Merkez Bankası'nın 2023 yılı bilançosuna göre, banka 818,2 milyar TL realize edilen zarar ile karşı karşıya kaldı. Ayrıca, henüz realize edilmemiş "diğer" kalemler toplamı da 817,8 milyar TL olarak belirlendi. Bu zararlar büyük ölçüde döviz pozisyonları ve KKM kur farkı ödemelerinden kaynaklanıyor.
2023 yılı finansal sonuçlarını açıklayan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ekonomik tabloda dikkat çekici zarar rakamları ile gündeme geldi. Bankanın açıkladığı bilançoya göre, realize edilen zarar 818,2 milyar TL olarak gerçekleşirken, realize edilmemiş diğer kalemlerden kaynaklanan zarar da 817,8 milyar TL olarak kaydedildi.
Merkez Bankası'nın açıkladığı zararlar, özellikle taşınan açık döviz pozisyonları ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasından kaynaklanan kur farkı ödemeleri nedeniyle bu denli yüksek rakamlara ulaştı. KKM, döviz kurlarındaki artış riskine karşı Türk Lirası mevduat sahiplerini korumak amacıyla devreye alınmıştı. Ancak bu uygulama, Merkez Bankası için büyük maliyetler getirdi.
'İHTİYAT AKÇELERİ DURSAYDI...'
Ekonomist Uğur Gürses, sosyal medya üzerinden yaptığı değerlendirmede, KKM'nin 'çok parlak bir enstrüman' olarak topluma sunulduğunu fakat gerçekte devasa zararlara yol açtığını belirtti.
Merkez Bankası'nın ihtiyaç akçesinin geçtiğimiz yıllarda kullanıldığını hatırlatan Gürses sözlerine şöyle devam etti:
"El atılıp hortumlanan ihtiyat akçeleri duruyor olsaydı bu zararın bir kısmı karşılanırdı."
1. Yanlış politikaları örtülemek için uydurulan, 'çok parlak enstrüman' diye topluma anlatılan KKM'lerin yarattığı devasa zararın fotoğrafı bu.
— Uğur Gürses ???? (@ugurses) April 14, 2024
2. El atılıp hortumlanan ihtiyat akçeleri duruyor olsaydı bu zararın bir kısmı karşılanırdı. https://t.co/RdlpCOEgN1
'MERKEZ KİŞİLERLE PARASAL İLİŞKİYE GİRDİ'
Merkez'in açıkladığı bilançoyu canlı yayında değerlendiren Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Selva Demiralp ise, "Aslında merkez bankalarının kar veya zarar etmelerinin pek fazla önemi yoktur. Merkez bankaları kar amacı gütmezler. Merkez bankalarının başarısı koydukları hedefe ne derece ulaştıklarıyla ölçülür. Önemli olan merkez bankalarının kişilerle bir alış verişi olmamasıdır. Bizde ise KKM nedeniyle TC Merkez Bankası kişilerle parasal ilişkiye girdi. Bunu doğru bulmuyorum" dedi.
