TÜİK'in paylaştığı verilere göre Türkiye'de ilkokula başlama yaşındaki bir bireyin eğitimde geçirmesi muhtemel süre 2023'te bir önceki yıla göre %1,3 düşüşle 17,9 yıl olarak hesaplandı. Erkeklerde yüzde 2,8 düşüş olurken, kadınlarda yüzde 0,3 artış görüldü. 2023'te il bazında en yüksek MES 20,3 yıl ile İstanbul'da kaydedildi. muhtemel eğitim süresi en düşük olan il 14,9 yıl ile Muş ve Şırnak oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2023 yılı Muhtemel Eğitim Süresi (MES) verilerine göre, ilkokul çağına giren bir bireyin eğitim hayatında geçirmesi muhtemel süre 17,9 yıl olarak belirlendi. Bu, bir önceki yıla göre %1,3’lük bir düşüş anlamına geliyor.
MES, eğitim sistemine giriş yapan bir bireyin okul öncesinden yükseköğretime kadar geçirdiği sürenin tahmini olarak hesaplanmasını sağlayarak eğitimdeki eğilimleri ortaya koyuyor.
EĞİTİM SÜRESİ ERKEKLERDE DÜŞTÜ, KADINLARDA YÜKSELDİ
Verilere göre, 2023 yılında erkeklerde eğitim süresi 17,6 yıla gerilerken (%2,8 düşüş), kadınlarda 18,4 yıla yükseldi (%0,3 artış). Bu durum, kadınların eğitimde kalma süresinin erkeklere kıyasla arttığını gösteriyor. Kadınlar ve erkekler arasındaki eğitim süresi farkının büyümesi, cinsiyet eşitliği politikalarının daha da önem kazandığını ortaya koyuyor.
20,3 YIL İLE EN YÜKSEK EĞİTİM SÜRESİ İSTANBUL'DA
2023 yılında Türkiye genelinde en uzun muhtemel eğitim süresi 20,3 yıl ile İstanbul'da gerçekleşti. İstanbul, eğitimdeki bu yüksek süre ile diğer illerin önüne geçerken, Karabük (19,7 yıl), Ankara (19,6 yıl), Rize (19,1 yıl) ve Erzincan (19,1 yıl) da üst sıralarda yer aldı. Bu illerdeki yüksek eğitim süreleri, bölgesel gelişmişlik farklarının eğitime yansıdığını gösteriyor. Öte yandan, en düşük MES değerine sahip iller 14,9 yıl ile Muş ve Şırnak oldu. Bu illeri 15,1 yıl ile Ağrı ve Şanlıurfa takip etti.
SON 5 YILDA EĞİTİMDE EN BÜYÜK ARTIŞ GÜMÜŞHANE’DE
2019 ile 2023 yılları arasındaki veriler incelendiğinde, eğitim süresinin en fazla arttığı il %8,3 artışla Gümüşhane oldu. Gümüşhane'yi %4,6 ile Hakkari, %2,5 ile Van, %2,1 ile Diyarbakır ve %1,7 ile Ağrı izledi. Bu artışlar, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki illerde eğitim yatırımlarının olumlu sonuçlar vermeye başladığını işaret ediyor. Ancak aynı dönemde MES’te en büyük düşüşler %10,4 ile Eskişehir, %10,3 ile Çankırı ve %10 ile Yalova’da kaydedildi. Bu düşüşler, eğitim politikalarının yerel düzeyde daha iyi incelenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
CİNSİYET EŞİTLİĞİ ENDEKSİ KADINLAR LEHİNE ARTTI
Cinsiyet eşitliği endeksi, kadınların eğitim süresinin erkeklere oranını ölçüyor ve 2023 yılında bu endeks 1,05 olarak kaydedildi. 2018 yılında 0,97 olan bu değer, son beş yılda %0,08’lik bir artış gösterdi. Bu yükseliş, kadınların eğitimde erkeklere kıyasla daha uzun süre kaldığını ve cinsiyet eşitliği alanında ilerlemeler kaydedildiğini gösteriyor. Endeksin en yüksek olduğu iller sırasıyla Tunceli (1,12), Iğdır (1,12), Çanakkale (1,10), Bartın (1,09) ve Çankırı (1,09) oldu. Öte yandan, en düşük cinsiyet eşitliği endeksine sahip iller Bitlis (0,95), Şanlıurfa (0,95), Siirt (0,95) ve Muş (0,96) olarak belirlendi.
EĞİTİMDE BÖLGESEL FARKLILIKLAR DEVAM EDİYOR
2023 yılı MES verileri, Türkiye'deki eğitim süresinde önemli bölgesel farklılıkların hâlâ mevcut olduğunu gözler önüne seriyor. İstanbul, Ankara ve Karabük gibi gelişmiş iller, uzun eğitim süreleriyle öne çıkarken, Muş, Şırnak ve Ağrı gibi iller düşük eğitim süreleri ile dikkat çekiyor. Bu farklar, Türkiye’nin eğitim politikalarının bölgesel kalkınma stratejileri ile uyumlu bir şekilde tasarlanması gerektiğini gösteriyor.
