oldukça etkili olabilir.
KIŞIN EVİN SICAK OLMASI İÇİN NE YAPMALI?
Termostatınızı 20 dereceden 19C dereceye indirebilmenin 100 sterlinden (127 dolar) fazla tasarruf sağlayacağı da düşünülüyor. Kalın giyinmek de yıl boyunca maliyetleri düşürebilir.
Araştırma, ücretsiz veya düşük maliyetli önlemlerle yıl boyunca birkaç yüz sterlinlik tasarruf sağlanabileceğini söylüyor.
Başka birçok tasarruf yöntemi de var. Örneğin, peteklerin havasını almak da ısınmayı iyileştirmenin iyi bir yolu.
Sürdürülebilir Enerji Merkezi'nde yakıt yoksulluğu danışmanı Elliot Clark, duşta geçirdiğiniz zamanı da düşünmeniz gerektiğini söylüyor. Özellikle de suyun elektrikle ısıtıldığı bir duşunuz varsa. İngiltere'deki mevcut ortalama elektrik fiyatlarıyla, 10 dakikalık sıcak bir duş yaklaşık 50 peni (64 sent) tutabiliyor.
Bu tek başına büyük bir miktar değil. Ancak örneğin üç kişi yaşıyorsanız, bu masraf yılın 365 günü ile çarpıldığında yaklaşık 550 sterlin (700 dolar) tutuyor. Clark, duşu dört dakikaya düşürerek bu maliyeti yarıdan fazla azaltabileceğinizi söylüyor.
EVİ NASIL SICAK TUTARIZ?
İngiltere'de bağımsız danışmanlık hizmeti veren The Heating Hub'dan Jo Alsop, içeri sızan havayı azaltmanın ne kadar önemli olduğunu vurguluyor. Kendi oturma odasındaki açık şömineyi kaldırtan ve harika sonuçlar elde eden Alsop, "Bu oturma odamı değiştirdi. Evin tüm sıcak havasını emiyordu" diyor.
Clark, dış duvarlardaki boruların etrafındaki deliklerin de iyi kapatılmasını öneriyor. Kalın perdeler ve kapı altı süngerleri de bu anlamda oldukça faydalı. Ancak aspiratör çıkışlarını tıkamamak önemli.
Kâr amacı gütmeyen kuruluş Energy Systems Catapult'tan Rose Chard, sıcaklıktaki küçük bir artışın bile hayatları değiştirebileceğini söylüyor:
"Sadece bir ya da iki derece ile solunum problemlerinde ya da ruh sağlığı sorunlarında azalma görebilirsiniz. Bunun küçümsenmemesi gerektiğini düşünüyorum."
İnsanlar sık sık, "Odayı değil, kişiyi ısıtın" sözünü kullanabilir. Maliyetleri düşürmek için termal kıyafetler, elektrikli battaniyeler de önerilebiliyor. Ama Chard, bu durumda soğuk havayı solumaya devam edeceğinizi, bunun da potansiyel olarak zararlı olduğunu söylüyor: "Bunun solunum semptomları üzerinde bir etkisi olabilir."
Ayrıca, soğuk duvarlar ve camlar yoğuşma, dolayısıyla da küf için mıknatıs görevi görür. Siyah küf de oldukça zararlı. Bir evde bir kez küf çıktığında da ortadan kaldırılması zor.
EVİ SICAK TUTMAK İÇİN NE YAPMALI?
İngiltere'deki Sheffield Hallam Üniversitesi'nden Aimee Ambrose, "İnsanları ısıtma sistemlerini kullanabilecekleri bir duruma getirmek istiyoruz. Isınmanın yerini tutacak bir şey olmamalı" diyor.
Ambrose, bazen TV ve sinema filmlerinde görülen bazı yöntemlerin de tehlike olduğunun altını çiziyor. Örneğin, ısınmak için mum yakılmasının yangınlara neden olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Konut ve enerji maliyetlerinin, insanların gelirlerine kıyasla daha yüksek olduğu ülkelerde, soğuk evler çok daha fazla insan için sorun olabilir. Bu durumda ısıtma sisteminizin performansını artırmaya yönelik düşük maliyetli önlemler de daha az uygulanabilir hale gelmeye başlıyor.
Antoine Rassasse, Londra'da ev arkadaşlarıyla birlikte yaşıyor. Şu anda iş arıyor. "Kimse işsiz kalmak istemez" diyor. Yardım ödenekleri her ay yalnızca faturalarını karşılıyor. Bankadaki eksi hesabıyla da geçinmeye çalışıyor. Ancak dairesi soğuk. Yatak odasında tek cam var. O ve ev arkadaşları ısıtmayı her gün sadece birkaç saatliğine açabiliyor. Ev sıcak olsun diye panjurları kapalı tutuyor, kat kat termal giysiler giyiyorlar.
KIŞIN EVİ SICAK TUTMANIN YOLLARI NELER?
"Evde sıcak hissetmeyi geçtim, sanki dışarıdaymışım gibi hissediyorum. Bu berbat bir duygu" diyor.
Beslenme ihtiyacını gıda bankalarından karşılayan Rassasse, "Gıda bankaları olmasaydı ne yapardım bilmiyorum" diyor.
Rassasse, geçen yıl BBC'de ekonomik ısıtma yöntemlerinin tartışıldığı bir program izlediğini hatırlıyor. Ancak kiraladığı evde çok fazla değişiklik yapmaktan çekindiğini belirtiyor. Ayrıca, cam filmi gibi şeylere harcayacak çok az parası var. "Param olsaydı tabii ki daha fazla yatırım yapardım" diyor.
Dolayısıyla bu tip önlemler, makul ölçülerde de olsa ısıtma sistemlerini kullanabilen insanlar için maliyetleri düşürmeye yardımcı oluyor.
Enerji faturalarını karşılamak için emekli maaşına güvenen Pope için ısınma masrafları göz korkutucu olmaya devam ediyor. Bu onun için alışılmadık bir şey. Çalışırken hiç böyle zorluklarla karşılaşmamış. Belediyenin yardımı için minnettar. Fakat Pope, daha büyük bir müdahalenin gerekli olduğunu söylüyor. Isınmanın bir insan hakkı olduğunu savunuyor.
"Savunmasız insanlar için, emekliler, engelliler, küçük çocuklar için daha fazlası yapılmalı" diyor.
