Çinli markalara Türkiye’nin sağladığı vergi avantajı patronları kızdırdı. Yapılan vergi indirimleriyle artık ticaretin daha güç hale geldiğini söyleyen marka temsilcileri, rekabet gücünün gittikçe yok olduğunu dile getiriyor. BMD Başkanı Öncel “Maliyetler fiyata yansıdığı için Avrupa’dan bile pahalı bir ülke haline geldik. Tam da böyle bir süreçte Uzakdoğu menşeli e-ticaret platformları düşük gümrük vergisiyle getirdikleri ürünlerin satışını yapmaya başladılar." dedi.
İş dünyası Çin istisnalarından son derece rahatsız. Özellikle son günlerde BYD yatırımıyla birlikte daha çok gündeme gelmeye başlayan Çin istisnası karşısında ticaretin tehlikede olduğu günlerdir tartışılıyor. Hükümet’in Türkiye’ye yatırım çekebilmek adına verdiği
imtiyazlar karşısında yerli üreticiler ‘keşke olmasaydı’ yorumunu yaparak ‘bize bu imtiyazlar sağlanmıyor’ serzenişinde de bulundu. İç pazarda haksız rekabetin arttığını dile getiren marka temsilcileri bu yanlış karardan dönülmesi için çağrı yaptı. BYD sonrasında Trendyol’a da yapılan yüz milyarlarca kıyak sonrasında ne getirilen ek vergi kararları dışında tutulan markalar Prof. Dr. Ümit Özlale’nin aktardığı üzere sadece BYD tarafıyla toplamda 4 milyar dolarlık vergi gelirinden vazgeçildiği aktarıldı.
Bunun üzerinde yazılı bir açıklama yapan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, yurt dışından düşük gümrük vergisiyle ürün getiren alışveriş platformlarının yerli e-ticaret firmaları başta olmak üzere Türkiye’nin tüm ticareti için büyük bir tehdit potansiyeli barındırdığını söyledi.
Öncel, piyasada haksız rekabete yol açan tehdidin büyümemesi için ilgili mevzuatın bir an önce güncellenmesini önerdi. BMD’nin haziran ayı anketinin sonuçlarını değerlendiren Sinan Öncel, babalar günüyle birleşen kurban bayramı ve tatil alışverişine rağmen geçen ay her üç markadan birinin adet satışlarının gerilediğini bildirdi. Satış hacminin daraldığı bir süreçte yabancı menşeli e-ticaret platformlarının Uzakdoğu’dan düşük gümrük vergisiyle ürün getirmeye başladığına dikkat çeken Öncel, Avrupa’dan bile daha pahalı hale geldiklerini
vurguladı.
Geçtiğimiz haftalarda da Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe tarafından ihracat tarafından sorunların başladığını “Kâr marjları düştüğü, hatta bazı sektörlerde müşteri kaybetmemek uğruna zararına satış yapıldığı için şirketlerin işletme sermayesi azaldı. Son dönemde konkordato ilan eden firma sayısında ciddi artış var” açıklaması yapılmıştı.
‘HAKSIZ REKABETLE KARŞI KARŞIYAYIZ’
BMD Başkanı Öncel açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Türkiye dünyanın en yüksek gümrük vergilerinin olduğu ülkelerden biri. Firma üretim için ham madde veya ara mal ithal etmek istediğinde çok yüksek gümrük vergileri ödüyor. Bitmiş ürün ithalatında ise maliyeti ikiye katlayan referans fiyat uygulanıyor. Maliyetler fiyata yansıdığı için Avrupa’dan bile pahalı bir ülke haline geldik. Tam da böyle bir süreçte Uzakdoğu menşeli e-ticaret platformları düşük gümrük vergisiyle getirdikleri ürünlerin satışını yapmaya başladılar. Bu platformlar kazançlarının vergisini kendi ülkelerinde ödüyorlar. Sektör olarak darboğazdan geçtiğimiz ve yüksek maliyet baskısıyla boğuştuğumuz dönemde büyük bir haksız rekabetle karşı karşıyayız.”
‘TELAFİSİ İMKANSIZ ZARARLAR ÇOK UZAKTA DEĞİL’
Sinan Öncel “Avrupa Birliği (AB) ve ABD başta olmak üzere birçok ülke söz konusu e-ticaret platformlarıyla ilgili mevzuatlarını güncellemeye hazırlanıyor. Ülkemizde de en kısa zamanda ilgili mevzuatın güncellenmesi gerekiyor. Aksi takdirde sadece e-ticaret firmaları ve markalarımız için değil ülkemizin genel ticareti açısından da telafisi imkânsız zararlarla karşılaşabiliriz” dedi.
