Yaşam maliyetinin giderek katlandığı, enflasyonun son 24 yılın zirvesine çıktığı dönemde milyonlarca işçi ve işverenin gözü asgari ücret düzenlemesinde. Asgari Ücret Tespit Komisyonu olumlu mesajlar vererek 2016 yılından beri ilk kez bugün ara yıl zammı için masaya oturdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan talimatıyla çalışmalar bu hafta içinde tamamlanacak.
Yaklaşık 7 milyon çalışan artık ortalama ücret haline dönüşmüş asgari ücrete yapılacak toplantıyı bekliyor. İşçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilcinin katıldığı Asgari Ücret Tespit Komisyonu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda saat 14.30'da toplandı. Komisyon 2016 yılından beri ilk kez bugün ara yıl zammı için masaya oturdu.
Komisyonun açılışında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrette güncelleme ihtiyacı doğduğunu belirtti. Bakan Bilgin bugün başlatılan komisyon çalışmalarının yarın sonuçlanacağını ümit ettiklerini söyledi.
"Bugün pandemiden sonra büyük bir sorunla karşı karşıya kaldık. Bunun Türkiye'ye yansımaları daha fazla oldu. Geçtiğimiz yıl 50 milyar dolar enerji kaynaklara ayırdığı, ödediği para bu sene 100 milyar doları geçmiş durumdadır. Nasıl büyük bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu bu 50 milyarın üzerindeki farktan görmek mümkün. Tabii bütün bunların yanı sıra döviz fiyatlarındaki dalgalanmanın ekonomideki olumsuz etkisini dikkate aldığımız zaman enflasyonun gerçek sebeplerini daha objektif olarak görmemiz mümkün. Enerji kaynaklarının düzenlemesinin bizim kendi irademizle yapmamız mümkün değil. Brent petrol varilinin 120 dolarların üzerine çıktığı bir dönemden geçtik. Bu süreçlerde karşı karşıya kaldığımız sorunlar bizim irademizin dışında yeni problemlere yol açıyor. Ancak her şeye rağmen bu sorunun çözümü konusunda kararlı adımlarla ilerlemek durumundayız.
Üretimdeki gücümüz Türkiye'nin gelecekte bu sorunları aşmasına dönük sağlıklı bir pencere içerisinden bakılmasının kaynaklarını göstermektedir. Enflasyon var ama biz üreterek enflasyonu aşacağız, ihracat yaparak, döviz üreterek enflasyonu aşacağız. Döviz üretemeyen bir ekonomide enflasyonu aşmak mümkün değildi. O zaman kaçınılmaz olarak Türkiye IMF'in kapısını çalıyordu. Türkiye çok şükür bugün orada değildir o kapıları çalmayacak bir yerdedir. Çünkü ekonomisi döviz üretir hale gelmiştir."
Bakan Bilgin ayrıca bugün başlatılan komisyon çalışmalarının yarın sonuçlanacağını ümit ettiklerini söyledi.
TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol da ara zam ihtiyacında mutabık olduklarını belirtti. Akkol, "Dengeli bir rakamda anlaşacağımızı umut ediyorum" diye konuştu.
"Birkaç aydır emtia fiyatları hem dünyada hem ülkemizde kolay olmayan belirtisiz günlerden geçiyoruz. Vatandaşlarımızın beklentisi var. Ama üçlü bir mutabakatla ara bir zam ihtiyacı olduğu konusunda mutabık olduk. Buraya severek isteyerek geldik. Bir taraftan enerji fiyatları dedik yanı başımızda bir savaş var bir yanımızda savaş var bir taraftan aynı belirsizlikler işletmelerimizi, iş sahiplerini ve şirketleri de etkiliyor. Yine dengeli bir asgari ücret tespiti yapılması konusunda TİSK elinin taşın altına koyacaktır"
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay da asgari ücrete yapılan zammın enflasyonla üç ayda eridiğini belirtti:
"Bugün 3600 ile ilgili Meclis'te bir yasa tasarısı var. Uzun yıllar çalıştınız. Kamuoyunun önemli sorunlarından bir tanesiydi. Emeklilerle ilgili bir düzenleme var. İnşallah oraya getirdiğiniz rakamları yukarıya çekerseniz daha iyi olur.
Ocak ayında güzel bir zam yaptık ama maalesef 3 ay sonra aldığımız bu zam eridi. Çalışanlar bu ülkede en büyük sıkıntıyı çeken kesim. Temennim, oluşan enflasyon ortada, bu çerçevede asgari ücretliyi dar ve sabit gelirliyi nefes aldıracak bir düzenleme olur diye arzu, temenni ediyorum.
Sendikalaşmayla ilgili gayret sarf ediyorsunuz ama şu ana kadar bir netice alamadık. Türkiye'nin en önemli 500 tane firma var biz onun 100 tanesinde örgütlüyüz. Onlar iyi para kazanıyorlar ihracat yapıyorlar ama biz 400'ünde örgütlenirsek ülkeyi yönetenlerin, Meclis'in düşünmesi lazım. 7Yasal bir düzenlemeye ihtiyaç var. EYT'lilerin bir beklentisi var, taşeron işçisinin bir beklentisi var. Bu konuları bu sene içerisinde tamamlarsak memnun oluruz."
