Kadın çalışanlar bir işte çalışıyorken evlenmeleri durumunda evlilik tazminatı alabiliyorlar. İşten ayrılan kadınlara, iş sözleşmesini kendileri sonlandırsalar bile kıdem tazminatı ödeniyor. Peki, kıdem tazminatı nedir ve ne kadar ödeniyor? İşte kıdem tazminatına dair tüm detaylar...
Evlenince işten çıkmak isteyen kadınların evlilik tazminatı hakkı oluyor. Bu kapsamda işten ayrılacak kadınlar iş sözleşmesini kendileri bitirse de kıdem tazminatı verilebiliyor. Söz konusu tazminat sadece kadın çalışanlar için geçerli olurken 2. evliliğini yapanlar da aynı haktan yararlanabiliyor.
BELİRLİ BİR ÇALIŞMA SÜRESİ GEREKİYOR
İşten ayrılmak için hak düşürücü sürenin dışında bir kurumda belli bir sürede çalışmış olmak da gerekiyor.
İHBAR SÜRESİNE UYULMASI ŞART MI?
Avukat Muhsine Tülin Kavasoğlu, çalışanların ihbar süresine uyma zorunluluğuyla ilgili, “Yargıtay’a göre iş sözleşmesini evlilikten dolayı fesheden kadın çalışanın işverene ihbar öneli tanıma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yargıtay kararlarında bu konu şu şekilde ifade edilmektedir:
Kadın işçinin yasanın tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez. Aynı zamanda işçinin işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu da bulunmamaktadır.
İşçinin 1475 sayılı Yasanın 14 üncü maddesi hükümleri uyarınca emeklilik, muvazzaf askerlik, evlilik gibi nedenlerle iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işverenin ve işçinin ihbar tazminatı talep hakkı bulunmamaktadır."
ÖDENEN TAZMİNATI GERİ ALMA HAKKI VAR
Kavasoğlu, evlendiği için iş sözleşmesini bozarak kıdem tazminatı alıp işten çıkan kadınların sonradan tekrardan çalışma hayatına dönme hakkının kötüye kullanılması olarak değerlendirilemeyeceğini belirterek, “Kendisine ödenen kıdem tazminatı geri alınmaz. Hatta kadınlar evlilikten dolayı fesih sonrasında ara vermeden başka bir iş yerinde çalışabilir, kıdem tazminatıyla alakalı kanun hükmü açısından bir farklılık olmaz. Fakat bu konuda her bir olay için özellikli durumlara dikkat etmek gerekiyor. Kadın işçinin kıdem tazminatı almak amacı ile boşanarak, boşandığı eşi ile kısa bir süre içerisinde tekrardan evlenmesi, dürüstlük kuralına aykırılık olarak değerlendirilebilmektedir. Dürüstlük kuralına aykırılık bulunduğunun tespiti/kanıtlanması halinde kıdem tazminatı ödenmez, ödendi ise geri alınabilir. Yine Yargıtay kararlarına göre işveren açısından haklı fesih nedenlerinin oluşmasından sonra, fesih prosedürünü etkisiz kılmak için işçinin kendisinden kaynaklanan derhal fesih nedenlerine dayanması mümkün olmaz. Buna örnek olarak güveni kötüye kullanma teşkil eden işlemlerde bulunduğu tespit edilen ve savunması istenen kadın işçinin evlilik sebebiyle iş sözleşmesini feshetmesi gösterilebilir. Bu halde işçi, işveren tarafından yapılan tahkikat sonucunda güveni kötüye kullanma teşkil eden haller kapsamında haklı nedenle feshe muhatap olursa, kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.” sözlerine yer verdi.
HANGİ ÜCRETLERİN ÖDEMESİ YAPILIYOR?
İş sözleşmesi feshinde çalışan fesih anından itibaren doğan hakları ücret, kullanılmayan izin alacağı, fazla mesai ücretleri, ulusal bayram ile genel tatil ücretleridir. Bunların ödemesinin yapılması zorunludur.
YETKİ İŞ MAHKEMELERİNDE
Evlendiği için işten çıkan ve kıdem tazminatı isteyen kadınların dava açma hakkı olduğunu söyleyen Kavasoğlu, “5953 sayılı Kanun’a tabi gazeteciler, 854 sayılı Kanun’a tabi gemi adamları, 4857 sayılı İş Kanunu’na ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndaki hizmet sözleşmelerine tabi işçiler ile işveren arasında, iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına bakmaya iş mahkemeleri yetkilidir.
Dolayısıyla evlilik sebebiyle fesihte kıdem tazminatı dahil olmak üzere tüm işçilik alacaklarının ödenmesi talebiyle açılacak davalar, iş mahkemelerinde açılmalıdır. Yetkili iş mahkemesi, davalının yerleşim yeri mahkemesi veya işin görüldüğü yer mahkemesidir.” dedi.
BİR YILLIK SÜREDE İŞVERENE BİLDİRMEK GEREKİYOR
Avukat Cemile Şeyma Şahin de evlilikten dolayı işten çıkacak kadınların, evlilik tarihi itibariyle maksimum bir senede bu isteğini işverene belirtmesi gerektiğini söyledi.
Evlilik tazminatının alınamadığı durumları da söyleyen Şahin şunları söyledi:
"Evlilik tarihi üzerinden 1 yıldan fazla süre geçtiği takdirde bu sebebe dayalı olarak iş akdi feshedilse dahi tazminat alacağı doğmaz. Pek tabii evlenme sebebiyle iş akdinin sonlandırılması sonucu tazminata hak kazanılabilmesi için kişinin kesintisiz olacak şekilde en az bir yıldır işyerinde çalışıyor olması şartı da aranmaktadır. Kadın işçinin fesih bildirimini yaptığı tarih ya da istifa dilekçesinde özellikle yer verdiği tarih itibari ile iş ilişkisi kesin bir şekilde sonlanmış olur."
EVLİLİK TAZMİNATI HESAPLAMASI NASIL YAPILIYOR?
Evlilik tazminatı kıdem tazminatının aynı haklı neden ile iş akdinin feshedilmesi gibi hesaplanıyor. Kişilerin çalışmış olduğu sene ve 30 günlük brüt ücret miktarının çarpımı tazminat ücretini belirliyor.
