Ekonominin motoru durmuş

Ekonomide stok durum ve akım durumu vardır.

Bugün stok ve akım durumunda farklı bir noktadan bakacağız.

Mevcut stok durumda fabrikalar bulunuyor. Acaba bu fabrikaların çalışma kapasitesi nedir? Bütün mesele fabrikaları yüksek kapasitede çalıştırmak mıdır?

İlk anda bu çok önemlidir.

Mesela 2017 yılında Kredi Garanti Fonu üzerinden helikopter para dağıtıldı. Ve tüketimin ardına takılan fabrikalar yüzde 80’e varan kapasitede çalıştı.

Buradaki yüzde 80 kapasiteyi küçümsemeyelim. Mesela tarım sektöründe birçok tesis yılın 3-5 ayı çalışır. O nedenle ortalama kapasitenin yüzde 80’e gelmesi yüksek bir üretimi ifade eder. Hatta o aylarda bazı fabrikalar 3 vardiya bile çalışmıştı.

Sonra 2019 yılında yaşanan krizde kapasite kullanım yüzde 74’lere geriledi. Ve pandemi sürecinde de yüzde 70’in altına düştü.

Burada ne anlatmaya çalışıyorum?

Fabrikaların iyi bir kapasitede çalıştığı dönemde ülkemizde 28,7 milyon çalışan vardı. Yeniden o fabrikaları tam kapasite civarı çalıştırdığımızda yaklaşık olarak ulaşacağımız istihdam burası.

Yani stok durumdaki üretim kapasitemiz budur.

İyi de ya akım?

Yani Ülke olarak ilelebet o fabrikalarla kalamayız. Her yıl 1 milyon nüfus çalışma çağına giriyor. Bunların yaklaşık 550-600 binine yeni iş alanı açılması gerekiyor.

Yani yatırım gerekiyor.

Yani kalkınma gerekiyor.

Yani geleceğe umutla bakılan güvenli yatırım ortamı gerekiyor.

Acaba yatırım durumumuz nedir?

TÜİK yatırım olarak inşaatları da kayda ekliyor. Biz makine teçhizat yatırımına bakacağız.

En altta grafiğe bakın. Orada şunu görüyoruz: 2010 yılından 2015 yılına doğru istikrarlı sayılabilecek bir yatırım var.

Ama 2015 yılında yatırım durmuş.

Yani arabanın motoru stop etmiş.

İstikralı artıştan istikrarlı düşüşe geçmişiz.

O nedenle dünkü yazımda değindiğim konuyu yeniden hatırlatacağım: Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın değindiği -V- çıkışı hayalden öte değildir.

Hayır, kapasite olarak yeniden eskiye çıkabiliriz ama ya yeni fabrikalar ne olacak? Yeni nüfus nerde iş bulacak? Ekonomik kalkınma ne olacak?

İşte oralar hiç umut vermiyor.

Yatırımı duran ülkede ekonomik gelecekten bahsedemeyiz.

Bakınız kısa geçmişe: 2017 yılında kredi genişlemesinde 3 vardiya çalışan fabrikalar bile yeni fabrika kurmaya gitmedi.

Yabancı yatırımcıları -gidiyorlar- diye suçluyoruz ama yerli yatırımcının da yatırım yaptığı yok.

Yatırımsız ülkenin geleceğini ise hiç düşünmeyin.

YORUMLAR (27)
YORUM YAZ
İÇERİK VE ONAY KURALLARI: KARAR Gazetesi yorum sütunları ifade hürriyetinin kullanımı için vardır. Sayfalarımız, temel insan haklarına, hukuka, inanca ve farklı fikirlere saygı temelinde ve demokratik değerler çerçevesinde yazılan yorumlara açıktır. Yorumların içerik ve imla kalitesi gazete kadar okurların da sorumluluğundadır. Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır. Özensizce belirlenmiş kullanıcı adlarıyla gönderilen veya haber ve yazının bağlamının dışında yazılan yorumlar da içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır.
27 Yorum
  • Necip Altun / 13.09.2020 17:32

    Siyasetçisine sahip çıkıyor,değiştirmiyor diyorsunuz. Güvenebileceği bir parti bir muhalefet var mı hocam sizce ? Ayrıca krizin sebebi olarak pandemiyi ve dünyadaki krizi görüyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • Karar okurum / 13.09.2020 13:43

    Moody's kredi notumuzu B1'den B2'ye indirdi. B2 notlu diğer bazı ülkeler: Mısır, Tunus, Tanzania, Rwanda, Kamboçya, Kenya, Kamerun, Benin, Nijerya, Etiyopya, Uganda, Jamaica, Kırgızistan...Durmak yok.Yola devam !!!

