Merkez Bankası 2023 yılı bilançosunu açıkladı ve dövizdeki yükselişi durdurmak için devreye sokulan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının kamuya maliyetinin 48 milyar dolara yaklaştığı ortaya çıktı. Bu rakam, 2022'de Hazine ve Merkez Bankası tarafından yapılan KKM ödemeleri ve 2023 yılı Merkez Bankası'nın KKM kaynaklı zararının toplamını içeriyor.
Merkez Bankası 2023 yılında 318.2 milyar TL zarar etti. Bu zararın büyük kısmı iki yıl uygulanan KKM'den kaynaklanıyor. Ekonomist'ten Mehmet Kaya'nın haberine göre, KKM'nin kamuya maliyetinin detaylarına göre, 2022 Hazine 92.5 milyar TL, Merkez Bankası 89 milyar TL ödeme yaptı. (Toplam 181.5 milyar TL) 2023 yılında Merkez Bankası'nın KKM kaynaklı zararı ise 818.2 milyar TL (Yaklaşık 48 milyar dolar) Toplam maliyet ise 469.5 milyar TL (Yaklaşık 48 milyar dolar)'yi buldu.
Zarar daha çok kur korumalı mevduat uygulamasından kaynaklanırken KKM farkları geçen yıl Hazine’den alınarak tamamı Merkez Bankası’na devredilmişti.
KKM'nin kamuya maliyetinin bazı önemli sonuçları da oldu. Ekonomistlere göre, Merkez Bankası'nın büyük zarar etmesi, para politikası ve finansal istikrar üzerinde risk oluşturuyor. Kamu bankasına yük binmesi, enflasyonu ve faiz oranlarını da etkileyebilir. KKM'nin döviz kurunu istikrara kavuşturmada yetersiz kaldığı ve hatta döviz kurunu daha da oynak hale getirdi.
EN AZ 2 YIL...
TEPAV Makroekonomi Çalışmaları Grubu Direktörü Ali Çufadar, yaptığı değerlendirmede, zararın 2 yıldan fazla sürede tasfiye edilebileceğini söyledi. Çufadar, geçmişte, 90’lı yıllarda oluşan zararın ana hissedar Hazine tarafından iç borçlanma senetleriyle karşılandığı ancak tekrar benzeri bir uygulamaya gidilmeyeceğini belirtti. Çufadar; zararın geçmiş yıllar zararı hesabında taşınmaya devam etmesi ve yıllar içinde tasfiye edileceğini tahmin ettiğini de vurguladı.
BAKAN ŞİMŞEK VE BAŞKAN KARAHAN ABD’DE
Ö te yandan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile TCMB Başkanı Fatih Karahan, bugün ABD’de Dünya Bankası IMF bahar toplantılarına katılarak, yatırımcılarla bir araya gelecek.
Dünya Bankası, bayram tatili esnasında yapılan açıklamalara göre Türkiye'ye 2024-2028 döneminde 18 milyar dolar tutarında finansman sağlanmasını onaylamıştı. Üretkenlik artışı, istihdam, kamu hizmetlerinde iyileşme ve afetlere dayanıklılık alanlarında sağlanacak kaynakla birlikte Dünya Bankası'nın Türkiye'ye sağladığı finansman 35 milyar doları bulacak.
