Yabancıya konut satışları son 7 aydır düşüyor. Bu düşüş, birçok sektör uzmanına göre artmakta olan "yabancı düşmanlığı" ile ilişkilendiriliyor. İTO Başkanı Şekib Avdagiç ve GİGDER Başkanı Bayram Tekçe de bu görüşe katılıyor.
Yabancıya konut satışında düşüş devam ediyor. Ekonomim'den İbrahim Ekinci'nin haberine göre, İTO Başkanı Avdagiç, konut satışı ve turizm için yabancı düşmanlığının “yakın ve orta vadede en büyük tehdit” olduğunu söylemişti. GİGDER Başkanı Bayram Tekçe de bir açıklamasında, özellikle “düzensiz göçmenlerle oluşan negatif algıyı” birinci neden olarak belirtmiş, sektör uzmanı Ahmet Büyükduman da mevzuat ve örtülü bir yabancı düşmanlığına işaret etmişti.
Uzmanlar düşüşün sebeplerini şöyle sıraladı:
Türkiye'de yatırım iştahının kaybolması, ekonomik ve siyasi belirsizlikler, deprem faciası ve olası İstanbul depremi, bürokratik ve hukuksal kuralların sık değişmesi, Şeffaf ve yatırımcı dostu bir piyasanın olmaması, Montgage gibi finansal araçların yetersizliği, Dubai gibi rakip ülkelerin cazip hale gelmesi.
Vatandaşlık almak için konut almak hala cazip olsa da, satışlarda düşüş görülüyor.
Endeksa’nın verilerine göre 2021’de Türkiye genelinde konutların değeri %65 artış göstermişken, 2022’de %147, 2023’te de %84 artış yaşandı. Pandemi sonrası vatandaşlık almak için gerekli tutarın 250 bin dolara çekilmesi satış adetlerini önemli ölçüde artırmıştı. Geldiğimiz noktada vatandaşlık için gerekli konut değerinin artırılması ve denetimlerin etkisiyle aylık 1000- 2000 seviyesine geriledi.
GİGDER'in tahminlerine göre bu düşüş önümüzdeki 3 ayda da devam edecek.
Düşüşün sonuçları ise şöyle sıralandı:
DÖVİZ GİRİŞLERİNDE AZALMA
Gayrimenkul satışları doğrudan yabancı yatırımcı (DYY) olarak değerlendiriliyor. Düşüş, DYY girişlerinde de azalmaya neden oluyor. 2023'te DYY girişleri 2022'ye göre yüzde 43 geriledi.
KONUT FİYATLARINDA BELİRSİZLİK
Bazı yatırımcılar, konut fiyatlarında balon olduğunu düşünüyor ve düşmesini bekliyor. Bu durum da satışları olumsuz etkiliyor.
MEMURLARIN BİLE KONUT SATMASI
3 yılı doldurarak satış hakkı elde edenlerden bazıları konutlarını satıyor. Bu durum, gelecekte daha fazla satışın artabileceğini gösteriyor.
Uzmanlar uzun vadede satışların düşmesinin Türkiye'nin ekonomisini ve gayrimenkul sektörünü olumsuz etkileyebileceğini düşünüyor. Çözüm önerisi olarak da yabancı düşmanlığının azaltılması, bürokratik engellerin kaldırılması gösteriliyor.
