Üretimde tasarruf

Mazottan gübreye maliyetlerin üç dört kat arttığını belirten üreticiler ‘Çiftçi zaten zarar ediyorken açıklanan rakam tarlayı terk edin demek’ tepkisini gösterdi. Son yıllarda ekilmeyen arazilerin arttığına işaret eden uzmanlar da ‘Tarımı bitirmek 85 milyonun sofrasına çok daha ağır bir yük getirir’ uyarısında bulundu.

MAZOTA YÜZDE 109 ÇİFTÇİYE YÜZDE 12 ZAM

Tarım ve Orman Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 2024 hububat alım fiyatlarını açıkladı. Ekmeklik buğday için ton başına 9 bin 250 TL ödeme yapılacağı duyuruldu. Resmi enflasyon yüzde 75’e çıkmasına rağmen buğday alım fiyatında önceki yıla göre artış yüzde 12 oldu. Buğdayda kilogram fiyatının yalnızca 1 lira artması üreticileri isyan ettirdi. Mazotta bir yıldaki artışın yüzde 109, ilaçta yüzde 66 ve gübrede yüzde 56 olduğu vurgulandı.

BU GİDİŞLE GELECEK YIL KİMSE EKİM YAPMAZ

Çiftçi Tufan Uzma “100 dönüm buğday ekip zarar ettim. Gelecek yıl kimse ekmez” sözleriyle tepki gösterdi. Ziraat odası başkanları “Buğdayda maliyet 10 lirayı aşarken 9 lira fiyat açıklamak ölün demekle aynı şey” dedi. Uzmanlar da “Ekilmedik bir karış yer bırakmayın diyenler çiftçiyi üretemez hale getirdi” ifadesini kullandı. Dünyada gıda enflasyonu eksideyken Türkiye’de yüzde 70’e ulaşması ise daha büyük sıkıntının kapıda olduğunu gösterdi.

ÇİFTÇİNİN ÖLÜM FERMANI

CHP lideri, buğday alım fiyatlarına sert tepki gösterdi. Girdi maliyetlerindeki artışa dikkat çeken Özel “AK Parti ve Tarım Bakanlığı çiftçinin alın terini yok saydı. Bu, üreticinin ölüm fermanıdır. Açıklanan hububat fiyatı maliyetin bile altında kalmıştır. Buğdayın kilogram fiyatı en az 15 TL olarak güncellenmeli” diye konuştu.

İYİ FİYATTA MİTİNG KÖTÜ FİYATTA TWEET

Geçen yıllarda alım fiyatları miting meydanlarında müjdelerle verilirken son dönemde beklentilerin altında kalan fiyatlar nedeniyle açıklamalar sosyal medyadan yapılmaya başlandı. Çayda olduğu gibi buğdayda da devletin alım fiyatı sosyal medya paylaşımıyla duyuruldu.

TASARRUFUN FATURASI ÇİFTÇİYE DE KESİLDİ

Ekonomik krizi aşmak için uygulanan kamuda tasarrufun faturası işçiye, emekliye ve üreticiye kesildi. Enflasyon yüzde75’i aşarken, işçi ve emekliye zam yapılmadığı gibi çiftçinin ürettiği ürünlerin alım fiyatı da neredeyse artırılmadı. Toprak Mahsulleri Ofisi 2024 hububat alım fiyatlarına yüzde 3,6 ile yüzde 12 arasında artış yapıldığını duyurdu. Tarlada maliyet artışı durdurulmazken, düşük alım fiyatıyla çiftçiye bir darbe daha vuruldu.

