Malatya'da meydana gelen 5,9 büyüklüğündeki depremin ardından Türkiye Deprem Risk Haritası yeniden gündeme geldi. Haritaya güncelleme gelirken, deprem riski en yüksek olan iller İzmir, Balıkesir, Muğla, Manisa, Denizli, Aydın, Isparta, Bursa, Yalova, Sakarya, Hatay, Erzincan, Bingöl, Tunceli, Kırşehir ve Hakkari şeklinde sıralandı.
AFAD tarafından yayımlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası, fay hatlarının geçtiği bölgeleri öğrenmek isteyen vatandaşlar tarafından yakından takip ediliyor. Özellikle 6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş'ta meydana gelen büyük depremin ardından Malatya’da yaşanan 5,9 büyüklüğündeki deprem, deprem riskinin önemini bir kez daha hatırlattı. Türkiye’nin aktif fay hatları üzerindeki konumu nedeniyle vatandaşlar, evlerinin bulunduğu bölgenin deprem riskini araştırmaya yöneldi. Peki, Türkiye’deki fay hatları hangi bölgelerden geçiyor ve risk haritası ne anlatıyor?
Malatya'da 6 büyüklüğünde deprem
DOĞU ANADOLU FAY HATTI VE HAREKETLİLİĞİ
Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF), Türkiye’nin doğusunda yer alan ve hareketliliği yüksek olan önemli fay hatlarından biri. Arap Levhası'nın kuzeye doğru hareketiyle Anadolu Levhası arasında bir sınır oluşturan bu fay, ülkenin güneydoğu bölgesindeki pek çok ili etkileme potansiyeline sahip.
Bu fay hattı, Hatay’dan başlayarak Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş üzerinden Erzincan’a kadar uzanıyor. Erzincan’dan itibaren ise Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) ile birleşiyor. Fay boyunca meydana gelen sol yanal hareket, Anadolu Levhası’nın sıkışarak batıya doğru kaymasına neden oluyor. Bu nedenle bölge, sık sık şiddetli depremlere sahne oluyor.
FAY HATTI BÖLGELERİ VE DEPREM TEHLİKESİ
AFAD’ın güncellediği Türkiye Deprem Risk Haritası, 18 Mart 2018’de yayımlandı ve 1 Ocak 2019 itibarıyla yürürlüğe girdi. Yeni haritada, Türkiye’deki riskli bölgeler ve deprem tehdidinin yoğunlaştığı yerler ayrıntılı şekilde sınıflandırılıyor. Harita, sigorta sistemi (DASK) ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ile uyumlu olarak hazırlandı.
BİRİNCİ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN BÖLGELER
Bu bölgeler, en yüksek sismik aktiviteye sahip ve deprem tehdidinin her zaman var olduğu alanlardır. İzmir, Balıkesir, Muğla, Manisa, Denizli, Aydın, Isparta, Bursa, Yalova, Sakarya, Hatay, Erzincan, Bingöl, Tunceli, Kırşehir ve Hakkari gibi iller bu kategoride yer alıyor. Bu şehirlerde, fay hatlarının hareketi nedeniyle ani ve yıkıcı depremler yaşanabiliyor.
İKİNCİ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN BÖLGELER
Bu iller de önemli bir deprem riski altında bulunmakla birlikte birinci derece riskli bölgeler kadar sık sarsıntı yaşamıyor. İstanbul’un bazı ilçeleri, Kahramanmaraş, Elazığ, Diyarbakır, Zonguldak, Samsun, Erzurum, Adıyaman ve Antalya gibi iller bu kategoriye giriyor.
ÜÇÜNCÜ DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN BÖLGELER
Deprem riskinin daha düşük olduğu bu bölgeler, nadiren depremlerle karşılaşsa da fay hatları çevresindeki hareketlilikten etkilenebiliyor. Ankara, Konya, Mersin, Şanlıurfa, Edirne ve Sinop gibi şehirler üçüncü derece risk kategorisinde yer alıyor.
'EVİMİN ALTINDAN FAY HATTI GEÇİYOR MU?'
Vatandaşların en çok merak ettiği sorulardan biri de, evlerinin altından aktif bir fay hattının geçip geçmediği. AFAD, Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) kapsamında, deprem riskini belirlemek için detaylı veriler sunuyor. Bu harita üzerinden vatandaşlar, yaşadıkları bölgenin risk seviyesini kontrol edebiliyor. Fay hatlarının bulunduğu bölgelerde yapı güvenliğine ve bina yönetmeliklerine uygun inşaat yapılması kritik önem taşıyor.
