Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün yayınladığı uluslararası gıda emtia fiyatları endeksi, son iki yılın düşük seviyesine gerilemesinin ardından temmuzda yükselişe geçti. Rusya’nın Karadeniz Tahıl Koridoru’nu askıya almasıyla FAO Gıda Fiyat Endeksi, temmuzda ortalama 123,9 puan seviyesinde seyrederek haziran ayına göre yüzde 1,3 artış gösterdi. Böylece, Gıda Fiyatları Endeksi’nin son aylardaki düşüş eğilimi sona erdi.
Pandemiden sonra düşüş eğilimine geçen küresel gıda fiyatları tekrar artışa geçti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), gıda emtia sepetinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimlerin izlendiği temmuz ayı Gıda Fiyat Endeksi verilerini açıkladı. FAO, temmuzda küresel gıda fiyatlarının Rusya’nın Karadeniz Tahıl Koridoru’dan çekilmesiyle birlikte yükseldiğini aktardı. Verilere göre endeks, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 1,3 artarak 123,9 puana yükseldi. Gıda fiyatları, temmuz ayında geçen yılın aynı döneminin ise yüzde 11,8 altında gerçekleşirken, böylece, gıda fiyatlarında son aylardaki düşüş eğilimi sona buldu.
Gıda fiyatları, temmuz ayında Karadeniz Tahıl Koridoru’nun sona ermesi ve pirinç üzerindeki yeni ticari kısıtlamalarının etkisiyle artarken buna Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi’nin 7 aylık düşüşün ardından temmuz ayında yükselmesi katkı sağladı.Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi temmuzda aylık yüzde 12,1 artarak 129,8 puan oldu. Temmuz ayındaki bu belirgin artış, ayçiçeği, hurma, soya ve kolza yağlarındaki yüksek dünya kotasyonlarından kaynaklandı. Ayçiçek yağı fiyatları, Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ni sona erdirme kararının ardından bölgeden ihraç edilebilir arza ilişkin belirsizlikler nedeniyle aylık bazda yüzde 15’in üzerinde artış gösterdi.
Tahıl Fiyat Endeksi temmuzda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,5 düşerek 125,9 puan olurken, geçen yılın aynı dönemine kıyasla da yüzde 14,5 azaldı. Bununla birlikte uluslararası buğday fiyatlarının 9 aylık düşüş eğilimi, Karadeniz Tahıl Koridoru’nun bitmesi kararıyla birlikte temmuzda yüzde 1,6 artarak sona erdi. Kanada ve ABD’de devam eden kurak koşullar da buğday fiyatları üzerindeki baskıyı artırdı.
AB TAHIL ANLAŞMASININ DEVAMI İÇİN TÜRKİYE VE BM’Yİ DESTEKLEYECEK
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB’nin Türkiye ve Birleşmiş Milletlerin (BM) Karadeniz Tahıl Anlaşması’nı sürdürmek için desteklemeye devam edeceklerini açıkladı Twitter’dan açıklama yapan Borrell, “Rusya gıdayı silah olarak kullanmayı bırakmalı. Rusya’yı Karadeniz Tahıl Anlaşması’na dönmeye ikna etmek zorundayız’’ ifadelerini kullandı.
İngiliz The Guardian gazetesinde görüş yazısı kaleme alan Borrell, geçen ay Rusya’nın anlaşmadan çekilmesinin toptan buğday ve mısır fiyatlarında ani artışa neden olduğuna dikkati çekerek ‘’ “BM ve Türkiye’nin Karadeniz Tahıl Anlaşması’nı sürdürmek için yorulmak bilmeyen çabalarını desteklemeye devam edeceğiz. Uluslararası toplumu ve tüm ülkeleri küresel gıda güvenliğini desteklemek için kendi yardımlarını artırmaya çağırıyoruz. Tüm ortaklarımızdan Afrika Birliği’nin yaptığı gibi, Rusya’yı müzakerelere geri dönmeye ve Ukrayna’nın tarımsal altyapısını hedef almaktan vazgeçmeye çağırmaya davet ediyoruz. Tek ses ve net olursak Rusya’nın anlaşmaya dönmesini sağlayabiliriz’’ dedi.
