Maliyetiyle, ekolojik etkileriyle tepki çeken Kanal İstanbul seçim öncesi yeniden öne çıktı. Projeyi vatandaş istemeyince hükümet konuyu sürüncemede bırakma yoluna gitti. Cumhur İttifakı'nın adayı Kurum da sorular karşısında 'Gündemimizde yok' demekle yetindi. Kafa karıştıran belirsizlik karşısında iktidara 'Kanal'dan vazgeçtiyseniz çıkıp söyleyin, bu iş bitsin' çağrıları yapıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'hayali' olarak gördüğü, oluşan tepkiler karşısında "İnadına yapacağız" dediği Kanal İstanbul yeniden gündemde. Ekolojik hayata olumsuz etkisi bilimsel raporlarla ortaya konan, anketlerde destek bulamayan Kanal'ın bir lüks konut projesi olduğu ortaya çıktı. Ancak hükümet kanadından projenin sürdürüleceği dile getirildi. Son olarak İBB’nin başvuruları üzerine de yargı, Kanal İstanbul’un imar planlarını peş peşe iptal etti.
VATANDAŞ İSTEMİYOR HÜKÜMETTEN NET BİR AÇIKLAMA GELMİYOR
Seçmenin dev maliyetli projeye itirazı güçlü bir eğilim haline gelince 31 Mart öncesi hükümet çareyi kritik konuyu geçiştirmekte buldu. İBB başkan adayı Murat Kurum, katıldığı programlarda vatandaşların "Projeden vazgeçtiniz mi?" sorusuna "Neden vazgeçtik mi" yanıtını verdi. Önceki gün de "İstanbullunun gündeminde olmayan bizim de gündemimizde olmayacak" dedi. Ancak hükümet kanadından projeye ilişkin net bir açıklama yapılmaması kafa karıştırdı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığından itibaren rüyam” dediği; Başbakan iken 27 Nisan 2011’de “çılgın proje” olarak kamuoyuna duyurduğu Kanal İstanbul, yerel seçimler öncesi yeniden tartışılmaya başlandı. Megakentin içinden 2 deniz geçen bir şehre dönüştürecek projenin ilk startı, 2021 yılında Sazlıdere Köprüsü’nün temel atma töreniyle resmen verildi. Bölgedeki mahallelerde istimlaklar yapıldı. Projenin resmi sitesi halen faaliyette.
Anadolu Ajansı’nın 26 Haziran 2021 tarihli haberinde “Avrupa Yakası’nda Karadeniz ile Marmara Denizi’nin arasına yapılacak Kanal İstanbul’un uzunluğu yaklaşık 45 kilometre, taban genişliği minimum 275 metre ve derinliği 20,75 metre olacak. Projenin tamamlanma süresinin 7 yıl olması öngörülüyor. Kanal İstanbul’un her iki tarafında 250 biner konutluk devasa şehirler kurulması planlanıyor. İnşaat maliyeti 75 milyar lira ve kamu-özel iş birliği kapsamında inşa edilecek” bilgileri verilmişti. Eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 1,5 yıl önce yaptığı açıklamada Kanal İstanbul’un maliyetinin 20 milyar doları bulacağını söylemişti.
“İNADINA YAPACAĞIZ”
İletişim Başkanlığı da projenin amaçlarını şöyle anlatıyor: “İstanbul Boğazı’nın tarihsel ve kültürel dokusunun korunması ve güvenliğinin artırılması, deniz trafiğinden kaynaklanan yükün azaltılması. yeni bir uluslararası deniz trafiğine açık bir su yolunun oluşturulması, olası bir İstanbul depremi dikkate alınarak yatay mimariye dayalı modern bir yerleşim alanı oluşturulması.” Cumhurbaşkanı Erdoğan, anketlerde halkın yarısından fazlasının “Kanal İstanbul’u istemiyoruz” demesine rağmen “İnadına yapacağız” diye rest çekmişti. Ancak araya pandemi ve ekonomik kriz girince proje hükümet tarafından uzun süre dillendirilmedi.
MAHKEMEDEN RET
14 Şubat’ta, İstanbul 11. İdare Mahkemesi, “Kanal İstanbul 1. Etap Yenişehir Rezerv Yapı Alanı İmar Planı”nı iptal etti. Mahkeme ayrıca İBB’nin imar planına ilişkin itirazını reddeden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın işleminin hukuka uygun olmadığına hükmetti. ÇED davası da halen Danıştay’da görülüyor. Projeye karşı çıkanlar “8 bin 300 hektar alan imara açılacak. Bölgede tarım ve hayvancılık faaliyetleri sona erecek. Su kaynakları ve rezervleri yok olacak. 394 bin ağaç kesilecek.
Marmara, Karadeniz ve Ege Denizi’nin ekolojisi tamamen değişecek. İklimi bozacak. Havayı kirletecek. Deprem açısından çok riskli olan bölgedeki çalışmalar olası bir sarsıntıda yıkımı artıracak. İstanbul Boğazı ile açılacak kanal arasında oluşacak adaya 8 milyonluk bir nüfus hapsedilecek” görüşünde.
İNŞAATLAR YÜKSELİYOR
Cumhur İttifakı’nın İBB adayı Murat Kurum, Kanal İstanbul’a dair sorulara ‘İstanbullunun gündeminde olmayan bizim gündemimizde olmayacak’ dese de proje alanında “konut ve ticaret” alanları inşa edilmesi amacıyla ihale düzenlenmesi kafaları karıştırdı. Proje ortaklarından Emlak Konut ve Türk Hava Yolları, Dursunköy’de yapılacak söz konusu inşaatlar için iktidara yakınlığıyla bilinen Kuzu Grup ile 3,3 milyar TL’lik sözleşme imzaladı.
Ayrıca imar planlarının iptaline rağmen Arnavutköy’deki tarım arazileri üzerinde TOKİ’nin 5 etaplı konut projeleri devam ediyor. Kuzey Ormanları Savunması’ndan (KOS) Şehir ve Bölge Plancısı Ayşe Yıkıcı, “İktidar, Kanal İstanbul projesi kapsamındaki inşaat ve rant yağmasına başladı. Hukuk süreçlerinin devam ediyor olmasına aldırılmıyor. Bölge, iş araçlarıyla hızla kazılıp şantiyeye çevriliyor. Maksat, kanal yapmak değil. Kuzeydeki İstanbul’un son kalan tarım ve orman alanlarını da inşaat sermayesine işgal ettirmek” iddiasında bulundu.