Türkiye’de son yıllarda kamuda israf ve gösterişin boyutu astronomik rakamlara ulaşırken, işçi emekli, üretici enflasyona eziliyor. Kamuda israfın önüne geçilmek için uygulanacağı açıklanan tasarruf paketinin faturası yetkililer yerine yine işçi, emekli ve üreticiye kesildi. Yetkililer lüks araçlarını kullanmaya, özel uçaklarla memleketlerine seyahat etmeye devam ederken, üreticiye darbe gibi bir karar açıklandı. Enflasyon yüzde 75’i aşarken, tarlada maliyet artışı durdurulmazken, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) hububat alım fiyatlarını açıkladı. TMO 2024 hububat alım fiyatlarına yüzde 3,6 ile yüzde 12 arasında artış yapıldığını duyurdu. Ekmeklik Buğday için ton başına 9 bin 250 TL ve makarnalık buğday için 10 bin 000 TL fiyat belirleyen TMO, arpa fiyatını ton başına 7 bin 250 TL olarak belirledi. Hububatta destekleme primi ise buğday için ton başına bin 750 TL ve arpa için 750 TL olarak duyuruldu. Böylece, destekleme primi sonrası fiyatlar ekmeklik buğdayda 11 bin 000 TL, makarnalık buğdayda 11 bin 750 TL ve arpada 8 bin TL’ye kadar çıkabilecek. Böylece geçen yıla göre prim hariç şekilde ekmeklik buğdayda yüzde 12,1, makarnalık buğdayda yüzde 11,1 ve arpada yüzde 3,6 artış yapıldı. Prim dahil şekilde hesaplandığında ise ekmeklik buğday fiyatında yüzde 18,9 artış gerçekleşirken, makarnalık buğdayda yüzde 17,5 ve arpada ise yüzde 6,66 artış oldu. TMO’dan yapılan açıklamada, hububat hasadının mayıs ayı başında lokal olarak Adana ve Şanlıurfa’da başladığı ve dün itibariyle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile Kıyı Ege’de yoğun şekilde devam ettiği belirtilirken, ülke genelinde hasat oranının yaklaşık yüzde 5 seviyelerinde olduğu bildirildi. Tarlada maliyet artışı durdurulmazken, açıklanan düşük fiyatlar tepkilere neden oldu.

FİYAT NE MALİYETLERLE NE DE ENFLASYONLA BAĞDAŞIYOR

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, buğday alım fiyatının güncellenmesi talebinde bulundu. Bayraktar, ‘’Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile birlikte şu an piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır. Açıklanan fiyat, ne üretim maliyetleri ne de yüzde 75,45’i bulan enflasyon rakamları ile bağdaşıyor’’ dedi. Bayraktar, “Bu yıl ki alım fiyatı, geçen yıl prim dahil açıklanan kilo başına 9 lira 25 kuruş olan fiyatın sadece yüzde 18,9 üzerinde gerçekleşti. Buğday hasadının başladığı Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ekmeklik buğdayda piyasa fiyatları 9 lira 85 kuruş seviyelerindedir. Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile şu an piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacaktır” dedi. Çiftçilerin buğdaydan hak ettiği geliri elde etmesi için birlik ve odaların yoğun çaba sarf ettiğine dikkati çeken Bayraktar, “Buğday fiyatları acilen revize edilmelidir. Sayın Cumhurbaşkanı’mız Recep Tayyip Erdoğan’a buğday fiyatlarının revize edilmesine yönelik talebimizi de bir mektupla bildireceğiz. Son 10 yılda buğday ekim alanlarında yüzde 13,7 azalma görülüyor. TÜİK verileri hububatta toplam üretimin geçen yıla göre yüzde 5,4 azalacağını, bu azalma buğday üretiminden kaçış olduğunu gösteriyor. Fiyat revize edilmezse, bu yıl çiftçilerimiz buğdaydan ailesinin geçimini sağlayacak geliri elde edemeyecek, üretimden daha fazla kaçacak” ifadelerini kullandı.

TÜİK 2024’TE TAHIL ÜRETİMİNDE AZALIŞ BEKLİYOR

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024’e ilişkin Bitkisel Üretim 1.Tahminine göre, bitkisel üretimin bir önceki yıla göre tarla ürünlerinde azalacağı açıklandı. TÜİK tahıl ürünleri üretim miktarlarının 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5,4 oranında azalarak yaklaşık 39,9 milyon ton olacağını öngördü. Bir önceki yıla göre, buğday üretiminin yüzde 4,5 oranında azalarak 21 milyon ton, arpa üretiminin yüzde 8,7 oranında azalarak 8,4 milyon ton, çavdar üretiminin yüzde 11,5 oranında azalarak 270 bin ton, yulaf üretiminin yüzde 2,4 oranında azalarak 400 bin ton, mısır üretiminin ise yüzde 5,6 azalarak yaklaşık 8,5 milyon ton olacağı öngörüldü. Kuru baklagiller grubunda nohut, kuru fasulye ve kırmızı mercimek üretiminin sırasıyla 610 bin ton, 270 bin ton ve 410 bin ton olacağı tahmin edildi. Yumru bitkilerden patatesin ise bir önceki yıla göre yüzde 14,0 oranında artarak 6,5 milyon ton üretileceği tahmin edildi.