    Yanıtla (0) (0)
  • Karar Okuru / 12.09.2020 11:55

    Moody's, Türkiye'nin kredi notunu 'B1'den 'B2'ye düşürdü, görünümü 'negatif'te bıraktı. Yatırım yapılabilir seviyenin 5 kademe altındaki bu not, 2001 krizi dönemi dahil Türkiye tarihinin en kötü kredi notu oldu. Ülkenin kredi notunun düşürülmesinde 3 temel faktörün rol oynadığı belirtilen açıklamada, gerekçe olarak jeopolitik riskler ile ödemeler dengesi, mali tamponlar ve kredi profiline yönelik riskler gösterildi.Mensur bin Ubeyde uçuyoruz.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 11.09.2020 23:00

    mensur bin ubeyde,aydıklarınız eskidendi bahsettiğiniz herşey satııldı alanlarda inşaat yaptı.afganistan bile yüzde yüz yerli araba yaptı biz hala yapacaz.devir 2020.biz hala aya 3 yol yapacaz derdindeyiz.

    Yanıtla (0) (0)
  • Abdullah ÖĞÜTÇEN / 11.09.2020 18:39

    Ey ahali ! Duyduk duymadık demeyin. Türkiye Altay adlı tankın kabuğunu yapmış.Hareket etmesi için içine motor koymayı unutmuş.Fellik fellik motor aranıyor. Tam fıkralık olay.

    Yanıtla (0) (0)
  • Muhtefi. / 11.09.2020 18:23

    Kukumav kuşu gibi buralar..Dikkatli olalim motorlar patinajda galiba...ayni hikayelerde .))..

    Yanıtla (0) (0)
  • Ali / 11.09.2020 16:35

    Gençlerin yüzde 76 si yurtdışında yaşamak istediklerini belirtiyor. Bu acı tablo karşısında şapkayı çıkarıp düşünmeli. Bilim ve teknolojiden uzak eğitim sistemi ve üniversitelerdeki bölümler ve ders içerikleri ciddî şekilde sorgulanmalıdır. Dünyada ki gelişime teknolojiye ve bilime hıc bir değer katamayan bir yapi Kimsede bir rektore bu kadar imkan ve butceyi kullanıyorsunuz üniversitenizin performansı nedir Gençler geleceğinden endişeli bu yüzde 76 nin hesabını verin demiyor. Prof. odalari çay kahve içip yan gelip yatma yeri olmus. Gencler feryat ediyor % 76 ile devlet neden duymuyor

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 11.09.2020 16:22

    Evet grafikte yıllar ters yazılmış

    Yanıtla (0) (0)
  • Okur karari / 11.09.2020 14:56

    Çare Davutoğlu...

    Yanıtla (0) (0)
  • Anti-Ubeyde / 11.09.2020 13:52

    Yine uçmuş trollerin kralı. İHA ve SİHAların motoru Ukraynadan geliyor. Motor fabrikası diye sallama bari. TOGG'un da motoru ve aküsü dışarıdan alınacak. Mübarek günde bile yalan söylemeye utanmıyor bir de Müslüman geçiniyorsun...

    Yanıtla (0) (0)
  • Karar Okuru / 11.09.2020 13:52

    Sayın İbrahim Kahveci gerçeklere dayanan ve herkesin anlayabileceği bir üslupla hazırladığınız yazılarınızı beğeni ile okuyorum . Size çalışmalarınızda başarılar dilerim. Ancak ekonomi bilgisi sizin unuttuklarınızın binde biri olmayan bazı okur- anlamayanların / kahvehane akademisi mezunlarının yorumları beni gerçekten hayrete düşürüyor. Size sabır diliyorum.

    Yanıtla (0) (0)
  • hamza akyol / 11.09.2020 12:26

    ibrahim bey, ekonomi haberleri ile başkası ilgileniyor anlaşılan. atıl duran altınların ekonomiye kazandırılması diye haber yapmış. Ekonomi haberlerini düzenleyen arkadaşı Mars'tan falan mı ithal ettiniz?

    Yanıtla (0) (0)
  • Karar Okuru / 11.09.2020 12:22

    Usame Bin Ubeyde yine coşmuş,Resmi rakamlar makyajla bile işsizliğin arttığını gösteriyor,Mensur yine aya giden 4 şeritli yolda seyahat ediyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • samilhas / 11.09.2020 11:38

    Ekonomisi çok tıkrında olanlar var be abi hmde ne tıkırında tiko para öyle veresiye falan değil tarikatlar yılda 25 ile 50 milyar dlar kadar 1 müritlerden nakit cennet kaşılığında kamuya yerleştime öncesi her yerleşenden 50 ile 100 bin tl himmet yerleştikden sora 10 yıl boyunc maaşın % 15 i tarikat ticarethaneleri eğitim basın gıda ulaştırma turizm inşaat faiz ve gümrük sınır kapılarısınırlardan himmet rüşvet zekat haraç ve diğer sakallar Fatih Nurullahın yüzündeki nuru niye söndürdüler be abi ?

    Yanıtla (0) (0)
  • karar okuru / 11.09.2020 10:57

    Durmus motoru bile ceplerimize doldurup da gideriz. O kadar da tokgozluyuzdur yani. Geri kalan tas yesin.

