Amaçlı olarak yapılan bir tıbbi test olan amilaz testi, amilaz enziminin kan düzeylerini ölçer. Bu enzim pancreas ve salivary bezler tarafından üretilir ve sindirimde rol oynar. Amilaz testi, pankreatit (pankreas iltihabı) veya safra kesesi rahatsızlıklarının belirlenmesinde kullanılabilir.
Amilaz testi, genellikle pankreatit (pankreas iltihabı) veya safra kesesi rahatsızlıklarının belirlenmesinde kullanılır. Pankreatit, pankreasın iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır ve ağrı, bulantı, kusma gibi belirtilerle seyredebilir. Amilaz testi, pankreatitin erken evrelerinde tanı konulmasını ve tedavi planının oluşturulmasını kolaylaştırabilir. Aynı zamanda amilaz düzeyleri safra kesesi rahatsızlıklarının da belirlenmesinde kullanılır.
AMİLAZ NE ZAMAN YÜKSELİR?
Amilaz enzimi, genellikle pankreatit (pankreas iltihabı) veya safra kesesi rahatsızlıkları gibi bazı sağlık durumlarında artar. Özellikle, pankreatit sırasında pankreasın hasar görmesi sonucunda amilaz enzimi kan dolaşımına geçer ve dolayısıyla amilaz düzeyleri yükselir. Aynı zamanda safra kesesi enflamasyonu (kolesistit) veya tümörler gibi safra kesesi rahatsızlıkları da amilaz düzeylerini yükseltebilir.
AMİLAZ YÜKSEKLİĞİ NE ZAMAN TEHLİKELİDİR?
Amilaz düzeylerinin yüksek olması, genellikle pankreatit veya safra kesesi rahatsızlıklarının bir göstergesidir. Ancak, yüksek amilaz düzeyleri, diğer sağlık durumlarından da kaynaklanabilir. Örneğin, böbrek yetmezliği, karaciğer rahatsızlıkları, malign hastalıklar gibi durumlar amilaz düzeylerini yükseltebilir.
Amilaz düzeylerinin çok yüksek olması pankreatitin ciddi bir formunun varlığını düşündürür ve hemen doktorunuza başvurmalısınız. Ciddi pankreatit sebebiyle ağrı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler olabileceği gibi, halsizlik, terleme, halsizlik, solunum sıkıntısı gibi genel belirtiler de olabilir.
Amilaz Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Amilaz düzeylerinin yüksek olması, genellikle pankreatit (pankreas iltihabı) veya safra kesesi rahatsızlıklarının bir göstergesidir.
Pankreatit belirtileri arasında;
Sırt veya göğüste ağrı
Bulantı ve kusma
İshal
Ateş
Solukluk
Halsizlik
Terleme
Karın şişkinliği gibi belirtiler yer alabilir.
Ancak, herkesin belirtileri farklı olabilir ve yüksek amilaz düzeylerine bağlı olarak belirtiler olmayabilir. Ayrıca amilaz yüksekliği genellikle safra kesesi rahatsızlıkları ile birlikte belirti vermeyebilir. Bu nedenle, yüksek amilaz düzeyleri nedeniyle doktora başvurmalısınız ve ilaç tedavisi, diyet veya cerrahi tedavi gibi tedavi seçenekleri hakkında konuşmalısınız.
AMİLAZI NE YÜKSELTİR?
Amilaz düzeylerinin yüksek olmasının birçok nedeni olabilir.
En sık görülen nedenler arasında:
Pankreatit: Pankreas iltihabı olarak adlandırılan pankreatit, amilaz düzeylerini yükseltebilir. Pankreas hasar görürse, amilaz enzimi kan dolaşımına geçer ve dolayısıyla amilaz düzeyleri yükselir.
Safra kesesi rahatsızlıkları: Safra kesesi enflamasyonu (kolesistit) veya safra kesesi tümörleri gibi safra kesesi rahatsızlıkları da amilaz düzeylerini yükseltebilir.
Böbrek yetmezliği: Böbreklerin normal işlevlerini yerine getirememesi, amilaz düzeylerini yükseltebilir.
Malign hastalıklar: Bazı kanser türleri, amilaz düzeylerini yükseltebilir. Örneğin, pankreas, safra kesesi, mide veya kolorektal kanser gibi tümörler amilaz düzeylerini yükseltebilir.
Diğer nedenler: Diğer nedenler arasında, yüksek alkol tüketimi, böbrek taşları, pankreas kistleri gibi durumlar yer alabilir.
AMİLAZ DEĞERİ KAÇ OLMALI?
Amilaz değerinin ne kadar olması gerektiği, kişinin cinsiyeti, yaşı, vücut kompozisyonu ve sağlık durumu gibi faktörlere göre değişebilir.
Ancak genel olarak normal amilaz düzeyleri aşağıdaki gibi belirlenir:
Erkekler için: 19-110 U/L (unit/litre) arası
Kadınlar için: 25-125 U/L arası
Ancak, laboratuvarlar arasında normal değer aralıkları biraz farklılık gösterebilir. Bu nedenle, daha doğru sonuçlar için laboratuvarınızın belirlemiş olduğu normal aralıkları kontrol etmeniz önerilir. Ayrıca, amilaz düzeylerinin yüksek olması tek başına bir hastalığın varlığını kanıtlamaz, bu nedenle diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.