BU SENE CUMHURBAŞKANI AÇIKLAMADI X’TEN FİYATLAR DUYURULDU

Geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan hububat alım fiyatları bu sezon Tarım Bakanlığı ve TMO tarafından yazılı olarak sessiz sedasız açıklandı. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından X platformundan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “2024 yılı Toprak Mahsulleri Ofisi hububat alım fiyatları ve fark ödemesi destekleri belirlenmiş, ayrıca hububat sektörüne yönelik bazı dış ticaret tedbirleri alınmıştır. Üreticilerimize hayırlı olsun.” Yaş çay alım fiyatları da aynı şekilde açıklanmıştı. Tarım yazarı gazeteci Ali Ekber Yıldırım ise konuya ilişkin yazısında; “Buğday fiyatı açıklandığı andan itibaren çiftçiler tepkilerini sosyal medya üzerinden göstermeye başladı. Çiftçiler, artan maliyetler karşısında fiyatın çok düşük olduğunu dile getiriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanmamış olması fiyatın düşük belirlendiğinin en önemli göstergesi. Uzun yıllardır buğday alım fiyatını Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklıyordu. Fiyat düşük olunca basın bülteni veya sosyal medyadan açıklanıyor” değerlendirmesini yaptı.

TÜRKİYE İLE DÜNYA GIDA FİYATLARI ARASINDA FARK AÇILIYOR

Türkiye ile küresel gıda enflasyonundaki fark mayıs ayında da kapanmadı. Küresel gıda fiyatları, mayıs ayında şeker ve bitkisel yağ fiyatlarındaki düşüşlere rağmen tahıl ve süt ürünleri fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle art arda üçüncü ayda arttı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından derlenen, tahıllar, yağlı tohumlar, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen dünya gıda fiyatları endeksi nisan ayındaki revize edilmiş seviyeden yüzde 0,9 yükselerek mayıs ayında 120,4’e çıktı. Bununla birlikte endekste yıllık olarak yüzde 3,4’lük düşüş kaydedildi. Gıda fiyatlarında aylıkta yükseliş ivmesi görünürken, yıllık düşüş hızında da yavaşlama dikkat çekti. Türkiye’de gıda enflasyonundaki yüksek seyir devam ederken, dünyadaki gıda enflasyonuyla arasındaki uçurum da artışını sürdürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Mayıs ayında yıllık gıda enflasyonu yüzde 69,9 oldu. Son veriyle birlikte küresel gıda enflasyonuyla olan makas da 73 puanın üzerinde gerçekleşti.

YAŞ ÇAYDA DA BEKLENTİ KARŞILANMADI

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılı yaş çay alım fiyatının kilogram başına 17 lira, üreticilere verilen destekleme bedelinin ise 2 lira olarak belirlendiğini, böylece 2024 yılı yaş çay bedeli olarak üreticilerin eline kilogram başına 19 lira geçeceğini açıkladı. Çay üreticileri , açıklanan fiyata tepki göstererek, fiyatın en az 25 lira olmasını talep etti. Üretici Nevin Özdilek Babuşçuoğlu, “Şu anda gübre alamıyoruz, çay parasıyla ev yaptırdım öğrenci okuttuk ama şimdi karnımızı bile doyuramıyoruz. Alım değeri çok düştü çay parasının, biz bu fiyatı kabul etmiyoruz. Yeniden yapılsın, yeniden fiyat verilsin, alın terimizin karşılığını istiyoruz, sadaka istemiyoruz biz alın terimizin, emeğimizin karşılığını istiyoruz. Bir bakan nasıl tweet atarak fiyat açıklar bu bize yapılan çok büyük bir saygısızlıktır” dedi.

SİYASİLERDEN TEPKİ: BU ÜRETİCİNİN ÖLÜM FERMANIDIR

Muhalefet Tarım Bakanlığı’nın hububat alım fiyatına ilişkin kararına tepki gösterdi. CHP Genel Başkanı Özgür Özel sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “ AK Parti Hükümeti ve Tarım Bakanlığı çiftçilerin alın terini, emeğini maalesef yok saymıştır. Bu, üreticinin ölüm fermanıdır. Açıklanan hububat fiyatı, maliyetin bile altında kalmıştır, buğdayın kilogram fiyatı en az 15 TL olarak güncellenmelidir” ifadelerini kullandı. İyi Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu da X platformundan yaptığı açıklamada “Âdeta operasyon çeker gibi Tarım Bakanlığı ve Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından sessizce hububat alım fiyatları açıklandı. Gördük ki çiftçimizi bitirmeye dönük bir adım daha atılmaktadır. Enflasyonun rekor üstüne rekor kırdığı, dar gelirli vatandaşımızın sadece makarnayla karnını doyurduğu; etin, sütün cüzdan yaktığı bir memlekette; bu fiyatları açıklamak milletimizin aklıyla alay etmektir. Memleketimiz için stratejik öneme sahip tarım sektörüne, çiftçilerimizin toprağa düşürdüğü tere ihanettir” dedi.