AYÇİÇEK YAĞINDAN BİR AYDA YÜZDE 15 ARTIŞ
Ayçiçek yağı fiyatları, Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ni sona erdirme kararının ardından bölgeden ihraç edilebilir arza ilişkin belirsizlikler nedeniyle aylık bazda yüzde 15’in üzerinde artış gösterdi. Ayçiçek yağı Tahıl Koridoru’nun tıkanması nedeniyle fiyatlar artarken iklim değişikliği, aşırı sıcaklık ve kuraklığın olumsuz etkisi artarken, bu sezon zeytinyağında rekolte beklentisi son 5 yılın en düşük seviyelerine çekildi. Bu durumun zeytinyağına da zam olarak yansıması bekleniyor.
Dünya toplam zeytinyağı üretimi de 2017-2018 sezonunda 3 milyon 379 bin ton, 2018-2019’da 3 milyon 304 bin ton, 2019-2020’de 3 milyon 269 bin ton, 2020-2021’de 3 milyon 3 ton, 2021-2022’de 3 milyon 398 bin ton oldu. 2022-2023 tahmini ise üretimde öngörülen yüzde 26,3 azalışla 2 milyon 505 bin ton olarak belirlendi. Böylelikle dünya zeytinyağı üretim tahminleri 5 yılın en düşük seviyelerine çekildi. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, BM olarak uzun süredir iklim değişikliğine karşı uyarılar yaptıklarını ve bununla mücadele edebilmek için kapsamlı çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
FAO: İHRACAT İÇİN ALTERNATİF TÜM GİRİŞİMLER DAHA MALİYETLİ
İklim şokları nedeniyle tarımsal gıda sistemlerinin baskı altında olduğu bu dönemde, uluslararası piyasalarda Ukrayna’dan tedarikin azalmasının küresel gıda güvenliği açısından büyük bir risk oluşturacağı öngörülüyor. Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın tekrar canlanmasının Ukrayna’da tarımsal üretimdeki keskin düşüşü engelleyeceğini öngören FAO, Karadeniz Tahıl Girişimi ile karşılaştırıldığında, Ukrayna’dan tahıl ihracatı için tüm diğer alternatif girişimlerin daha maliyetli olacağını ve bu maliyetlerin uluslararası gıda fiyatlarına etki edeceğini tahmin ediyor.Türkiye’nin önemli rol üstlendiği tahıl anlaşması, diplomatik bir başarı şeklinde tanımlanırken, girişim sayesinde dünya piyasalarına 33 milyon tondan fazla tahıl ürünü sevk edilmişti. Söz konusu sevkiyatın yüzde 39’u Avrupa ülkelerine giderken, yüzde 24’ü Çin’e, yüzde 15’i Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerine gönderildi.
HİNDİSTAN’DAKİ YASAK PİRİNÇ FİYATLARINI YÜKSELTTİ
Hindistan, ülkede artan fiyatları dizginlemek adına beyaz pirinç ihracatını yasakladı. ABD ve Kanada’daki Hint marketlerinde de boş pirinç raflarını gösteren haberler de peşi sıra geldi. Bunun sonucunda da fiyatlar yükseldi. Hindistan’ın kararı pirinç fiyatını artırdı. Pirinç fiyatları temmuzda yüzde 2,8 artarak 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Artışa, Hindistan’ın pirinç ihracatını yasaklaması ve Asya’daki alımların baskısı katkı sağladı. Bununla birlikte uluslararası buğday fiyatlarının 9 aylık düşüş eğilimi, Karadeniz Tahıl Koridoru’nun bitmesi kararıyla birlikte temmuzda yüzde 1,6 artarak sona erdi. Kanada ve ABD’de devam eden kurak koşullar da buğday fiyatları üzerindeki baskıyı artırdı.Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, temmuzda aylık bazda yüzde 0,4, Et Fiyat Endeksi yüzde 0,3 ve Şeker Fiyat Endeksi yüzde 3,9 geriledi.
