Eğitim dışındaki çocuk sayısı 1,5 milyonu aştı, son üç yılın en yüksek seviyesinde. 2024-2025 eğitim öğretim yılının ilk yarıyılını değerlendiren Eğitim-Sen, eğitimden kopan çocukların yüzde 53,6’sının erkek, yüzde 46,4’ünün kız olduğunu açıkladı. Genel Başkan Kemal Irmak, geçici koruma altındaki Suriyeli çocuklar, MESEM öğrencileri ve açık öğretime kayıtlı 18 yaş altı çocuklar dahil edildiğinde, örgün eğitim dışında kalan çocuk sayısının 1 milyon 578 bin 941’e ulaştığını belirtti.
Eğitim-Sen Genel Başkanı Kemal Irmak, "2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı Birinci Yarıyılında Eğitimin Durumu" raporunu kamuoyuyla paylaşarak, Türkiye’de eğitim sisteminde yaşanan derin sorunlara dikkat çekti. Irmak, eğitimde yıllardır süregelen yapısal problemlerle yüzleşilmediğini ve mevcut politikaların sistemi daha da geriye götürdüğünü belirtti.
“EĞİTİMDE TİCARİLEŞME VE DİNSELLEŞME ARTARAK DEVAM EDİYOR”
Eğitim-Sen raporunda, eğitim sisteminin ticarileşme ve dinselleşme politikalarının etkisi altında olduğu vurgulandı. Rapora göre, okul öncesinden lise seviyesine kadar pek çok okulda Diyanet İşleri Başkanlığı ve dini vakıflarla yapılan protokoller, laik ve bilimsel eğitimi zedeliyor.
ALTYAPI SORUNLARI VE KALABALIK SINIFLAR
Eğitimde fiziki altyapı eksikliklerinin giderilmediği belirtilen raporda, kalabalık sınıflar, ikili öğretim ve taşımalı eğitim gibi sorunların sürdüğü ifade edildi. Özellikle deprem bölgelerinde okul binalarının güçlendirilmesi ve yeniden inşa çalışmalarının yetersiz olduğu vurgulandı.
EĞİTİMDEN KOPAN ÇOCUK SAYISI ARTIYOR
Raporda, zorunlu eğitim çağında olmasına rağmen eğitimden kopan çocuk sayısının endişe verici boyutlara ulaştığı belirtildi. Eğitim Reformu Girişimi’nin verilerine göre, 2023-2024 döneminde eğitim dışındaki çocuk sayısı 612 bine yükselirken, bu sayı örgün eğitim dışında bırakılan 1,5 milyon çocuğu kapsıyor. Özellikle ortaöğretim seviyesinde okul terklerinin yüzde 74 oranında olduğu raporlandı.
ÜCRETLİ ÖĞRETMENLER VE ATAMA SORUNLARI
Raporda, ücretli öğretmenlerin asgari ücretin altında çalıştırıldığı ve sosyal haklardan mahrum bırakıldığı ifade edilirken, 2024 yılında yapılan 20 bin öğretmen atamasında mülakat sisteminin devam etmesi eleştirildi. Bu sistemin liyakat ve adaleti zedelediği vurgulandı.
MESEM VE ÇOCUK İŞÇİLİK
Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) uygulaması kapsamında çocuk işçiliğinin yaygınlaştığına dikkat çekilen raporda, 12 çocuğun iş kazalarında hayatını kaybettiği belirtildi. MESEM uygulamasının çocukları korumaktan uzak olduğu ve daha sıkı denetlenmesi gerektiği ifade edildi.
EĞİTİM MASRAFLARI YÜKSEK, AİLELER ZORLANIYOR
Rapor, öğrencilerin temel kırtasiye ihtiyaçlarının dahi yüksek maliyetlere ulaştığını ve düşük gelirli ailelerin çocuklarının eğitim hakkının tehdit altında olduğunu ortaya koydu. Bir okul çantasının maliyeti ilkokul için 3-5 bin TL, lise seviyesinde ise 10 bin TL’yi buluyor.
CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ VE ÇOCUK ÖLÜMLERİ
Raporda, cinsiyet eşitsizliğinin eğitim sistemindeki yansımasına dikkat çekildi. Türkiye’nin Dünya Ekonomik Forumu’nun 2024 Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde 146 ülke arasında 127. sırada yer alması, bu alandaki gerilemeyi gözler önüne serdi. Ayrıca, son bir yılda çalışırken hayatını kaybeden çocuk sayısının 66’ya ulaştığı belirtildi.
“DEVRİMCİ BİR ATILIM ŞART”
Kemal Irmak, mevcut sistemin eğitimdeki sorunları daha da derinleştirdiğini ifade ederek, şu çağrıda bulundu:
"Artık eğitim alanında yırtıklar o kadar büyüdü ki yama tutmuyor. Yamacıların bir an önce gitmesi ve eğitimde devrimci bir atılımın yapılması kaçınılmazdır."
