2024 yerel seçimleri üzerinden dört ay geçti ancak sandıktan çıkan oy sonuçları hala tartışılıyor. KARAR’ın ulaştığı verilere göre İstanbul’da CHP’li olmayan seçmenlerin yüzde 38’i Ekrem İmamoğlu’na oy verdi. Siyaset Bilimci Emrah Gülsunar, CHP'li olmayan seçmenlerin oy verme davranışını ve partiler arası oy geçişlerini KARAR’a yorumladı.
SEMA KIZILARSLAN
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 1994 yılında belediye başkanı seçildiği İstanbul’da dengeler 2019 yerel seçimleri ile değişmiş, 25 yıldır AK Parti'nin yönettiği şehir CHP'ye geçmişti.
2024 yerel seçimlerinde ise yarış, mevcut İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile AK Parti'nin adayı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum arasında olmuştu. Ekrem İmamoğlu oyların yüzde 51,09'unu, AK Parti adayı Murat Kurum yüzde 39,59'unu almıştı.
39 ilçeden 26'sını CHP, 13'ünü AK Parti ilk sırada tamamladı. CHP'nin yarışı önde bitirdiği ilçeler arasında daha önce AK Parti’nin güçlü olduğu Üsküdar, Beyoğlu ve Eyüpsultan da var.
KARAR’ın ulaştığı sandık/mahalle bazlı oy geçiş analizine göre İstanbul’da İmamoğlu’na;
-İYİ Parti’den: Yüzde 70-80
-DEM’den: Yüzde 45-55
-Yeniden Refah Partisi’nden: Yüzde 10-20
-MHP’den: Yüzde 10-20
-AK Parti’den: Yüzde 5-15 aralığında oy geçişi oldu.
“BU DURUM SADECE İMAMOĞLU İÇİN GEÇERLİ DEĞİL; DİĞER BİRÇOK İLDE DE BÖYLE OLDU”
Siyaset Bilimci Emrah Gülsunar, İstanbul’da CHP’li olmayan ve İmamoğlu’na oy veren seçmenlerin oy davranışlarının anlamını KARAR’a değerlendirdi. Gülsunar, CHP’ye kayan oyların sadece İstanbul’da değil farklı şehirlerde de yaşandığını vurguladı:
“Türkiye'deki muhalefet seçmeninde Erdoğan ve AK Parti'ye karşı güçlü bir tepki var. Artık İYİ Parti ve diğer muhalefet partileri için öncelikli olan kendi partilerinin alacağı oy oranı mı yoksa AK Parti'nin kaybetmesi mi? Bu ikileme girildiğinde, hem İYİ Parti seçmeni hem de diğer parti seçmenleri için AK Parti'nin kaybetmesi daha öncelikli oluyor. Bu yüzden, kendi adaylarını çıkarsalar bile seçimde bu partilerin seçmenlerinin önemli bir kısmının İmamoğlu'na yöneldiğini gördük. Bu durum sadece İmamoğlu için geçerli değil; Ankara'da ve diğer birçok ilde de böyle oldu. Birinci sebep siyasi kutuplaşma ortamının olması. AK Parti'nin karşısındaki en güçlü parti hangisi? CHP. Bu durumda CHP dışındaki muhalefet partilerinin seçmenleri de doğal olarak CHP'nin adayına yöneliyor.”
“FARKLI TABANDAN SEÇMENLER TEREDDÜT ETMEDEN İMAMOĞLU’NA YÖNELİYOR”
İmamoğlu’nun “klasik” bir CHP’li olmadığını anlatan Gülsunar, İmamoğlu’na oy veren ve CHP’li olmayan seçmenlerin imamoğlu’nu ayrı bir figür olarak konumlandırdığını söylüyor:
“İkinci neden ise İmamoğlu özelindeki bazı durumlar: İmamoğlu'nun bir lider karizması var. Lider karizması olan siyasetçiler, partiden daha ayrıksı bir konumda olabiliyorlar. İmamoğlu'nun klasik bir CHP'li gibi bir imajı yok. Muhafazakar seçmenle iyi iletişim kurabiliyor ve onların dilinden anlıyor. Bu yüzden seçmen, İmamoğlu'nu klasik bir CHP'li olarak değil, İmamoğlu olarak konumlandırıyor. Benzer bir durumun bazen Cumhurbaşkanı Erdoğan için de geçerli olduğunu görüyoruz. Bazı seçmenler AK Parti'ye kızıyor ama Erdoğan'a oy veriyor çünkü onu farklı bir yerde konumlandırıyorlar. İmamoğlu'nda da benzer bir liderlik özelliği olduğu için seçmen onu CHP'den ayrı bir yerde konumlandırabiliyor. Bu iki etken bir araya geldiğinde, İmamoğlu diğer muhalif partilerin oylarını da alabiliyor.”
“40 YAŞ ALTI SEÇMENLERDE SİYASİ TERCİHLER HENÜZ KATILAŞMAMIŞ OLUYOR”
Sadece Türkiye’de değil dünyada da 40 yaş altı seçmenin icraatçı ve iyi iletişim kurabilen liderlere yöneldiğine işaret eden Gülsunar, İmamoğlu’nun ideolojik bir bagajının olmadığına dikkat çekti:
“Şunu da eklemek lazım; İmamoğlu'nun çok güçlü bir ideolojik geçmişi yok. Örneğin, Ankara'da Mansur Yavaş'la karşılaştırdığımızda, Yavaş'ın ülkücü geçmişi nedeniyle Kürt seçmenler ona oy vermek istemeyebilirler. Ancak İmamoğlu'nun böyle bir ideolojik bagajı yok. Bu yüzden farklı tabanlardan seçmenler, İYİ Parti'nin milliyetçi seçmeni de dahil olmak üzere tereddüt etmeden İmamoğlu’na yöneliyorlar.
Özellikle 40 yaş altı seçmenlerde, siyasi tercihler henüz katılaşmamış oluyor. 40 yaş üstüne doğru yaş ilerledikçe, insanların siyasi tercihleri daha sabit hale geliyor. Ancak gençler her gün siyasetle ilgilenmiyorlar ve katı parti tercihleri olmuyor. Daha çok İmamoğlu gibi icraatçı ve iyi iletişim kurabilen liderlere yöneliyorlar. İmamoğlu’nu bir partili olarak değil, lider olarak görüyorlar.”