‘3 MARKADAN BİRİNİN SATIŞLARI DÜŞTÜ’
Sinan Öncel, BMD’nin haziran ayı anketinin sonuçları ile ilgili ise şunları söyledi:
“BMD çatısı altında halen 514 çok değerli markamız bulunuyor. Her ay bu markalarımızın en az yarısının katılımıyla anket yapıyor, sektörün nabzını tutuyoruz. Perakende özelinde sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için adet satışlarına bakmak gerekiyor. Bayram, babalar günü ve tatil alışverişinin yaratacağı üçlü dalga ile birlikte haziran ayı satışlarında
ciddi bir artış olacağını ve mayıstaki kaybımızı telafi edebileceğimizi ümit ediyorduk. Ancak
veriler bize dalganın altında kaldığımızı gösteriyor. Bayram alışverişinin yapıldığı hafta bir
canlılık olmakla birlikte sonrasında satışlarda ciddi düşüş oldu. Mayıs ile kıyasladığımızda markalarımızın yüzde 31’inin, yani neredeyse her üç markamızdan birinin haziranda adet satışı geriledi. Haziran 2023’e göre adet satışlarında düşüş beyan eden markalarımızın oranı ise yüzde 44’e çıkıyor. Bir başka ifade ile neredeyse her iki markamızdan birinin adet satışlarının geçen yıla göre düştüğünü görüyoruz. Sektörde daralmanın temel nedeninin
maliyet kaynaklı fiyat artışları olduğunu düşünüyoruz. Birçok kategoride Avrupa’dan bile pahalı hale geldiğimiz için yabancıya satışlar en az yüzde 50 azaldı. Dar ve sabit gelirli yerli müşterilerimizin de alım gücü gittikçe zayıflıyor.”
ŞİMDİ DE TRENYOL’A VERGİ İNDİRİMİ
Bir taraftan tasarruf paketi adı altında vatandaşların yeni vergilerle sırtındaki kambur artarken, diğer taraftan verilen imtiyazlarla uluslararası firmalara imtiyazlar sağlanıyor. Garsonun bahşişine vergi düşünülüyor, boş eve vergi planlaması yapılıyor ama Çinli şirketlere yüz milyarlarca liralık vergi indirimleri sağlanıyor. Asgari ücrete zam yok ama vergilere zam var. Emekliye zammın maliyeti konuşuluyor, zamlı maaşlar bile açlık sınırı altında eziliyor. Bütçede imkan yok deniliyor. Bakıldığında en büyük payı Çinli olan Trendyol’a bile vergi istisnaları sağlanıyor. Yeni yasa ile ödeyeceği e ticaret sitesinin vergi 33 milyar 729,5 milyon lira yerine sadece 7 milyar 479,5 milyon lira olacak.
TİM: ASYALI RAKİPLERİMİZDEN YÜZDE 40 DAHA PAHALIYIZ
Geçen hafta yapılan açıklamada ihracatcıların da gündeminde Asyalı üreticiler vardı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, yıl sonu için hedeflenen 267 milyar dolarlık hedef için ihracatçının yüksek maliyet düşük kur kıskacından çıkarılması gerektiğini söyledi. İhracatçının önündeki engellerin bir an önce kaldırılmasının hayati önem taşıdığını vurgulayan Gültepe, ekonomiyi soğutmadan enflasyonla etkili mücadele için ihracatın en etkili ve tek yol olduğunu söyledi.
Gültepe şöyle devam etti:
“İhracatımız son bir buçuk yıldır genelde yatay bir seyir izliyor. Özellikle üretim maliyetlerimizdeki yüksek oranlı artışa rağmen kurun yatay seyri rekabetçiliğimize zarar verdi. Temmuzdan temmuza son bir yılda üretim maliyetlerimizde yüzde 100’ün üzerinde artış oldu. Bazı sektörlerde oran yüzde 120’nin de üzerine çıktı. Aynı dönemde dolar kurundaki artış ise yüzde 25’te kaldı. Dolayısıyla birçok sektörde fiyat tutturamıyoruz. Üretim
maliyetlerine bakıldığında dolar bazında Asyalı rakiplerimizden en az yüzde 40, Avrupa’daki birçok ülkeden yüzde 15-20 pahalıyız. 267 milyar dolarlık 2024 hedefimiz yüksek maliyet, düşük kur kıskacında bulunuyor.”
BYD yatırım kararı sonrasında verilen imtiyazlara değinen ekonomist Prof. Dr. Ümit Özlale,
TBMM’de görüşülecek olan torba yasanın TOGG’un gelişimini olumsuz etkileyebileceğine dair önemli uyarılarda bulundu. Özlale, bu kanun teklifinin TOGG’u ve Türkiye’nin yerli otomobil sanayisini baltalayacağını belirtti. Özlale, torba yasa kapsamında plug-in hibrit araçların ithalatındaki özel tüketim vergisinin yüzde 80’den yüzde 30’a düşürülmesinin planlandığını ve bunun TOGG’un rekabet gücünü zayıflatacağını ifade etti. Ayrıca, bu düzenleme ile 4 milyar dolar civarında bir vergi gelirinden vazgeçileceğine dikkat çekti. 2024-2026 yılları arasında Türkiye’ye gümrüksüz olarak 100 bin araç ihraç etme imtiyazına
kavuşacağını belirten Özlale, bu durumun TOGG’un gelişimini baltalayacağını savundu.
Özlale, kanun teklifinin Türkiye’nin yerli sanayisini desteklemeye yönelik politikalarla çeliştiğini vurguladı. ABD ve Avrupa Birliği’nin elektrikli araçlarda gümrük vergilerini artırarak kendi markalarını koruduğunu hatırlatan Özlale, Türkiye’nin bu tür bir karar almasının anlaşılır olmadığını söyledi.