TOPLANTI SONA ERDİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrete ara zam için gerçekleştirilen ilk komisyon toplantısının ardından sosyal medyadan açıklamada bulundu. Bilgin "Türkiye’nin emektarı işçilerimizi enflasyonun negatif etkisinden koruyacak düzenlemeleri hayata geçireceğiz" dedi.
Bilgin'in paylaşımı şöyle:
"İşçi ve işveren temsilcilerimizle bir araya geldiğimiz Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantımızı gerçekleştirdik. Üreterek büyümeye devam eden güçlü Türkiye’nin emektarı işçilerimizi enflasyonun negatif etkisinden koruyacak düzenlemeleri hayata geçireceğiz."
İşçi ve işveren temsilcilerimizle bir araya geldiğimiz Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantımızı gerçekleştirdik. Üreterek büyümeye devam eden güçlü Türkiye’nin emektarı işçilerimizi enflasyonun negatif etkisinden koruyacak düzenlemeleri hayata geçireceğiz. pic.twitter.com/Nk1zBMKF7x
— Vedat Bilgin (@vedatbilgn) June 29, 2022
TOPLANTIYA KİMLER KATILIYOR?
Komisyonda işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişi yer alacak. İşçiler adına toplantıya Türk İş, işveren adına TİSK ve hükümet adına da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin başkanlığında bir ekip katılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, NATO dönüşü duyuracağını açıkladığı artışın bugün ya da en geç yarın belirlenmesi gerekiyor. Çünkü, artışın temmuzda uygulanabilmesi için Meclis kapanmadan yasal düzenleme yapılması gerekiyor.
TARAFLARIN TALEBİ NE?
İşçi, işveren ve hükümet tarafından 15 temsilcinin katılacağı toplantıda işçileri temsil eden Türk-İş masaya enflasyon farkı ve SGK işçi payında indirim talebiyle geliyor.
Diğer yandan ülkedeki üç büyük işçi konfederasyonundan biri olan Hak-İş, en az enflasyon kadar artış isterken, DİSK de yüksek enflasyon dönemlerinde daha önce olduğu gibi asgari ücretin yılda birkaç kez düzenlenmesini talep ediyor.
İşverenler de prim indirimi, işsizlik sigortası priminin belli bir dönem alınmaması gibi istekleri dile getiriyor.
MEVCUT ASGARİ ÜCRET NE KADAR?
2021 yılında brüt 3 bin 577 lira, net 2 bin 825 lira olarak uygulanan asgari ücret yüzde 50'lik artışla 2022 yılı için brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira olarak belirlenmişti.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 5 bin 879 lira 70 kuruş düzeyinde. Bunun 5 bin 4 lirasını brüt asgari ücret, 775 lira 62 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 100 lira 8 kuruşunu ise işveren işsizlik sigorta fonu kalemi oluşturuyor.
Yapılacak artışlarda işveren, maliyetin çok daha yukarılara çıkacağı hesabıyla prim indirimi ve işsizlik sigortası priminin sınırlı bir süre ile alınmasını talep ediyor.
ENFLASYON 24 YILIN ZİRVESİNDE
Mayıs ayında göre yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73,50 ile 1998 yılı Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye çıkması, çalışanlarda ücret artışı taleplerini hızlandırmıştı.
Bu arada emekli aylıklarına uygulanacak enflasyon oranı mayıs ayında, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 35,64 oranıda gerçekmişti. Yani açıklanacak haziran ayı enflasyonu ile bu oranın birkaç puan artması söz konusu. Bu nedenle, Çalışma Bakanı Bilgin'in de yüzde 40'ı işaret etmesiyle beklentiler yüzde 40 artışta yoğunlaşmış durumda.
TÜİK verilerine göre, mayıs ayında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 73,50 ile 1998 yılı Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye çıkarken üretici enflasyonu ise yüzde 132,16 ile 1995'ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
AÇLIK SINIRI 6 BİN LİRAYI AŞTI
Rekor düzeydeki artış mutfak enflasyonunda da kendisini gösterdi. Türk İş'in Yaşam Maliyeti Araştırması'nın 2022 Haziran ayı sonucuna göre; dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı yani açlık sınırı 6 bin 391 lirayı aşarken, gıda harcaması ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı yani yoksulluk sınırı da 20 bin 818 lira olarak saptındı. Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 8 bin 313 lira oldu.
Araştırmada, hanelerde kullanılan doğal gaza bu ay yapılan yüzde 30’luk zamla birlikte yılbaşından bu yana yüzde 75,5’lik zam yapılmış olduğunu, elektrik üretiminde ve sanayide kullanılan doğalgaza da yapılan zamların yanında, sürekli artan benzin ve motorin fiyatları da üretici ve tüketici fiyatlarını arttıran en başat sürükleyici etkenler olarak sıralayarak gıda enflasyonun yüzde 117 arttığı vurgulandı.
