Türkiye'de emeklilik sisteminde köklü değişimler yaşanıyor. Yeni Orta Vadeli Program (OVP) ile birlikte hayata geçirilecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların emeklilik planlarını baştan aşağı değiştirecek. Kıdem tazminatı uygulamasının ortadan kalkacağı bu sistemde, çalışanların maaşlarından yapılan kesinti, işveren katkısı ve devlet desteği ile oluşturulan bir bireysel emeklilik hesabı olacak.
AK Parti'nin emeklilik sistemi üzerinde değişiklik çalışmalarına başladığı kulislerde konuşulmaya devam ederken; yeni sistemin ilk ayrıntılar da ortaya çıkmaya başladı. Sabah gazetesinden Önder Yılmaz'ın haberine göre, Kıdem tazminatı tarih oluyor. Yeni sistemde kıdem tazminatı yerine, çalışanların maaşlarından yapılan kesinti, işveren katkısı ve devlet desteği ile oluşturulan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hesabı olacak.
Mevcut kıdem tazminatı sistemi yerine, çalışanların maaşlarından yapılan kesinti, işveren katkısı ve devlet desteği ile bireysel bir emeklilik hesabı oluşturulacak. Bu hesaptaki birikim, çalışan emekli olduğunda kendisine ödenecek.
Yetkililer, TES'in mevcut devlet emekliliğine ek bir gelir kaynağı olacağı görüşünde. İddiaya göre, çalışanlar, hem devlet emekliliği hem de TES'ten gelen ödemelerle daha rahat bir emeklilik hayatı sürebilecek.
Devlet, hem işverenlerin katkılarını destekleyecek hem de kendi bütçesinden ek katkı yapacak. TES'te yer alacak katılımcılar, 60 yaşına kadar işten ayrılma durumunda bir defaya mahsus olmak üzere kıdem tazminatının belirli bir oranını alabilecek.
TES'ten çıkışlar belirli şartlara bağlanacak ve genellikle emeklilik yaşı olan 60'a kadar mümkün olacak. İşte TES'in ayrıntıları...
İKİNCİ BASAMAK EMEKLİLİK SİSTEMİ
TES ile birlikte çalışan, işveren ve devlet tarafından çalışanın bireysel hesabına nakdi katkılar yapılacak. Çalışanın brüt maaşından yapılan kesintiye ek olarak işverenin de belli bir oranda çalışanın sözleşmesine katkı sağlamasının planda olması bekleniyor.
Ayrıca işverene, yapacağı katkı için devlet tarafından bir destek verilmesi öngörülüyor. Bu açıdan bir ikinci basamak emeklilik sistemi olarak tanımlanıyor.
Bir hesaplama örneğine göre, çalışanın maaşından 500 TL kesildiği takdirde işverenden de 500 TL destek yatırılacak.
Buna ek olarak devlet de katkı sağlayacak ve toplam tutar işçinin sözleşmesine aktarılacak.
TES taslağında, işverenler her ay çalışanlara maaşlarının yüzde 8.33'ünü tazminat olarak ödeyecek. Bu tutar, çalışanın kişisel hesabında toplanacak ve emeklilikte kullanılacak.
Ekonomistler OVP tahminlerini yorumladı: Hedefler gerçekçi değil
YENİ SİSTEM KİMLERİ KAPSAYACAK?
TES'in, 4/A'lı işçi statüsünde çalışanlarla, 4/C memur statüsünde çalışanları kapsaması planlanıyor.
4/B statüsünü (Bağ- Kur) ise kapsamayacağı öngörülüyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminde çıkışlar bazı şartlara bağlanacak.
Sadece yalnızca emeklilik için gerekli şart ve koşulları yerine getirenlerin sistemden çıkabileceği yönünde düzenleme yapılacağı ifade ediliyor.
TAZMİNAT NE ZAMAN ALINACAK?
TES ile beraber kıdem tazminatı, işten ayrılma durumunda alınamayacak. Çalışanlar, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi içerisinde kıdem tazminatlarını emeklilik döneminde alabilecekler.
TES'te yer alacak katılımcılar, 60 yaşına kadar işten ayrılma durumunda bir defaya mahsus olmak üzere kıdem tazminatının belirli bir oranını alabilecek.
Kıdem tazminatının kalan kısmını ise 60 yaşına geldiği ve emeklilik şartlarını yerine getirdiği zaman alabilecek. Otomatik Katılım Sistemi'nin işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak.
Ekonomistler, kıdem tazminatının hemen alınmamasının dezavantaj olabileceği görüşünde hem fikir.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, Türkiye'de emeklilik anlayışını kökten değiştirecek önemli bir adım. Bu sistem, çalışanların emeklilik hayatını daha güvence altına almayı hedefliyor. Ancak, uzmanlara göre, sistemin detayları ve uygulanması aşamasında yaşanabilecek sorunları zaman gösterecek.
