Gezegendeki her canlı türü önemli ve ekosistemi dengede tutmaya yardımcı olur. Ekolojik denge, türlerin diğer türlerle ve çevreleriyle bir arada yaşadığı istikrar durumunu ve ekosistemin nasıl organize olması gerektiğini ayarlıyor. Fakat son yıllarda küresel ısınma ve iklim krizi nedeniyle ekolojik dengesi bozulmaya devam ediyor. Nesli tükenme tehlikesi altında bir kuş türünün yeniden çoğalması için bütçe ayrıldı. İşte detaylar...
ABD'nin Hawaii eyaletine özgü olan 'akikiki' adlı kuş türünün doğada 50 adet kaldığı düşünülüyor. Hawaii Arazi ve Doğal Kaynaklar Dairesi'ne göre, türlerin neslinin birkaç ay içinde tükenebileceği düşünülüyor. Minik kuşlara yönelik en büyük tehdit ise sıtma taşıyan sivrisinekler. Kaua'i adasının serin ve yeşil dağlarında, iklim değişikliğinden kaynaklanan artan sıcaklıklar nedeniyle böcek ve sinek türlerde artış yaşanıyor.
BÜYÜK DÜŞÜŞ YAŞADI
Hawaii Nesli Tehlike Altındaki Orman Kuşlarını Koruma Programı Yaban Hayatı Bakım Müdürü Hannah Bailey, "İklim değiştikçe ve sivrisinekler giderek daha yükseğe çıktıkça, popülasyonlar son 15 ile 20 yılda büyük bir düşüş yaşadı" dedi. Sivrisineklerin yol açtığı hastalıklara karşı dirençli olmayan kuşlar, kuş sıtmasının kurbanı oluyor ve küçük bal yiyen yetişkinlerin çoğu için her zaman ölümcül oluyor.
TÜM ZAMANLARIN EN DÜŞÜK SEVİYESİ
Nüfusun tüm zamanların en düşük seviyesinde olmasıyla birlikte, Bailey gibi koruma uzmanları, Kaua'i Ormanı Kuş Kurtarma Projesi ve Arazi ve Doğal Kaynaklar Departmanı ile birlikte, kuş koruma merkezlerinde bir sigorta popülasyonu oluşturarak türlerin yok olmasını önlemek için çabaları artırıyor.
Hannah Bailey, "Misyonumuz, tehlike altındaki türlerin popülasyonlarına güvenli bir sığınak sağlamak, böylece ortam uzun vadede hayatta kalmaları için uygun olduğunda onları yeniden serbest bırakabileceğiz" diye konuştu.
14 METREYE YÜKSEĞE TIRMANIYORLAR
TV100'den Hilal Nur Çiftçi'nin haberine göre, son zamanlarda ekipler, kalan bir avuç kuşu yakalayıp güvenli bir yere götürmek yerine, tamamen kuluçkalanmamış yumurtaları toplamaya odaklandı. Ekipler, her yuvalama sezonunda Kaua'i adasının dağlık platolarına gidiyor ve yuvaların daha önce nerede görüldüğünü bilerek, uzun bir direğe monte edilmiş bir kamera kullanarak Ohi'a ağaçlarının tepesini arıyor. İşgal edilmiş bir yuva bulduklarında bir merdiven sistemi kuruyorlar, bazen oraya ulaşmak için 14 metre kadar yükseğe tırmanıyorlar.
İNSAN ETKİLEŞİMİ KISITLANACAK
Geçen yaz ekipler, taşınabilir bir kuluçka makinesine yerleştirilen 10 yumurtayı başarıyla kurtardı ve güvenli bir şekilde Keauhou Kuş Koruma Merkezi'ne geri getirdi. Burada toplanan yumurtalar büyümeye ve gelişmeye devam ediyor ve başarılı yavrular, insan bakımındaki diğer 50 kadar 'akikiki'ye katılıyor.
Hannah Bailey, kurtarılan kuşların, sivrisineklerden korunurken aynı zamanda doğal ortamlarını taklit edecek şekilde dikkatle tasarlanmış kapalı alanlarda yaşayacaklarını ve kuşların doğal davranışlarını sürdürmeleri için insan etkileşiminin kesinlikle sınırlandırılacağını söyledi.
DOĞAL ORTAMLARINA DÖNMELERİ İÇİN ORTADAN KALKMALI
Amaç, kuş sıtması tehlikesi ortadan kaldırır kaldırmaz kuşların kendi doğal yaşam alanlarına geri salınabilmesi. Hannah Bailey, konuyla ilgili, "Bu hayatta kalmak için en iyi şans ve bu genç civcivleri yetiştirmek, umarım bize yeni nesil 'akikiki'yi verir. Önümüzdeki zorluk, yalnızca akikileri değil aynı zamanda nesli tükenmekte olan diğer orman kuşlarını da tehdit eden kuş sıtmasının nasıl ortadan kaldırılacağı. Amaç, kuş sıtması tehlikesi ortadan kaldırılır kaldırılmaz kuşların kendi doğal yaşam alanlarına geri salınabilmesi" dedi.
SİVRİSİNEK KAYNAKLI HABİTAT KAYBI
Tarihsel olarak, Hawaii'de nektar ve böceklerle beslenen ötücü kuşlar olan 50'den fazla tür vardı, ancak sayıları sivrisinek kaynaklı hastalıkların yanı sıra habitat kaybı ve diğer istilacı türlerden kaynaklanan tehditler nedeniyle yok olduğu için bugün sadece 17 tane var. 2023 Haziran ayında ABD hükümeti, Hawaii orman kuşlarının yakın zamanda yok olmasını önleme girişiminin bir parçası olarak yaklaşık 16 milyon dolar taahhütte bulundu.
KONTROL ALTINA ALINMALARI GEREKİYOR
Buna, kapalı bakım programlarının genişletilmesine odaklanan fonlar ve istilacı sivrisineklerin kontrol altına alınması ve yok edilmesi çabaları da dahil. Hawaii Arazi ve Doğal Kaynaklar Departmanı şu anda yumurta ve yavruların yaşamamasına neden olan Wolbachia adı verilen doğal olarak oluşan bir bakteri türüne sahip erkek sivrisineklerin serbest bırakılmasını içeren 'uyumsuz böcek tekniğini (IIT)' uygulamak için düzenleyicilerden onay bekliyor.
YALNIZCA DİŞİ SİVRİSİNEKLER TAŞIYOR
Süreç, orman kuşlarının yalnızca dişi sivrisinekler tarafından taşınan kuş sıtmasından etkilenme olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak Hannah Bailey, bu gerçekleşene kadar odak noktasının popülasyonları büyütmek ve istikrarlı bir genetik çeşitliliği sürdürmek olması gerektiğini dile getirdi.
Hannah Bailey, "En büyük umudumuz, merkezimize artık ihtiyaç duyulmaması, kuş sıtmasına karşı sivrisinekleri peyzaj düzeyinde kontrol altına alabilmemiz ve diğer tehditleri kontrol edebilmemiz, böylece bu kuşların tekrar vahşi doğaya salınabilmesi ve kendi doğal ortamlarında yaşayabilmesi" diye konuştu.