    Yanıtla (0) (0)
  • Mensur Bin Ubeyde / 11.09.2020 10:51

    Silah sanayimiz neyin nesi peki sayın yazar? Yerli ve milli otomobil TOGG için kurulacak olan tesisler, motor fabrikaları, elektronik aksam fabrikaları falan nedir? Bunun dışında İHA ve SIHA fabrikaları, yerli ve milli savaş uçağı fabrikaları, füze fabrikaları, nükleer santraller, termik plazma üniteleri falan neyin nesidir? Eskişehir'de temelleri atılan askeri üretim tesisinden haberiniz var mı? Türkiye silah ve askeri teknoloji ithal eden bir ülke olmaktan çıkıp ihraç eden bir ülke konumuna geliyor yavaş yavaş. Bu durum işsizliği azaltacak, istihdamı artıracaktır. Corona etkisini kaldıracak.

    Yanıtla (0) (0)
  • Karim Saba / 11.09.2020 10:49

    Grafikte yillar sagdan sola ters yazilmis

    Yanıtla (0) (0)
  • Realist / 11.09.2020 10:13

    Yeni yatırımı hesaplamak zordur. Zira fabrikalardaki makinaların kullanım ömrü var. Makinasına göre aşağı yukarı 5-20 yıl arasında değişiyor. Ortalama 10 yıl alınsa mevcut kurulu kapasiteyi devam ettirmek için bile fabrika makina bedelinin %10'u kadar yatırım gerekir. Bu da ciddi bir rakamdır. Elden çıkarılan makinalar ya hurda olur ya da alt seviyede çalışan üreticilerde yeni kapasite oluşturur. Aslında doğru bir hesap yapılabilmesi için yeni yatırım ve yenileme yatırımın ayrılması gerekir. Iskartaya çıkan makinanın da revizyona mı girdiği yoksa hurda mı olduğuna da bakılmalıdır.

    Yanıtla (0) (0)
  • Alper / 11.09.2020 10:02

    Önemli olan, çok üretim, çok tüketim mı? Bence adil paylaşım olsa, hiç sıkıntı çıkmaz.Kapitalizm kazan kazan mantığıyla çalışıyor, daha çok, daha çok ama hiç bir şey sonsuza kadar yukselmeyecegine göre, sonunda duvara toslamak.Kuran , israf haram diyor ve israfı yapanlara , şeytan sıfatını giydiriyor. Ilgili ayete bugün e kadar KURAN okumayan pek muteber müslümanlar bakabilir.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 11.09.2020 09:32

    Her gün bu tablolarla ilgilendiğiniz için Allah sabır versin :(

    Yanıtla (0) (0)
  • kararını verdi / 11.09.2020 08:49

    motoru durmamış. MOTORU YANMIS

    Yanıtla (0) (0)
  • Okuyucu / 11.09.2020 08:44

    İbrahim Bey bir de şu açılan 500-600 fabrikadan bahsetseniz. Ben vatandaş olarak merak ediyorum hangi fabrikalarmış bunlar?

    Yanıtla (0) (0)
  • selami / 11.09.2020 08:33

    normalde bir grafikte yıllar soldan sağa doğru artar. yazar bunu ters yaparak sanki büyük bir yatırım düşüşü varmış gibi göstermiş. bu hiç uygun ve etik değil. oysa tam tersi. yatırımda yükseliş halen gözüküyor. benmi yanlış görüyorum acaba? bu yaptığınız ibrahim bey hiç olmamış. insanları bilerek yanlış yönlendirmeyin lütfen.ayrıca grafik zor okunuyor. sanırım 15-20dpi ile basılmış. y ekseni ne ifade ediyor yazılmamış. çokmu zor şuraya güzel bir grafik koymak?

    Yanıtla (0) (0)
  • hakan sonok / 11.09.2020 08:13

    2002'den bugüne Türkiye'yi yönetenlere göre Türkiye'nin en büyük sorunları: 1-Emekli maaşları çok yüksek! 2-Öğretmen maaşları çok yüksek! 3-Diyanet maaşları çok düşük! 4-Sağlıkçı maaşları çok yüksek! 5-Asgari ücret çok yüksek! 6-EYT mağdurları çok hadsiz!

    Yanıtla (0) (0)
  • Kemal Doğan / 11.09.2020 07:50

    Bu grafikleri görmesi gerekenler görmüyor mu? Yoksa görüyorlar da tren katarı mı zannediyorlar?

    Yanıtla (0) (0)
  • M.NURI GOREN / 11.09.2020 07:02

    Hükümet(böyle bir şey kaldıysa tabi),alelacele kararlarla,palyatif çözümlerle herşeye o kadar çok müdahil ki,özel sektörün yatırım yapmasının önündeki en büyük engel bu!Mesela şirketlerin kar dağıtımına engel olarak kayıtdışılığı teşvik ediyor.Ambalaj atıklarına kapasite ile orantılı kota getiriyor,belediyelerin daha etkin çalışmasını sağlamıyor!İstanbul’da 40 tane belediye var,New York’ta bir tane.Beldiyenin şubeleri yerine otonom belediyelerle yerel rantlar oluştururken ,merkezi otoriteyi zayıflatıyor!En iyisi bunları sizinle yüz yüze konuşalım İbrahim Bey...selamlar

    Yanıtla (0) (0)